Vorig jaar hebben we tal van overwinningen behaald. En we gaan op de ingeslagen weg verder. Een blik vooruit op de in 2021 te leveren gevechten voor consumentenrechten.
Wist je dat Belgische gezinnen elk jaar € 245 meer betalen dan het Europese gemiddelde? De Belgische elektriciteitsfactuur behoort ot de duurste in Europa en dit triest record is vooral te wijten aan de jaarlijkse stijging van de nettarieven en de taksen (+ 66 % van de totale factuur sinds 2007). We hebben een platform uitgewerkt (www.testaankoop.be/perfectfit) om je te helpen besparen. Met deze nieuwe tool vind je snel de top 3 van de beste contracten op basis van jouw profiel.
We zullen regelmatig, en ook dit jaar, blijven pleiten om de taksen, de heffingen en de financiering van subsidiemechanismen uit de factuur te verwijderen. Die moet terug naar de essentie en enkel de kosten van de elektriciteit en het transport ervan dekken. Maar de energie vormt momenteel slechts een kwart van de rekening. We hebben verschillende constructieve voorstellen in petto.
En hoe zit het met de kernenergie? De timing voor de kernuitstap is bevestigd. We vragen er al tien jaar om. Maar dit is geen klein bier: kernenergie dekt nog steeds ongeveer 50 % van onze behoeftes. Het is echter duidelijk dat er nog niets klaar is voor de vervanging ervan. Het subsidiemechanisme voor gascentrales heeft nog geen goedkeuring gekregen van de Europese Commissie, die het als staatssteun beschouwt. Zodra deze goedkeuring zou zijn verkregen, zou er slechts 5 jaar overblijven om de centrales te bouwen (3 à 5).
De financiering van de energietransitie is moeilijk kwantificeerbaar. We vrezen dat de gezinnen ervoor zullen opdraaien. Met of zonder kernenergie, de transitie moet op een transparante manier gebeuren met behoud van de koopkracht.
Printers of smartphones die kort na het verstrijken van hun garantie niet kunnen worden hersteld, elektrische tandenborstels die (te) snel kapot gaan, wisselstukken die niet beschikbaar zijn... Er bestaan verschillende strategieën om consumenten nieuwe producten te doen kopen. Dit is een bewuste (gepland veroudering) of onopzettelijke (vroegtijdige veroudering, onder andere door materialen van slechte kwaliteit) beperking van de levensduur van toestellen. Dit fenomeen komt steeds vaker voor. Ons meldpunt “Te rap kapot” heeft tot nu toe meer dan 10 000 meldingen ontvangen. Bijna 9 op de 10 mensen zouden graag hun toestel willen kunnen herstellen, maar de meesten geven het op bij gebrek aan onderdelen of herstellers, of omdat het evenveel of meer zou kosten dan de aankoop van een nieuw product. Het probleem reikt uiteraard verder dan de Belgische grenzen, maar dat houdt ons niet tegen om er iets aan te doen. Door bijvoorbeeld garantietermijnen te verlengen, de bewijslast voor twee jaar in plaats van de huidige zes maanden bij de verkoper te leggen, of door wisselstukken beschikbaar te stellen of nog een herstelbaarheidsscore voor het apparaat en een garantie van twee jaar op “refurbished” toestellen te eisen.
De ontwikkeling van de telecommunicatiemarkt speelt niet in het voordeel van de consument. De grote operatoren nemen nog steeds een dominante plaats in, wat de concurrentie niet bevordert en de keuze beperkt. Door het recente besluit over de groothandelstarieven kunnen grote operatoren profiteren van hun positie om hun prijzen de komende jaren (verder) te verhogen. tegelijkertijd duikt een ander probleem op: de concurrentie speelt zich niet meer zozeer af op de mobiele markt, maar op de all-inone- pakketten: leveranciers proberen klanten zoveel mogelijk aan zich te binden door packs aan te bieden die naast internet ook televisie, een vaste lijn of een gsm-abonnement bevatten. De “4-play”-packs vertegenwoordigen nu een derde van de gebundelde pakketten voor Belgische gezinnen.
Onze voorstellen :
1. Het duopolie van Proximus en Telenet/ Voo doorbreken en de deur openzetten voor een vierde operator (na Orange) die ook all-in-packs kan aanbieden.
2. Betere voorwaarden scheppen voor de toegang tot de kabel: het aanbod van televisie en internet blijft vandaag te duur voor een nieuwe speler die het duopolie wil aanvallen en de prijzen in onze markt wil verlagen.
Zoals je weet, is een van onze speerpunten groepsvorderingen waarmee we rechtszaken kunnen starten om de belangen van alle consumenten te verdedigen. Omdat we samen sterker zijn. Ryanair, Dieselgate en Facebook zijn slechts enkele voorbeelden van dergelijke class actions. De wet inzake class actions is echter niet erg praktisch. België is een van de weinige landen waar de rechter (behalve in bepaalde specifieke gevallen) beslist over de inclusiesystemen opt-out of opt-in. Wij pleiten voor een standaard opt-out-systeem, waardoor benadeelde consumenten ervoor moeten kiezen om niet deel te nemen als ze dat niet willen (en dus geen compensatie krijgen in geval van succes).
Bovendien wordt de duur van de ontvankelijkheidsfase (2 maanden) nooit nageleefd. De “beklaagden” hebben vaak al argumenten ten gronde aangevoerd om de procedure te vertragen. We vragen ook een recht van beroep voor enkel en alleen de aanvrager tegen het besluit tot weigering van de ontvankelijkheid. We juichen de zeer recente goedkeuring toe van een richtlijn die een Europees groepsvorderingssysteem creëert. Zo kunnen niet alleen nationale overtredingen die een massa consumenten treffen, worden
vervolgd, maar ook die met een grensoverschrijdend karakter. Deze richtlijn voorziet ook in een ruimer toepassingsgebied dan de wet die momenteel in België van kracht is. We hopen dat dit het startschot zal zijn om de Belgische wetgeving te herbekijken om deze op het vlak van snelheid en kosten van de procedure te verbeteren.
De banktarieven stijgen elk jaar. Het doel lijkt duidelijk: de klant aanzetten om vooral online verrichtingen uit te voeren. En zo een samenleving zonder contant geld aan te moedigen waarin alleen nog elektronische transacties bestaan. Consumenten worden steeds vaker gevraagd om alles zelf te doen. We mogen niet toestaan dat deze overgang nadelig is voor de consument.
Naast de vermindering van het aantal vestigingen en geldautomaten doet zich een nieuwe vorm van discriminatie voor: alle middelen worden ingezet om te voorkomen dat klanten handmatige verrichtingen (laten) uitvoeren. Het is steeds moeilijker of zelfs onmogelijk om rekeninguittreksels af te drukken. Het kost steeds meer om je rekeninguittreksels naar huis te laten toesturen, geldopnames en de verwerking van papieren overschrijvingen worden steeds duurder, enz.
We blijven op dezelfde nagel kloppen en stellen enkele eisen: gratis geld kunnen afhalen aan geldautomaten van je eigen bank + 5 gratis geldopnames per maand bij automaten van concurrerende banken; een gratis rekening bij elke bank voor de consument die alles online wil beheren; de bewaring (tien jaar) van rekeningafschriften bij elke bank; de uitbreiding van de basisdiensten om de evolutie van de digitalisering te compenseren; de oprichting van een forum, onder toezicht van de Nationale Bank, waar consumenten en vertegenwoordigers van de financiële sector kunnen nadenken over de toekomst van de dienstverlening.
Dat zit ook in het DNA van onze organisatie: de toegang tot zorg voor zoveel mogelijk mensen verdedigen. Door er onder meer voor te zorgen dat geneesmiddelen betaalbaar zijn. De farmaceutische bedrijven vragen echter steeds vaker buitensporige bedragen voor hun nieuwe producten, in het bijzonder tegen kanker en zeldzame ziekten, ook wel weesziektes genoemd. Ja, de investeringen zijn aanzienlijk, maar de labs weigeren hierover informatie te geven (net als over de prijsonderhandelingen met de overheid). Daarbovenop wordt het onderzoek ook gevoerd met overheidsgeld (universiteiten) en schenkingen (bijvoorbeeld Stichting tegen kanker). De maatschappij betaalt dus twee keer: door onderzoek te ondersteunen en vervolgens door terug te betalen via de ziektekostenverzekering. Bovendien hebben bepaalde nieuwe moleculen weinig of geen therapeutische meerwaarde. Enkele van onze aanbevelingen (en we hebben er veel): overheidsfinanciering voor betere behandelingen en een efficiënter gebruik van de middelen; overheidsgeld dat inspeelt op medische en maatschappelijke behoeftes met een gegarandeerde beschikbaarheid en betaalbare prijzen; verstandige keuzes met een aantoonbare therapeutische meerwaarde; een Europees netwerk om met laboratoria over prijzen te onderhandelen en dwanglicenties in geval van overmacht; transparantie over de communicatie van de kosten voor Onderzoek & Ontwikkeling (O&O).