Neusspray tegen migraine: hoe werkt het en wat vinden onze experts?
Wat is Zavzpret - zavegepant voor migraine?
Op 10 maart 2023 keurde het Amerikaanse geneesmiddelenagentschap FDA de neusspray Zavzpret van de firma Pfizer goed. De neusspray is bedoeld voor de behandeling van acute migraineaanvallen.
Hoe werkt het?
Zavzpret bevat de actieve stof zavegepant. Zavegepant behoort tot de klasse van de zogenaamde CGRP-remmers. CGRP (calcitonin gene-related peptide) is een stof die tijdens een migraineaanval betrokken is bij het doorgeven van pijnsignalen.
In tegenstelling tot de meeste andere medicatie tegen migraine, die oorspronkelijk werd ontwikkeld voor andere aandoeningen (bv. betablokkers), werden CGRP-remmers specifiek ontwikkeld voor migraine. Enkele ervan worden preventief gebruikt om het aantal migraineaanvallen te verminderen, namelijk Aimovig (actieve stof erenumab), Ajovy (fremanezumab) en Emgality (galcanezumab). Patiënten moeten deze monoclonale antilichamen bij zichzelf inspuiten.
Andere CGRP-remmers, de zogenaamde “gepants”, kunnen zowel acute migraineaanvallen bestrijden als het aantal migraineaanvallen verminderen. Eén ervan is in ons land al op de markt, namelijk Vydura (actieve stof rimegepant), maar wordt niet terugbetaald door de ziekteverzekering. Dit middel wordt via de mond toegediend.
Zavegepant behoort ook tot de categorie van de “gepants”, maar wordt via een neusspray toegediend in plaats van via de mond. Het werkt beter dan placebo om een acute migraineaanval (met of zonder aura) te behandelen, maar we weten nog niet of dit zo blijft als patiënten het middel regelmatig gebruiken gedurende een langere periode. We weten evenmin of het middel beter werkt dan andere middelen om een acute migraineaanval te behandelen (bv. triptanen).
Verder is nog niet onderzocht of het middel ook preventief helpt om het aantal migraineaanvallen te verminderen en is er nog weinig geweten over de veiligheid van dit middel op lange termijn.
Welke studies werden er gedaan?
De werkzaamheid en veiligheid van een neusspray met zavegepant werd onderzocht in twee grootschalige studies. Volwassenen met matige of ernstige migraine werden willekeurig in groepen verdeeld en kregen ofwel een neusspray met zavegepant, ofwel een neusspray met placebo. Patiënten en onderzoekers wisten niet wie welk middel kreeg.
- In de eerste studie (een fase 2/3 studie) werden verschillende doses zavegepant getest.
- In de tweede studie (een fase 3 studie, gepubliceerd in het tijdschrift Lancet Neurology) moesten de deelnemers zichzelf één dosis van 10 mg neusspray of placebo toedienen bij een matige of ernstige migraineaanval.
- Vervolgens werd er onderzocht hoeveel patiënten er in beide groepen 2 uur na de dosis pijnvrij waren en 2 uur na de dosis geen last meer hadden van het meest hinderlijke symptoom (bv. misselijkheid, overgevoeligheid voor licht). De gegevens van 1269 patiënten werden daarvoor geanalyseerd.
Er waren duidelijke (statistisch significante) verschillen tussen beide groepen. Er waren meer patiënten pijnvrij 2 uur na de dosis in de zavegepant-groep (24%) dan in de placebo-groep (15%). Er waren ook meer patiënten in de zavegepant-groep dan in de placebo-groep die geen last meer hadden van het meest hinderlijke symptoom 2 uur na de dosis (40% vs 31%).
Ook voor verschillende andere parameters waren de resultaten in de zavegepant-groep beter dan in de placebo-groep, zoals pijnverlichting na 15 minuten (16% vs 8%) en 2 uur (59% vs 50%), terugkeer naar normaal functioneren na 30 minuten (11% vs 6%) en na 2 uur (36% vs 26%) en blijvende verlichting van de pijn 2 tot 48 uur na de dosis (36% vs 30%).
De resultaten van de fase 2/3 studie lagen in dezelfde lijn.
Hoe kijken wij naar deze neusspray tegen migraine?
Wat zijn de voordelen van zavegepant?
Zavegepant wordt via een neusspray toegediend. Die manier van toedienen kan een voordeel bieden bij patiënten die problemen ervaren wanneer ze medicatie via de mond nemen: patiënten die wegens misselijkheid of braken de medicatie niet via de mond kunnen innemen of bij wie deze niet goed wordt opgenomen, patiënten die pillen niet goed verdragen (bv. er misselijk door worden), en patiënten bij wie medicatie die via de mond wordt toegediend niet goed of te traag werkt. In tegenstelling tot een pil hoeft een neusspray immers niet via de maag te passeren en kan hierdoor sneller werken of beter worden verdragen.
Zavegepant is momenteel de enige CGRP-remmer die via de neus toegediend kan worden. Het is echter geen wondermiddel dat bij iedereen werkt: slechts een kwart van de patiënten in de fase 3 studie was volledig pijnvrij 2 uur na het innemen van 10 mg zavegepant.
Hoe snel werkt de neusspray?
In de fase 3 studie trad de verlichting van de pijn bij een aantal patiënten al op binnen 15 minuten na het toedienen van de neusspray: bij 16% van de patiënten in de zavegepant-groep versus 8% van de patiënten in de placebo-groep.
De effecten hielden aan tot 48 uur na het geven van de dosis.
Wat zijn de bijwerkingen van zavegepant?
Zowel in de fase 2/3 als in de fase 3 studies deden zich geen ernstige bijwerkingen voor die te wijten waren aan de behandeling met zavegepant.
De meeste bijwerkingen waren mild of matig en losten spontaan weer op. De meest voorkomende bijwerkingen in de fase 3 studie (bij ≥2% van de patiënten) waren verstoorde smaaksensatie (21% in zavegepant-groep versus 5% in placebo-groep), ongemak in de neus (4% vs 1%) en misselijkheid (3% vs 1%).
Is de neusspray verkrijgbaar in België?
Momenteel is zavegepant enkel goedgekeurd door het Amerikaanse geneesmiddelenagentschap FDA. Waarschijnlijk zal het vanaf juli 2023 verkrijgbaar zijn in de apotheken in de VS.
Het Europese geneesmiddelenagentschap EMA heeft het geneesmiddel voorlopig nog niet geëvalueerd. Het is dus niet beschikbaar in Europa of België. Als het middel door EMA goedgekeurd zou worden, is het niet zeker of en onder welke voorwaarden het in ons land door de ziekteverzekering terugbetaald zal worden.
Welke andere middelen zijn er in ons land tegen migraine?
In ons land worden een heel aantal middelen gebruikt ter behandeling van migraine.
Aanvalsmedicatie
De zogenaamde aanvalsmedicatie zijn behandelingen om de symptomen tijdens een aanval te bestrijden, zoals pijnstillers, middelen tegen braken, en triptanen.
Er bestaan verschillende soorten triptanen: met verschillende werkzame stoffen, in verschillende toedieningsvormen (pillen, neusspray, enz.), met verschillende werkingsduur, verschillende bijwerkingen, enz. Meestal is sumatriptan eerste keuze, omdat dit middel het meest uitgebreid is onderzocht en artsen hier de meeste ervaring mee hebben.
Paradoxaal genoeg kunnen al deze soorten aanvalsmedicatie de hoofdpijnklachten ook net verergeren. Je komt dan in een vicieuze cirkel terecht, waarbij je hersenen gewend raken aan de medicatie en het effect steeds kleiner wordt.
Preventieve behandelingen
Er zijn ook preventieve behandelingen om het aantal aanvallen en de ernst ervan te verminderen. De meeste van die preventieve middelen werden oorspronkelijk ontwikkeld voor andere aandoeningen, maar blijken ook te werken bij het voorkomen van migraineaanvallen, zoals betablokkers, andere bloeddrukverlagende middelen, middelen tegen epilepsie, antidepressiva en botuline-toxine.
CGRP-remmers
Sinds enkele jaren zijn er in ons land ook CGRP-remmers beschikbaar. Deze geneesmiddelen werden specifiek ontwikkeld om migraineaanvallen te voorkomen of te behandelen. Eerst kwamen drie preventieve middelen op de markt, namelijk Aimovig (actieve stof erenumab), Ajovy (fremanezumab) en Emgality (galcanezumab). Patiënten moeten deze monoclonale antilichamen bij zichzelf inspuiten.
Sinds 2022 is er ook een CGRP-remmer beschikbaar voor de behandeling van acute migraineaanvallen, namelijk Vydura (actieve stof rimegepant). Dit middel wordt via de mond toegediend. Het kan ook preventief gebruikt worden, om het aantal migraineaanvallen te verminderen.
Hoewel de werkzaamheid en veiligheid van CGRP-remmers op korte termijn duidelijk is aangetoond, is er geen overtuigend bewijs dat deze middelen beter werken dan de andere preventieve middelen of andere aanvalsmedicatie.
Bovendien zijn de kosten voor onze ziekteverzekering heel hoog en is het nog niet duidelijk welke patiënten het meeste baat zouden hebben bij een behandeling met deze middelen. Daarnaast weten we nog niet veel over de veiligheid ervan bij patiënten met ernstige hart- en vaatziekten of psychiatrische stoornissen, en over de veiligheid op lange termijn.
Meer weten over migraine en de behandeling ervan? Raadpleeg ons dossier.