Trouwen of samenwonen: de fiscale gevolgen in België
Maakt het in België fiscaal een verschil uit of je getrouwd bent, wettelijk samenwonend of gewoon feitelijk samenwonend? Ontdek hier de voor- en de nadelen van de verschillende formules van samenwonen, hun specifieke spelregels en de verschillen die worden gemaakt in de drie gewesten van ons land.
In dit artikel
- Trouwen, wettelijk samenwonen, feitelijk samenwonen: waar ligt het verschil?
- De fiscale gevolgen van trouwen
- De belastingaangifte en de algemene belastingvrijstelling
- De belastingvrije som voor kinderen
- De beroepsinkomsten in de aangifte van een getrouwd koppel
- De successierechten volgens de manier van samenwonen
Trouwen, wettelijk samenwonen, feitelijk samenwonen: waar ligt het verschil?
Wanneer je met je partner gaat samenwonen, kun je drie wegen uit. Welke voor jou het meest geschikt is, hangt af van jullie situatie en jullie levensplannen. We lichten de drie mogelijkheden toe.
Feitelijk samenwonen
Koppels die gaan samenwonen, beginnen vaak met gewoon samenwonen, wat ook het stelsel van feitelijke samenwoning wordt genoemd. Zonder dat ze dat dus officieel vastleggen. Zolang jullie geen kinderen hebben en geen gemeenschappelijke bezittingen, verandert dat samenwonen op juridisch of fiscaal op het vlak van de personenbelasting totaal niets voor jullie.
Wettelijk samenwonen
In dat geval gaan jullie een verklaring van wettelijke samenwoning afleggen op de gemeente. Wettelijk samenwonende koppels worden voor heel wat aspecten gelijkgesteld met koppels die met scheiding van goederen getrouwd zijn (zie hierna).
Trouwen
Wanneer je ervoor kiest om te trouwen, zijn er verschillende mogelijkheden voor het huwelijksvermogenstelsel, zoals het wettelijke stelsel en het stelsel van scheiding van goederen. Trouwen biedt juridisch meer zekerheid, maar er zijn wel verschillen al naargelang het huwelijksvermogenstelsel.
NAAR ONS DOSSIER OVER DE KEUZE QUA FORMULE VAN SAMENWONEN
Terug naar boven
De fiscale gevolgen van trouwen
Welke vorm van samenwonen kies je het best? En welke zijn de fiscale verschillen als je beslist om te trouwen? "Er zijn op federaal en op gewestelijk vlak al verschillende inspanningen gedaan om een fiscale neutraliteit te bereiken ten opzichte van de manier van samenwonen", aldus Geert De Witte, fiscaal expert bij Testaankoop.
Maar volstaan die inspanningen? "Inzake personenbelasting geldt sinds 2004 een gelijkschakeling tussen getrouwde en wettelijk samenwonende personen. Maar voor feitelijke samenwoners bestaat geen aparte fiscale regeling, voor hen gelden dezelfde fiscale regels als voor alleenstaanden", vertelt Geert De Witte. Daardoor moeten feitelijk samenwonende personen elk afzonderlijk een belastingaangifte invullen, precies alsof ze nog altijd alleenstaand waren, en ze worden ook elk afzonderlijk belast. Dus ja, er is nog altijd geen volledige gelijkheid ongeacht de formule van samenwonen.
We belichten de diverse mogelijkheden samen met onze fiscaal expert.
De belastingaangifte en de algemene belastingvrijstelling
Het jaar waarin je trouwt of waarin je wettelijk gaat samenwonen, verandert er voor jullie niets voor de belastingaangifte. "De fiscus beschouwt jullie allebei nog als alleenstaanden. Daarom moet je elk apart een belastingaangifte invullen voor de inkomsten van dat jaar", bevestigt Geert De Witte. Het is pas vanaf het jaar daarna dat je samen een en hetzelfde document voor de belastingaangifte moet invullen.
Als feitelijke samenwoner daarentegen blijf je fiscaal als alleenstaande beschouwd, jullie moeten daarom sowieso altijd elk apart een belastingaangifte indienen.
Voor iedereen dezelfde algemene belastingvrijstelling
De samenwoningsvorm maakt geen enkel verschil meer uit op het vlak van de algemene belastingvrijstelling waar iedere belastingplichtige recht op heeft.
Ooit lag die vrijstelling nochtans lager voor getrouwde dan voor samenwonende personen. Maar sinds het inkomstenjaar 2004 werd het bedrag gelijkgetrokken voor alleenstaanden, feitelijk samenwonenden, wettelijk samenwonenden en huwelijkspartners. Onze expert concretiseert dat: "In 2023 bedraagt de algemene belastingvrijstelling voor elke belastingplichtige € 10 160, zonder enig verschil al naargelang de samenwoningsvorm."
Waar wel nog een verschil ligt, is inzake de belastingvrije som voor kinderen ten laste.
De belastingvrije som voor kinderen
De som die wordt vrijgesteld als er kinderen ten laste zijn, is gelijk voor alleenstaanden, feitelijk samenwonenden, wettelijk samenwonenden en huwelijkspartners. Voor 2023 gaat het om € 1 850 voor één kind, € 4 760 voor twee kinderen, € 10 660 voor drie kinderen, € 17 250 voor vier kinderen enz.
Maar voor feitelijk samenwonende ouders speelt wel iets anders, preciseert Geert De Witte: "Doordat feitelijk samenwonenden als alleenstaanden worden belast, hebben zij recht op een extra belastingvrije som van € 1 850. Goed voor een jaarlijkse besparing van zowat € 550. Daardoor heb je als feitelijke samenwoner een hoger jaarlijks belastingvoordeel voor de kinderen."
Kinderen die zelf een centje verdienen
Wat als je kinderen ten laste hebt maar die zelf een inkomen aangeven? Zij kunnen fiscaal ten laste blijven zolang ze met dat inkomen onder een bepaald plafond blijven, maar dat plafond verschilt volgens jouw formule van samenwonen.Kinderen van feitelijke samenwonende ouders mogen tot € 5 520 netto per jaar verdienen zonder dat ze het statuut van kind ten laste verliezen. Voor kinderen van een getrouwd of wettelijk samenwonend koppel bedraagt dat plafond € 3 820 netto per jaar. Verdient een kind méér dan dat bedrag, dan is het fiscaal niet meer ten laste.
Geert De Witte maakt dat concreet: “Een kind van ouders die feitelijk samenwonen dat in 2023 als jobstudent heeft gewerkt en voor wie geen onderhoudsgeld werd betaald, blijft te hunnen laste zolang het maximaal een bruto belastbaar inkomen heeft gehad van € 10 090. Een kind van ouders die getrouwd zijn of wettelijk samenwonen daarentegen mag niet gaan boven € 7 965 bruto."
De beroepsinkomsten in de aangifte van een getrouwd koppel
Op dat vlak zijn er wel een paar verschillen.
Het huwelijksquotiënt
Wanneer een van de twee partners slechts weinig of helemaal geen eigen beroepsinkomsten heeft, is het fiscaal voordeliger als het koppel getrouwd is of wettelijk samenwoont.
We verklaren dat nader.
"Bij getrouwde en wettelijk samenwonende partners schuift de fiscus fictief een deel van het inkomen van de meestverdienende partner door naar de andere partner die weinig of geen eigen beroepsinkomsten heeft. Op die manier wordt dat deeltje inkomen niet belast tegen de hoogste aanslagvoet van de meestverdienende, maar tegen een lager tarief dat van toepassing is op die andere partner", legt Geert De Witte uit. Dat automatisme heet het huwelijksquotiënt. Ondanks de naam is het ook van toepassing op wettelijk samenwonenden.
In 2023 wordt het huwelijksquotiënt toegepast zodra de beroepsinkomsten van een van de partners minder bedragen dan 30 % van het totale bedrag aan beroepsinkomsten en sowieso minder dan € 12 550. Hierbij wordt een deel van het inkomen van de meestverdienende doorgeschoven tot de genoemde limieten zijn bereikt.
Een voorbeeld
Stel, een koppel zonder kinderen. De ene partner heeft € 60 000 aan beroepsinkomsten, de andere partner € 0. Als de partners getrouwd zijn of wettelijk samenwonen, zullen ze dankzij het huwelijksquotiënt maar liefst € 5677 minder belasting moeten betalen dan feitelijk samenwonende partners in dezelfde financiële situatie. Geert De Witte: "Eenverdienersgezinnen zijn dus het best af als ze getrouwd zijn of wettelijk samenwonen”.
Maar let op: hier geldt hetzelfde principe als voor de belastingaangifte, namelijk dat de fiscus het huwelijksquotiënt nog niet toepast in het jaar waarin een koppel trouwt of wettelijk gaat samenwonen. Maar in dat jaar kan wel een ander belastingvoordeel worden toegekend: als een van de partners niet meer dan € 3 490 nettobestaansmiddelen had, heeft de andere partner recht op een verhoging van zijn algemene belastingvrije som met € 1 850. Dat levert een voordeel op van zowat € 530 netto.
Wat als een van de partners in het buitenland werkt?
België telt heel wat grensarbeiders. Meer dan 80 000 Belgen werken in een van onze buurlanden (Duitsland, Frankrijk, Groothertogdom Luxemburg, Nederland). Welke zijn de fiscale gevolgen, al naargelang de manier van samenwonen, wanneer een van de partners over de grens werkt?
Tot voor kort werd een getrouwd of wettelijk samenwonend koppel met kinderen ten laste waarbij de partner die het meest verdiende, grensarbeider was, fiscaal zwaar benadeeld in vergelijking met een feitelijk samenwonend koppel in dezelfde situatie. Geert De Witte verklaart dat nader: "De fiscus wees de belastingvrije som voor de kinderen bij getrouwde en wettelijk samenwonende koppels automatisch toe aan de meestverdienende partner. Wanneer dat de partner met de buitenlandse inkomsten bleek te zijn, waren die inkomsten vrijgesteld in België, waardoor de belastingvrije som voor de kinderen dus totaal geen belastingvoordeel opleverde.”
Partners die daarentegen feitelijk samenwoonden, streken dat belastingvoordeel omwille van de kinderen wel op. Het volstond om de kinderen op te nemen in de belastingaangifte van de partner die alleen Belgische inkomsten had.
"Het Europees Hof van Justitie heeft België veroordeeld voor die werkwijze. Ook Testaankoop heeft dat probleem jarenlang aangekaart” vervolledigt onze fiscaal expert. “Daardoor is de Belgische Staat eindelijk overstag gegaan en heeft de ongelijkheid weggewerkt met betrekking tot de belastingvrije som voor kinderen ten laste. Op andere vlakken blijven getrouwde en wettelijk samenwonende koppels wel nog fiscaal benadeeld.”
De successierechten volgens de manier van samenwonen
De manier van samenwonen speelt een belangrijke rol in het tarief dat wordt toegepast voor de successierechten (erfbelasting). In het verleden golden de gunstigste tarieven alleen voor getrouwde personen. Elk van de drie gewesten van ons land heeft in mindere of meerdere mate een mouw aangepast (erfbelasting is immers al enige tijd geregionaliseerd).
- In Vlaanderen geldt het tarief voor getrouwde personen ook voor wettelijk samenwonenden en voor wie sinds ten minste één jaar feitelijk samenwoonde. Bij feitelijke samenwoning moet het bewijs worden geleverd van een gemeenschappelijke huishouding en een ononderbroken samenwoning van één jaar. Het volstaat daarvoor om een uittreksel uit het bevolkingsregister voor te leggen waaruit blijkt dat de partners op hetzelfde adres zijn ingeschreven.
- In Brussel en Wallonië geldt het tarief voor getrouwde personen momenteel alleen ook voor wettelijk samenwonenden. Het Waals Gewest is zelfs iets strenger dan het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, want de wettelijke samenwoning moet al meer dan een jaar hebben bestaan op het ogenblik dat de nalatenschap openvalt.
- In Brussel wordt die regeling vanaf 1 januari 2024 uitgebreid tot feitelijke samenwoners die al ten minste één jaar ononderbroken hebben samengewoond. Als het gaat om het gunsttarief van toepassing op de gezinswoning, is de voorwaarde strenger voor de gelijkschakeling: dan zijn drie jaar samenwoning vereist.
Enkele cijfervoorbeelden
Een partner erft € 100 000. Hoeveel zal de langstlevende partner aan successierechten moeten betalen al naargelang het gewest en al naargelang de formule van samenwonen?
- In Vlaanderen: € 6 000, ongeacht of het koppel getrouwd was, wettelijk samenwonend of sinds meer dan een jaar feitelijk samenwonend.
- In Brussel: € 5 500 als het koppel getrouwd was of wettelijk samenwonend; € 50 000 als het koppel feitelijk samenwoonde.
- In Wallonië: € 5 630 als het koppel getrouwd was of wettelijk samenwonend; € 58 125 als het koppel feitelijk samenwoonde.
Serieuze verschillen dus, de feitelijke samenwoners betalen in Brussel en Wallonië bijna tien keer zoveel successierechten als het getrouwde of wettelijk samenwonende koppel. Maar vanaf 1 januari 2024 verandert dat voor de Brusselse feitelijke samenwoners die al ten minste één jaar samenwonen: zij zullen slechts evenveel moeten betalen als getrouwde en wettelijk samenwonende koppels.
Let wel: de gelijkschakeling tussen getrouwde en wettelijk samenwonende koppels betreft enkel en alleen het tarief dat voor de successierechten wordt toegepast, maar niet de regels zelf van het wettelijke erfrecht. Als er niets is geregeld, erft een wettelijk samenwonende partner dus niet hetzelfde als een getrouwde partner, en feitelijk samenwonenden erven al helemaal niet automatisch van elkaar.
Wanneer je met je partner gaat samenwonen, kun je drie wegen uit. Welke voor jou het meest geschikt is, hangt af van jullie situatie en jullie levensplannen. We lichten de drie mogelijkheden toe.
Feitelijk samenwonen
Koppels die gaan samenwonen, beginnen vaak met gewoon samenwonen, wat ook het stelsel van feitelijke samenwoning wordt genoemd. Zonder dat ze dat dus officieel vastleggen. Zolang jullie geen kinderen hebben en geen gemeenschappelijke bezittingen, verandert dat samenwonen op juridisch of fiscaal op het vlak van de personenbelasting totaal niets voor jullie.
Wettelijk samenwonen
In dat geval gaan jullie een verklaring van wettelijke samenwoning afleggen op de gemeente. Wettelijk samenwonende koppels worden voor heel wat aspecten gelijkgesteld met koppels die met scheiding van goederen getrouwd zijn (zie hierna).
Trouwen
Wanneer je ervoor kiest om te trouwen, zijn er verschillende mogelijkheden voor het huwelijksvermogenstelsel, zoals het wettelijke stelsel en het stelsel van scheiding van goederen. Trouwen biedt juridisch meer zekerheid, maar er zijn wel verschillen al naargelang het huwelijksvermogenstelsel.
NAAR ONS DOSSIER OVER DE KEUZE QUA FORMULE VAN SAMENWONEN
Welke vorm van samenwonen kies je het best? En welke zijn de fiscale verschillen als je beslist om te trouwen? "Er zijn op federaal en op gewestelijk vlak al verschillende inspanningen gedaan om een fiscale neutraliteit te bereiken ten opzichte van de manier van samenwonen", aldus Geert De Witte, fiscaal expert bij Testaankoop.
Maar volstaan die inspanningen? "Inzake personenbelasting geldt sinds 2004 een gelijkschakeling tussen getrouwde en wettelijk samenwonende personen. Maar voor feitelijke samenwoners bestaat geen aparte fiscale regeling, voor hen gelden dezelfde fiscale regels als voor alleenstaanden", vertelt Geert De Witte. Daardoor moeten feitelijk samenwonende personen elk afzonderlijk een belastingaangifte invullen, precies alsof ze nog altijd alleenstaand waren, en ze worden ook elk afzonderlijk belast. Dus ja, er is nog altijd geen volledige gelijkheid ongeacht de formule van samenwonen.
We belichten de diverse mogelijkheden samen met onze fiscaal expert.
Het jaar waarin je trouwt of waarin je wettelijk gaat samenwonen, verandert er voor jullie niets voor de belastingaangifte. "De fiscus beschouwt jullie allebei nog als alleenstaanden. Daarom moet je elk apart een belastingaangifte invullen voor de inkomsten van dat jaar", bevestigt Geert De Witte. Het is pas vanaf het jaar daarna dat je samen een en hetzelfde document voor de belastingaangifte moet invullen.
Als feitelijke samenwoner daarentegen blijf je fiscaal als alleenstaande beschouwd, jullie moeten daarom sowieso altijd elk apart een belastingaangifte indienen.
Voor iedereen dezelfde algemene belastingvrijstelling
De samenwoningsvorm maakt geen enkel verschil meer uit op het vlak van de algemene belastingvrijstelling waar iedere belastingplichtige recht op heeft.
Ooit lag die vrijstelling nochtans lager voor getrouwde dan voor samenwonende personen. Maar sinds het inkomstenjaar 2004 werd het bedrag gelijkgetrokken voor alleenstaanden, feitelijk samenwonenden, wettelijk samenwonenden en huwelijkspartners. Onze expert concretiseert dat: "In 2023 bedraagt de algemene belastingvrijstelling voor elke belastingplichtige € 10 160, zonder enig verschil al naargelang de samenwoningsvorm."
Waar wel nog een verschil ligt, is inzake de belastingvrije som voor kinderen ten laste.
De som die wordt vrijgesteld als er kinderen ten laste zijn, is gelijk voor alleenstaanden, feitelijk samenwonenden, wettelijk samenwonenden en huwelijkspartners. Voor 2023 gaat het om € 1 850 voor één kind, € 4 760 voor twee kinderen, € 10 660 voor drie kinderen, € 17 250 voor vier kinderen enz.
Maar voor feitelijk samenwonende ouders speelt wel iets anders, preciseert Geert De Witte: "Doordat feitelijk samenwonenden als alleenstaanden worden belast, hebben zij recht op een extra belastingvrije som van € 1 850. Goed voor een jaarlijkse besparing van zowat € 550. Daardoor heb je als feitelijke samenwoner een hoger jaarlijks belastingvoordeel voor de kinderen."
Kinderen die zelf een centje verdienen
Wat als je kinderen ten laste hebt maar die zelf een inkomen aangeven? Zij kunnen fiscaal ten laste blijven zolang ze met dat inkomen onder een bepaald plafond blijven, maar dat plafond verschilt volgens jouw formule van samenwonen.Kinderen van feitelijke samenwonende ouders mogen tot € 5 520 netto per jaar verdienen zonder dat ze het statuut van kind ten laste verliezen. Voor kinderen van een getrouwd of wettelijk samenwonend koppel bedraagt dat plafond € 3 820 netto per jaar. Verdient een kind méér dan dat bedrag, dan is het fiscaal niet meer ten laste.
Geert De Witte maakt dat concreet: “Een kind van ouders die feitelijk samenwonen dat in 2023 als jobstudent heeft gewerkt en voor wie geen onderhoudsgeld werd betaald, blijft te hunnen laste zolang het maximaal een bruto belastbaar inkomen heeft gehad van € 10 090. Een kind van ouders die getrouwd zijn of wettelijk samenwonen daarentegen mag niet gaan boven € 7 965 bruto."
Op dat vlak zijn er wel een paar verschillen.
Het huwelijksquotiënt
Wanneer een van de twee partners slechts weinig of helemaal geen eigen beroepsinkomsten heeft, is het fiscaal voordeliger als het koppel getrouwd is of wettelijk samenwoont.
We verklaren dat nader.
"Bij getrouwde en wettelijk samenwonende partners schuift de fiscus fictief een deel van het inkomen van de meestverdienende partner door naar de andere partner die weinig of geen eigen beroepsinkomsten heeft. Op die manier wordt dat deeltje inkomen niet belast tegen de hoogste aanslagvoet van de meestverdienende, maar tegen een lager tarief dat van toepassing is op die andere partner", legt Geert De Witte uit. Dat automatisme heet het huwelijksquotiënt. Ondanks de naam is het ook van toepassing op wettelijk samenwonenden.
In 2023 wordt het huwelijksquotiënt toegepast zodra de beroepsinkomsten van een van de partners minder bedragen dan 30 % van het totale bedrag aan beroepsinkomsten en sowieso minder dan € 12 550. Hierbij wordt een deel van het inkomen van de meestverdienende doorgeschoven tot de genoemde limieten zijn bereikt.
Een voorbeeld
Stel, een koppel zonder kinderen. De ene partner heeft € 60 000 aan beroepsinkomsten, de andere partner € 0. Als de partners getrouwd zijn of wettelijk samenwonen, zullen ze dankzij het huwelijksquotiënt maar liefst € 5677 minder belasting moeten betalen dan feitelijk samenwonende partners in dezelfde financiële situatie. Geert De Witte: "Eenverdienersgezinnen zijn dus het best af als ze getrouwd zijn of wettelijk samenwonen”.
Maar let op: hier geldt hetzelfde principe als voor de belastingaangifte, namelijk dat de fiscus het huwelijksquotiënt nog niet toepast in het jaar waarin een koppel trouwt of wettelijk gaat samenwonen. Maar in dat jaar kan wel een ander belastingvoordeel worden toegekend: als een van de partners niet meer dan € 3 490 nettobestaansmiddelen had, heeft de andere partner recht op een verhoging van zijn algemene belastingvrije som met € 1 850. Dat levert een voordeel op van zowat € 530 netto.
Wat als een van de partners in het buitenland werkt?
België telt heel wat grensarbeiders. Meer dan 80 000 Belgen werken in een van onze buurlanden (Duitsland, Frankrijk, Groothertogdom Luxemburg, Nederland). Welke zijn de fiscale gevolgen, al naargelang de manier van samenwonen, wanneer een van de partners over de grens werkt?
Tot voor kort werd een getrouwd of wettelijk samenwonend koppel met kinderen ten laste waarbij de partner die het meest verdiende, grensarbeider was, fiscaal zwaar benadeeld in vergelijking met een feitelijk samenwonend koppel in dezelfde situatie. Geert De Witte verklaart dat nader: "De fiscus wees de belastingvrije som voor de kinderen bij getrouwde en wettelijk samenwonende koppels automatisch toe aan de meestverdienende partner. Wanneer dat de partner met de buitenlandse inkomsten bleek te zijn, waren die inkomsten vrijgesteld in België, waardoor de belastingvrije som voor de kinderen dus totaal geen belastingvoordeel opleverde.”
Partners die daarentegen feitelijk samenwoonden, streken dat belastingvoordeel omwille van de kinderen wel op. Het volstond om de kinderen op te nemen in de belastingaangifte van de partner die alleen Belgische inkomsten had.
"Het Europees Hof van Justitie heeft België veroordeeld voor die werkwijze. Ook Testaankoop heeft dat probleem jarenlang aangekaart” vervolledigt onze fiscaal expert. “Daardoor is de Belgische Staat eindelijk overstag gegaan en heeft de ongelijkheid weggewerkt met betrekking tot de belastingvrije som voor kinderen ten laste. Op andere vlakken blijven getrouwde en wettelijk samenwonende koppels wel nog fiscaal benadeeld.”
De manier van samenwonen speelt een belangrijke rol in het tarief dat wordt toegepast voor de successierechten (erfbelasting). In het verleden golden de gunstigste tarieven alleen voor getrouwde personen. Elk van de drie gewesten van ons land heeft in mindere of meerdere mate een mouw aangepast (erfbelasting is immers al enige tijd geregionaliseerd).
- In Vlaanderen geldt het tarief voor getrouwde personen ook voor wettelijk samenwonenden en voor wie sinds ten minste één jaar feitelijk samenwoonde. Bij feitelijke samenwoning moet het bewijs worden geleverd van een gemeenschappelijke huishouding en een ononderbroken samenwoning van één jaar. Het volstaat daarvoor om een uittreksel uit het bevolkingsregister voor te leggen waaruit blijkt dat de partners op hetzelfde adres zijn ingeschreven.
- In Brussel en Wallonië geldt het tarief voor getrouwde personen momenteel alleen ook voor wettelijk samenwonenden. Het Waals Gewest is zelfs iets strenger dan het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, want de wettelijke samenwoning moet al meer dan een jaar hebben bestaan op het ogenblik dat de nalatenschap openvalt.
- In Brussel wordt die regeling vanaf 1 januari 2024 uitgebreid tot feitelijke samenwoners die al ten minste één jaar ononderbroken hebben samengewoond. Als het gaat om het gunsttarief van toepassing op de gezinswoning, is de voorwaarde strenger voor de gelijkschakeling: dan zijn drie jaar samenwoning vereist.
Enkele cijfervoorbeelden
Een partner erft € 100 000. Hoeveel zal de langstlevende partner aan successierechten moeten betalen al naargelang het gewest en al naargelang de formule van samenwonen?
- In Vlaanderen: € 6 000, ongeacht of het koppel getrouwd was, wettelijk samenwonend of sinds meer dan een jaar feitelijk samenwonend.
- In Brussel: € 5 500 als het koppel getrouwd was of wettelijk samenwonend; € 50 000 als het koppel feitelijk samenwoonde.
- In Wallonië: € 5 630 als het koppel getrouwd was of wettelijk samenwonend; € 58 125 als het koppel feitelijk samenwoonde.
Serieuze verschillen dus, de feitelijke samenwoners betalen in Brussel en Wallonië bijna tien keer zoveel successierechten als het getrouwde of wettelijk samenwonende koppel. Maar vanaf 1 januari 2024 verandert dat voor de Brusselse feitelijke samenwoners die al ten minste één jaar samenwonen: zij zullen slechts evenveel moeten betalen als getrouwde en wettelijk samenwonende koppels.
Let wel: de gelijkschakeling tussen getrouwde en wettelijk samenwonende koppels betreft enkel en alleen het tarief dat voor de successierechten wordt toegepast, maar niet de regels zelf van het wettelijke erfrecht. Als er niets is geregeld, erft een wettelijk samenwonende partner dus niet hetzelfde als een getrouwde partner, en feitelijk samenwonenden erven al helemaal niet automatisch van elkaar.