Onze successen in 2020
In januari bekrachtigde het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ-EU) officieel het recht op toegang tot klinische onderzoeksrapporten over geneesmiddelen. Farmaceutische bedrijven dienen deze rapporten in bij het aanvragen van een handelsvergunning bij nieuwe behandelingen. Verschillende firma’s hadden kritiek op het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) omdat het de concurrentie toegang gaf tot bepaalde rapporten. Volgens het Gerechtshof zijn deze rapporten echter niet vertrouwelijk. Het bevestigt het principe van transparantie en openbaarheid van klinische studierapporten, een basisbeginsel waar we al vele jaren voor ijveren.
Een ander gevecht sinds jaren draait om de buitensporige kosten van bepaalde behandelingen. We vragen de overheden hierover geregeld opheldering omdat deze hoge prijzen de situatie van de patiënten en die van de gezondheidszorg in gevaar brengen. Na een Europees onderzoek en verschillende interventies van ons naar aanleiding van torenhoge prijzen, heeft farmareus Aspen voorgesteld om de prijs van sommige kankergeneesmiddelen met gemiddeld 73 % te verlagen en die prijzen tien jaar lang laag te houden. We zouden nu graag zien dat de Europese Commissie dit soort toezeggingen bindend maakt om geschillen voor de rechtbank te voorkomen. Terwijl we dit schrijven is dit nog niet het geval, maar we blijven hopen en geloven dat dit begin 2021 wel gebeurt.
Toegang pers
Ons Pinokkio-platform, dat regelmatig producten aan de kaak stelt die consumenten bedotten met valse of misleidende claims, kent steeds meer succes. Vermeldingen op de verpakking zoals “traditioneel”, “artisanaal”of “volkoren” verdwijnen nadat wij druk zetten en ijveren voor een correcte etikettering. Tegelijkertijd proberen we ervoor te zorgen dat het Nutri-Scorelabel in de Europese Unie wordt verplicht.
Nog een reden om te vieren: Gent viert de zesde verjaardag van Rest-O-Pack,een elegante doggybag, om voedselverspilling tegen te gaan. Ook wij hebben bijgedragen aan dit initiatief. Zo’n 170 restaurants doen er nu aan mee en steeds meer steden springen mee op de kar.
De Belgische justitie heeft Ryanair verplicht om alle passagiers te vergoeden die zijn getroffen door de stakingen tijdens de zomer van 2018. Ondanks de Europese regelgeving die ondubbelzinnig een schadevergoeding voorziet voor passagiers die het slachtoffer zijn van een staking. Ryanair weigerde te plooien en riep overmacht in. In deze procedure valt binnenkort een eerste uitspraak over de ontvankelijkheid. Volkswagen moet zijn Duitse klanten die slachtoffer zijn van Dieselgate dan weer vergoeden (herinner je de sjoemelsoftware in dieselmotoren die het vervuilende emissiegehalte lager deed lijken). Het Duitse Hooggerechtshof verplichte de autofabrikant iets meer dan € 25 000 aan de benadeelde Duitse automobilisten te betalen. We juichen deze beslissing toe die ook een invloed kan hebben op de uitkomst van onze lopende juridische procedure in België. Wij eisen dat de Belgische Dieselgate-slachtoffers ook de aankoopprijs vergoed krijgen. Het zou onaanvaardbaar zijn als de Duitsers schadeloos worden gesteld en de Belgen niet. Gezien de grote gerechtelijke achterstand zouden de pleidooien niet vóór februari 2022 plaatsvinden.
Hoeveel opladers voor mobiele telefoons liggen er in onze lades? Van diverse merken, met verschillende USB-poorten volgens de technologische evoluties... Ze zijn goed voor enkele tienduizenden tonnen elektronisch afval per jaar. Afval dat heel vaak nog werkt, maar simpelweg vroegtijdig verouderd is.
Maar er is goed nieuws: de Europese Commissie zal eindelijk bindende maatregelen nemen om een universele oplader voor alle mobiele apparaten op te leggen. Eigenlijk hadden tien grote fabrikanten zich er ruim tien jaar geleden vrijwillig toe verbonden (Memorandum van overeenstemming) waardoor er van de 30 modellen slechts 3 overbleven, maar we wachten nog steeds op de enige echte universele oplader. Samen met de consument vragen we hier al lang om. Het is natuurlijk veel gemakkelijker om je smartphone, laptop, tablet, draadloze speaker enz. met dezelfde lader op te laden. En je hoeft geen nieuwe oplader meer te krijgen (of te kopen) bij de aankoop van nieuwe elektronica.
Fietsen naar school, lange gezinsuitstapjes in het weekend: ja, als het zorgeloos kan. In navolging van onze laatste veiligheidstests voor kinderfietshelmen – test/controles die verder gaan dan de huidige verplichte homologatietests voor fabrikanten – hebben we gevraagd deze uit te breiden met de zijdelingse impact bij een val (zij- en achterkant van het hoofd). De fabrikanten zouden ook de rotatiekrachten moeten meten, wat momenteel niet het geval is. En wij kregen gehoor: minister Nathalie Muylle (Consumentenbescherming) en later haar vervanger Eva De Bleeker kregen de opdracht om op strengere Europese regels aan te dringen. Je vindt dit thema en vele andere onderwerpen op ons gloednieuwe onlineplatform over mobiliteit op www.mobiguide.be.
De technologische vooruitgang heeft geleid tot nieuwe toepassingen (geconnecteerde objecten zoals smartwatches) die nu een hele reeks privégegevens kunnen vastleggen. Bijvoorbeeld je levensstijl, welzijn, gezondheidstoestand... Dat is op medisch gebied zeker een opportuniteit, maar is ook een gevaar op het vlak van de individuele levensverzekering en de ziekteverzekering. Het risico was groot dat sommige verzekeraars toegang zouden eisen tot de verzamelde gegevens om bepaalde voordelen te kunnen verlenen. Doel: een onrechtmatige segmentering maken tussen gezonde mensen en... anderen. We zijn voorstander van een wetsvoorstel dat verzekeringsmaatschappijen verbiedt dergelijke informatie te gebruiken en te verwerken. Dat wetsvoorstel is afgelopen oktober aangenomen. Door de wet van 4 april 2014 (over verzekeringen) te wijzigen, zal deze, eenmaal gepubliceerd, bepalen dat “er geen enkele segmentering mag gebeuren inzake aanvaarding, tarifering en/of omvang van de garantie op basis van de voorwaarde dat de verzekeringnemer aanvaardt om een gezondheidssensor te gebruiken, ermee instemt een verbonden voorwerp te kopen of te gebruiken dat persoonsgegevens verzamelt over zijn levensstijl of gezondheid, ermee instemt om informatie verzameld met een dergelijk verbonden object te delen, noch op basis van het gebruik van dergelijke informatie door de verzekeraar.” Gezondheidsgegevens zijn gevoelig en de verwerking ervan is in principe verboden.