Ontbijtgranen: welke kies je het best?
Zweer jij trouw bij een kommetje granola iedere ochtend? Dan moeten we je teleurstellen. Granola en ook heel wat andere ontbijtgranen zijn vaak minder gezond dan je zou denken ... Maar welke kun je dan wel met een gerust hart veroberen?
Voedingswaarde interpreteren is geen kinderspel
Het is helaas geen eenvoudige opdracht om alle elementen van de voedingswaarde op een verpakking correct te interpreteren. Laat staan om die van alle ontbijtgranen in het winkelrek met elkaar te vergelijken. Met behulp van de Nutri-Score zie je echter in één oogopslag welke producten gezond zijn en welke niet of veel minder. De letter A op groene achtergrond geeft aan welke producten het best scoorden qua algemene voedingswaarde.
Ontbijtgranen met een groene A mag je zonder probleem elke dag op de ontbijttafel zetten, terwijl je ontbijtgranen met een rode E maar beter sporadisch en met mate eet. Staat er geen Nutri-Score op de verpakking, neem dan deze met zo min mogelijk suikers per 100 g. Lees meer over de Nutri-Score in ons dossier.
Wat nu in het winkelrek echter vaak in het oog springt is de voedingswaarde per portie. Klinkt misschien handig, maar wetende dat de porties van product tot product verschillen én daarenboven ook helemaal niet realistisch zijn ingeschat, neem je toch beter een kijkje in onze online koopwijzer.
Vermijd ontbijtgranen voor kids
Ontbijtgranen die zich specifiek op kinderen richten, zijn vaak niet de gezondste. Maar al te vaak bevatten ze veel te veel suikers. Durf dus afstappen van die kindervarianten en ga op zoek naar een gezonder alternatief aan de hand van de Nutri-Score.
Hoe dan ook is zowel voor kinderen als voor jezelf voldoende variatie de basis van een gezond ontbijt. Kies bij tijd en wijlen dus ook eens voor volkorenbrood, confituur, kaas ... In combinatie uiteraard met een stuk fruit en een (warme) drank. Op die manier breng je voldoende variatie in de voedingsstoffen die je opneemt ... en geraak je geen enkele keuze beu. Meer info vind je terug in ons dossier gezond ontbijt.
Ontbijtgranen zijn er in alle vormen, smaken en maten. Dat de ene al wat (on)gezonder is dan de andere zal je wellicht niet verbazen. Maar zijn welke soorten zijn er nu eigenlijk allemaal op de markt? En welke zijn aan te raden en welke laat je toch beter in het winkelrek liggen voortaan? Een overzicht.
Muesli is een variant op havermout. Eigenlijk zijn het havervlokken waaraan, afhankelijk van het recept, noten, gedroogd fruit en/of chocolade worden toegevoegd. Hoeveel suiker en vet muesli bevat, hangt dus vooral af van welke extraatjes er werden toegevoegd. Al doet de overgrote meerderheid het erg goed wat dat betreft. Ze bevatten bovendien ook behoorlijk veel vezels en slechts een kleine hoeveelheid zout. Muesli wordt doorgaans gegeten met yoghurt of melk. Je kunt er uiteraard ook steeds verse stukjes fruit aan toevoegen.
Havermoutproducten zijn erg rijk aan voedingsvezels (gemiddeld 10 g/100 g), alsook aan bètaglucaan, een stof die je cholesterol op pijl houdt. Wat de meeste havermoutproducten gezond maakt, is dat ze zelden gesuikerd zijn en ook weinig vet bevatten. Bijna alle havermoutproducten scoren uitstekend op de voedingswaardeschaal. Havermout is bovendien een erg veelzijdig graan. Je kunt het onder meer combineren met wat yoghurt en vers fruit of met warme of koude melk.
Let op, er zijn wel degelijk gesuikerde varianten, dus check steeds de ingrediëntenlijst.
Cruesli en granola zijn knapperige varianten van muesli, maar helaas niet altijd bijster gezond. Cruesli wordt gemaakt door muesli te roosteren met vetstof. Daaraan wordt suiker toegevoegd om ze knapperig te maken. Er kunnen ook noten, gedroogd fruit, chocolade ... worden toegevoegd.
Een andere knapperige variant is granola. Een mengeling van allerhande granen en zaden die in de oven wordt geroosterd. Ook granola wordt soms gezoet door middel van suiker. Al wordt hij soms wel vervangen door honing, agavesiroop of ahornsiroop.
Onder deze noemer hebben we alle ontbijtgranen samengebracht die zich doorgaans als gezond(er) in de markt zetten, zoals Fitness en Special K. Het gaat om tarwe- of rijstvlokken, al dan niet volkoren. Geregeld worden er stukjes fruit, chocolade, noten ... toegevoegd. Aangezien de recepten van deze “gezonde varianten” zo verschillen – hun core varieert van “zeer goed” tot “slecht” – hebben algemene uitspraken over de voedingswaarde hier weinig zin.
Naast de klassieke Corn Flakes van Kellogg’s, behoren ook andere natuurontbijtgranen, zoals rijstvlokken en maïsvlokken tot de categorie “cornflakes”. Doorgaans bevatten deze producten weinig (toegevoegde) suiker. De meeste hebben echter ook een laag vezelgehalte. Het zoutgehalte varieert erg van merk tot merk.
Deze ontbijtgranen zet je beter niet dagelijks op tafel. Qua voedingswaarde zijn gevulde ontbijtgranen vrij vergelijkbaar met cruesli’s. Ze zijn erg calorierijk en de meeste exemplaren bevatten veel vet en suiker. De varianten met een fruitvulling doen het doorgaans net iets beter qua voedingswaarde dan die met chocolade.
Deze categorie omvat veel ontbijtgranen, maar helaas bevatten de meesten te veel suiker. We kunnen verschillende soorten onderscheiden: een gesuikerde variant (bv. Frosties), eentje met karamel en/of honing (bv. Honey Pops), eentje met chocolade (bv. Chocapic) en een combinatie (bv. Lion). De gesuikerde producten bevatten vaak niet enkel te veel suiker, maar zijn ook te zout. Het vezelgehalte van deze ontbijtgranen is doorgaans ook aan de lage kant.
De Nutri-Score, oorspronkelijk uit Frankrijk maar in augustus 2018 ingevoerd in België, heeft als doel om op een wetenschappelijk correcte maar eenvoudige manier de voedingswaarde te tonen van een voedingsproduct.
Deze score wordt weergegeven aan de hand van vijf letters, gaande van A (beste score), over B, C en D naar E (slechtste score), en vijf kleuren, met zoals aan het stoplicht groen en rood als de twee extremen.
Lees meer over de Nutri-Score in ons dossier.