Afkoop van studiejaren: vraag wat het je zal opbrengen

Toekomstige gepensioneerden hebben de mogelijkheid om een bijdrage te storten waardoor hun studiejaren zullen meetellen in de berekening van het wettelijke rustpensioen. Men spreekt van “studiejaren afkopen”. Het is de bedoeling zo aan een hoger pensioen te komen. 

Zo’n regularisatie kan hoe dan ook alleen iets opbrengen voor wie bij zijn pensionering nog niet aan een volledige beroepsloopbaan komt. Voor heel wat mensen is dat 45 jaar of meer precies 14 040 dagen (maar het kan minder zijn, bv. voor sommige ambtenaren).

Het afkoopbedrag

Voor wie regulariseert binnen tien jaar na het behalen van het diploma, komt het bedrag om één studiejaar af te kopen momenteel neer op € 1 560,60 (geïndexeerd bedrag, geldig in oktober 2020).

Wie pas na die tien jaar afkoopt, moet een hogere bijdrage betalen. Er is een ingewikkelde berekening op basis van een bepaalde coëfficiënt, rekening houdend met  sterftetafels en een intrestvoet. Hoe langer je wacht, hoe hoger het bedrag. Het kan oplopen tot zowat € 6 000.

Je beslist zelf hoeveel jaar je op die manier wilt “regulariseren”, maar je kunt niet méér jaren afkopen dan wat nodig was om het diploma hoger onderwijs te behalen.

Als je een gemengde loopbaan hebt, kun je niet kiezen in welk stelsel je regulariseert, de afkoop geldt per definitie voor het stelsel waarin je werkt op het ogenblik van de aanvraag.

Het is belangrijk om met het totale aantal jaren dat uiteindelijk meetelt voor de pensioenberekening (alle stelsels samen bekeken), nooit uit te komen boven wat als een volledige loopbaan wordt beschouwd. Studiejaren afkopen om aan méér dan een volledige loopbaan te komen brengt namelijk helemaal niets op.

De overgangsregeling

Er geldt een overgangsregeling tot 30/11/2020. Daardoor krijgt al wie al meer dan tien jaar is afgestudeerd, alsnog de mogelijkheid om studiejaren af te kopen tegen € 1 560,60 per studiejaar.

Let wel: voor loontrekkenden en zelfstandigen geldt dat gunsttarief alleen voor de studieperiodes van na je 20e verjaardag. Als je studiejaren van daarvóór wilt afkopen, is het normale tarief van toepassing.

Ambtenaren: een geval apart

Voor ambtenaren telden de studiejaren vroeger gratis mee in de berekening van hun pensioen. De zogenoemde gratis bonificatie gold voor het diploma dat vereist was voor de functie die ze uitoefenden. 

Nu moeten ook de ambtenaren geld op tafel leggen voor de regularisatie. Tot eind november 2019 was voor hen zelfs een korting van 15 % van toepassing. Maar op dit ogenblik, en tot het einde van november 2020, kost een afkoop € 1 560,60 (behoudens indexering). 

Maar ambtenaren blijven wel een geval apart. De kans is nog altijd reëel dat afkoop voor hen niet nodig is of slechts in beperkte mate. De gratis bonificatie blijft namelijk volledig van toepassing voor ambtenaren die uiterlijk op 1/12/2018 aan de voorwaarden voldeden om vervroegd met pensioen te gaan, of die op 1/12/2017 reeds in het systeem zaten van voltijdse of deeltijdse disponibiliteit voorafgaand aan het pensioen (of aan de voorwaarden voldeden om dat systeem te kunnen aanvragen). Voor alle anderen blijft de gratis bonificatie ten dele meetellen, pro rata volgens het aantal loopbaanjaren dat ze op 1/12/2017 reeds gevorderd waren in wat voor hun functie als een volledige loopbaan wordt beschouwd. 

Wat het je zal opbrengen?

Zo’n afkoop blijft een gok op de toekomst. Om goed te kunnen beoordelen of je daartoe bereid bent, hou je beter met enkele belangrijke aspecten rekening.

Cruciaal is hoeveel de afkoop je effectief kan opbrengen.

Het bedrag dat officieel als extra pensioen zal worden uitgekeerd, ligt vast:

• In het stelsel van de loontrekkenden en zelfstandigen levert één jaar regulariseren op jaarbasis vandaag de dag € 271,98 bruto op per jaar (€ 22,65 per maand) indien je een pensioen tegen het tarief als alleenstaande zult trekken en € 339,33 indien je pensioen tegen het gezinstarief zal worden berekend (€ 28,78 per maand). Ook die bedragen worden geïndexeerd.
• In het stelsel van de ambtenaren is er geen vast bedrag. Hoe hoger het loon dat als basis dient voor de berekening van je pensioen, hoe méér de regularisatie opbrengt. Als je vóór 1962 bent geboren, telt daarbij het loon van de laatste 5 jaar van je loopbaan, en voor jongere personen het loon van de laatste 10 jaar.

Maar aangezien wij bij het maken van enkele berekeningen vaststelden dat sommige mensen riskeren er niets of amper iets aan over te houden, begin je er beter niet halsoverkop aan. Wij kunnen je echter helpen. Als je lid bent van Test Aankoop, kun je bij ons terecht voor een berekening op maat. 

Je mag vooral ook niet vergeten om het afgekochte bedrag het jaar daarop in je belastingaangifte op te nemen.

Je kunt daar alles over lezen in de volgende rubrieken.

We lichten er ook toe hoe je de afkoop moet aanvragen.