Test Aankoop speurt naar pesticiden: alle kinderen staan eraan bloot

Niet onschuldig

Test Aankoop focuste op insecticiden op basis van pyretroïden en organische fosfor omdat die tot de meest gebruikte pesticiden horen. Ze worden ingezet in de land- en tuinbouw, in de industrie, maar ook thuis om de strijd aan te gaan met tal van soorten van insecten. Door de omvang van het gebruik en hun verspreiding zijn we allemaal aan deze insecticiden blootgesteld – doordat we ze inslikken of inademen of nog door contact via de huid.

Epidemiologische studies koppelen steeds vaker de blootstelling aan pesticiden aan ernstige gezondheidseffecten zoals kanker, neurologische stoornissen en aantastingen van de voortplantingsfuncties. Onderzoekers benadrukken de neurotoxische aard van deze producten en concluderen dat er een verband bestaat tussen de blootstelling aan die insecticiden en de ontwikkeling van neurodegeneratieve ziekten, zoals de ziekte van Parkinson en de ziekte van Alzheimer.

Van bepaalde insecticiden is ook geweten of wordt vermoed dat ze hormoonverstoorders zijn die de werking van het hormoonsysteem beïnvloeden en leiden tot problemen
zoals verminderde vruchtbaarheid bij mannen, vervroegde puberteit bij meisjes, borst-, prostaat-, nier- en teelbalkankers. Andere schadelijke neveneffecten zijn verstoringen van de schildklierfunctie, die diabetes type 2 en zwaarlijvigheid kunnen veroorzaken, en autismespectrumstoornissen.

Kinderen zijn extra kwetsbaar

Het beginsel van de toxicologie dat “het de dosis is die het vergif maakt” geldt niet voor de vele hormoonverstorende pesticiden. Het is eerder de blootstellingsperiode die van belang is; vooral foetussen, kinderen en ouderen zijn kwetsbaar. Volgens wetenschappers is er vandaag geen drempelwaarde waaronder ze onschadelijk zijn. De onvolgroeidheid van de fysiologische systemen van kinderen, het feit dat ze net in een snelle groeifase zitten bij de blootstelling aan pesticiden, de grotere hoeveelheid voedsel en water die ze opnemen in verhouding tot hun gewicht, of hun hand-mondgedrag verhogen de risiso’s van mogelijke schadelijke gevolgen.

Sporen bij 100 % van de kinderen in de test

Pesticiden die in ons lichaam terechtkomen, worden omgezet in verschillende metabolieten, dat zijn afbraakproducten van de werkzame stoffen in pesticiden. Die metabolieten worden vervolgens uitgescheiden via de urine. Het zijn die markers – 4 voor de insecticiden op basis van pyretroïden en 6 voor die op basis van organische fosfor – die Test Aankoop in de urine van 84 kinderen heeft opgespoord om zich een beeld te vormen van hun blootstelling aan een 30-tal risicovolle pesticiden. Uit de analyse blijkt dat dat alle 84 kinderen die aan het onderzoek deelnamen, kort voordat de monsters werden afgenomen aan minstens
één organischefosforinsecticide werden blootgesteld, en dat 83 van hen aan minstens één insecticide op basis van pyretroïden werden blootgesteld.

Er is geen wettelijke norm die de maximale concentraties in de urine voor deze pesticiden vastlegt. Het is niet mogelijk om te voorspellen of de in de urine waargenomen concentraties nadelige gevolgen zullen hebben voor de gezondheid van de kinderen. Het verband met een of andere aandoening is des te moeilijker vast te stellen omdat kinderen dagelijks aan verschillende chemische stoffen worden blootgesteld die ook toxische effecten kunnen hebben.

Maatregelen zijn noodzakelijk

Volgens Test Aankoop moet er dringend op alle niveaus actie worden ondernomen om de blootstelling aan de vaak toxische pesticiden zoveel mogelijk te beperken. Dat geldt voor de hele bevolking, maar in het bijzonder voor kinderen. Voor de consumentenorganisatie moet zowel het professionele als het huishoudelijke gebruik ervan verminderen.