Hoe verander je je naam, je voornaam en je geslacht bij de burgerlijke stand?
Wil je weten hoe je de juiste procedure moet volgen om je familienaam, voornaam of geslacht te veranderen bij de burgerlijke stand in België? Dit is ons volledige overzicht van alle belangrijke informatie.
Hoe je voornaam veranderen?
Hoe je familienaam veranderen?
Hoe je geslacht veranderen?
Wat is een register van de burgerlijke stand in België?
Als je besluit om je naam, voornaam of geslacht te wijzigen, verander je wat in het juridische jargon “registers van de burgerlijke stand” wordt genoemd. Dat is waar je een individu administratief kunt identificeren. Het gaat namelijk om de informatie die op je officiële papieren staat (identiteitskaart, geboorteakte).
In de registers van de burgerlijke stand worden in het bijzonder de volgende akten bijgehouden:
• Akte van naamswijziging
• Akte van voornaamswijziging
• Akte van wijziging geslachtsregistratie
Als je situatie verandert door gebeurtenissen in het leven, moeten deze wijzigingen worden opgenomen in de registers van de burgerlijke stand, zodat ze met de werkelijkheid overeenstemmen.
Hoe verander je je voornaam in de registers van de burgerlijke stand in België?
De wet staat je toe om je voornaam te wijzigen, onder deze voorwaarden: de voornaam die je wilt, mag geen verwarring scheppen en mag jou of anderen niet schaden.
Deze procedure is voorbehouden voor Belgen, vluchtelingen en erkende staatlozen. Je moet ook meerderjarig zijn om deze procedure in gang te zetten.
Prijs van de procedure om je voornaam te wijzigen
Om je voornaam te wijzigen, moet je de aanvraag naar je gemeente sturen. De prijs is afhankelijk van de stad waarin je woont.
De prijzen verschillen sterk van gemeente tot gemeente: tot 490 euro in Namen, 50 euro in Brussel (voor de 1ste aanvraag) en gratis in Aalst. Het gevraagde bedrag zal ook variëren, afhankelijk van de redenen waarom je jouw voornaam wilt wijzigen.
Informeer rechtstreeks bij je gemeente.
Documenten die je moet bezorgen om je voornaam te wijzigen
Ook de benodigde documenten kunnen per gemeente verschillen. Meestal zal men je het volgende vragen:
• Een geboorteakte
• Een uittreksel uit het strafregister
• Indien minderjarig, een verklaring met de toestemming van je ouder
Duur van de procedure om je voornaam te wijzigen
De maximale duur van de procedure is 3 maanden.
Hoe wijzig je je familienaam in de registers van de burgerlijke stand in België?
In tegenstelling tot de wijziging van de voornaam, moet je de aanvraag tot naamswijziging motiveren met een legitieme reden en moet je het bewijs leveren van ernstige redenen.
Bijvoorbeeld in geval van een lachwekkende naam waarmee de spot wordt gedreven, of in het geval dat je tot Belg genaturaliseerd bent en je naam van buitenlandse afkomst je moeilijkheden oplevert bij je integratie (bv. een naam die zeer moeilijk uit te spreken of te schrijven is).
Net als bij een voornaamswijziging wordt een naamswijziging alleen toegestaan voor zover de gevraagde familienaam niet verwarrend of schadelijk is voor de aanvrager of anderen.
Prijs van de procedure om je familienaam te wijzigen
De registratiekosten: 140 euro (te betalen vóór het indienen van de aanvraag)
Documenten die je moet bezorgen om je naam te wijzigen
Een gedetailleerde en nauwkeurige aanvraag moet schriftelijk en per brief worden gericht aan de FOD Justitie waarin je de ernstige redenen voor deze wens van een wijziging uitlegt.
Federale Overheidsdienst Justitie
Dienst naamsveranderingen
Waterloolaan 115
1000 Brussel
(Dienst naamsveranderingen)
Je moet de volgende documenten voorleggen:
• Een uittreksel uit het strafregister (model 1);
• Een bewijs van betaling van de registratiekosten;
• Als je in het buitenland bent geboren, een geboorteakte of het equivalent daarvan;
• Als je in het buitenland woont, een attest van de Belgische nationaliteit en een recente verblijfsvergunning.
Afhankelijk van de opgegeven redenen kan de FOD Justitie je vragen om andere documenten bij te voegen (vonnissen, getuigenissen en adviezen, diverse bewijsstukken, enz.).
Vervolg van de procedure en eventueel beroep bij weigering
Vervolgens bereidt FOD Justitie je dossier voor om het voor te leggen aan de minister van Justitie die zal beslissen of hij jouw naamswijziging al dan niet voorstelt aan de koning.
Als de wijziging wordt goedgekeurd, zal ze worden gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Vanaf dat moment zal de toelating tot naamswijziging definitief zijn.
Binnen 15 dagen stuurt de FOD Justitie het Koninklijk Besluit door naar de bevoegde ambtenaar van de burgerlijke stand. Die heeft 15 dagen om het over te schrijven in de registers van de burgerlijke stand. De naamswijziging gaat in op de datum van deze overschrijving.
In geval van een weigering kun je juridische stappen zetten bij de familierechtbank. Dit moet gebeuren door middel van een aanvraag binnen 30 dagen na kennisgeving van de weigering.
Duur van de procedure om je naam te wijzigen
De procedure duurt gemiddeld tussen 6 maanden en 1 jaar. Bij eenvoudigere aanvragen kan deze periode korter zijn.
Hoe wijzig je de registratie van jouw geslacht in de burgerlijke stand in België?
De aanvragen om de registratie van je geslacht op een geboorteakte of op een identiteitskaart te wijzigen nemen toe. Deze aanvragen komen vaak voor wanneer de genderidentiteit (d.w.z. de innerlijke overtuiging van een persoon) niet meer overeenkomt met het geslacht in het register. De vermelding “man” staat bijvoorbeeld op mijn identiteitskaart, maar ik voel me innerlijk eerder “vrouw” of omgekeerd.
In België moet je minstens 16 jaar zijn om deze aanvraag in te dienen.
Wijziging van de transgenderwet
Sinds 1 januari 2018 kunnen transgenders hun geslachtsregistratie en voornamen officieel laten wijzigen zonder dat ze aan specifieke medische voorwaarden moeten voldoen. De procedure is dus vereenvoudigd en sneller.
In maart 2023 ging men nog een stapje verder: transgenders zullen voortaan meerdere keren hun geslacht en voornaam mogen veranderen.
Procedure om je geslachtsregistratie te wijzigen
Tegenwoordig is een wijziging van de geslachtsregistratie eerder een administratieve dan een gerechtelijke procedure. Een verklaring op erewoord volstaat voor de aanvraag.
Deze wijziging houdt een wijziging van het rijksregisternummer in.
De procedure bestaat uit twee stappen:
1. De verklaring bij de ambtenaar van de burgerlijke stand in de gemeente of stad waar de aanvrager is ingeschreven.
• De aanvrager dient een ondertekende verklaring in waarin hij aangeeft er al enige tijd van overtuigd te zijn dat het geslacht op zijn geboorteakte niet overeenstemt met zijn eigen innerlijke genderidentiteit.
• In zijn verklaring bevestigt de aanvrager zijn wens om dit administratief en juridisch te laten wijzigen.
• Binnen drie dagen informeert de ambtenaar van de burgerlijke stand de procureur des Konings voor advies.
2. Tweede voorlegging aan de ambtenaar van de burgerlijke stand om de eerste verklaring (= vaststelling van de akte) te bevestigen.
Duur om je geslachtsregistratie te wijzigen
De procureur des Konings brengt advies uit binnen 3 maanden nadat hij door de ambtenaar van de burgerlijke stand op de hoogte is gebracht van de aanvraag. Vervolgens vindt de tweede verschijning plaats, niet eerder dan 3 maanden en niet later dan 6 maanden na de eerste verklaring.
De totale procedure kan dus tussen 3 en 9 maanden duren.
Het Openbaar Ministerie kan alleen een negatief advies uitbrengen als de verklaring in strijd is met de openbare orde. De ambtenaar van de burgerlijke stand stelt de betrokkene in kennis van zijn gemotiveerde beslissing en, in voorkomend geval, van het negatieve advies van de procureur des Konings. De betrokkene kan beroep aantekenen tegen de weigering van de ambtenaar van de burgerlijke stand.
Kosten van de procedure om de geslachtsregistratie te wijzigen
De procedure is gratis, ongeacht de gemeente waar je woont.
Een wijziging van de voornaam als gevolg van een wijziging van de geslachtsregistratie kan wel in rekening worden gebracht, maar niet meer dan 10 % van het tarief.