Mag je zonnepanelen op een dak met asbest plaatsen?

Asbest in het dak?

Asbest is een verzamelnaam voor bepaalde mineralen met een vezelachtige structuur die tot de groep van de silicaten behoren. Door zijn eigenschappen (onbrandbaar, vochtbestendig, hittebestendig, ongevoelig voor een groot aantal chemische elementen en micro-organismen, goede geluidsisolatie) is het een materiaal dat vaak wordt verwerkt in dakbedekkingsproducten (asbestcement), waaronder leien.

Het gebruik, de productie en de verkoop van asbest zijn in België sinds 1998 volledig verboden, en in 2005 in de hele Europese Unie. Maar door de lange levensduur van deze producten komen ze nog steeds voor in de daken van sommige huizen.

Twijfel? Laat het onderzoeken

Denk je dat er misschien asbest zit in de materialen die voor je dakbedekking of onderdak zijn gebruikt? Dan kun je een verzoek om analyse indienen bij een expert of een erkend labo (Bekijk de lijst van erkende labo’s).

Bovendien vind je de lijst van erkende vaklui die asbest mogen verwijderen op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg.

Wat zijn de risico’s?

Al sinds het begin van de vorige eeuw weten we dat het inademen van asbestvezels schadelijk is voor de gezondheid. Lees ons dossier Ongezonde lucht in huis – asbest.

Niemand loopt echter risico zolang het asbest in een materiaal vervat zit dat nog in goede staat verkeert. Dat is niet meer het geval als dit materiaal beschadigd is, en daar wringt het schoentje bij de plaatsing van zonnepanelen op een dak.

De metalen structuur (rails) waarop de panelen komen, moeten aan het dak (meer bepaald de kepers) worden bevestigd en dit vereist aanpassingen, met slijpwerk in de dakpannen of leien en soms in het onderdak. Deze materialen worden hierdoor “beschadigd” en als ze asbest bevatten, komt dat vrij in de lucht.

De wet verbiedt de plaatsing van zonnepanelen op een dak met asbest

Om de gezondheid van de installateurs te vrijwaren, verbiedt de code voor de bescherming van de werknemers uitgaand van de FOD het versnijden of bewerken van materialen met asbestcement.

Verbod op het plaatsen van zonnepanelen op daken met asbestcement

(Uittreksel van de website van de Federale Overheidsdienst - Code van welzijn op het werk Boek VI - Chemische, carcinogene, mutagene en reprotoxische agentia Titel 3 - Asbest)

Het ombouwen van een dak met asbest om zonnepanelen te plaatsen, waardoor de integriteit van het asbestcement wordt aangetast en een risico aan blootstelling ontstaat voor de installateurs en later waarschijnlijk ook voor de reparateurs, is in strijd met de beginselen van titel 3 van boek VI van de code en is bijgevolg impliciet verboden.

De blootstelling aan asbestvezels afkomstig van objecten met asbest die vóór de inwerkingtreding van het asbestverbod zijn geplaatst en/of in gebruik waren, moet altijd worden vermeden of, als dit niet mogelijk is, tot een minimum worden beperkt.

Activiteiten die zich bewust richten op asbesthoudende materialen moeten er dus altijd op gericht zijn de blootstelling aan asbest zoveel mogelijk te beperken (op korte termijn door het bijvoorbeeld te fixeren, in te wikkelen, intact te houden, of op lange termijn, te verwijderen) of het materiaal te identificeren (bemonstering van het materiaal).

Wat als er asbest in het onderdak zit?

Ondanks de aanwezigheid van asbest in bepaalde platen van onderdaken (bv. vezelcement, beter gekend als menuiserite) zijn er nog installateurs bereid om zonnepanelen te plaatsen. Installateurs lopen in dit geval weliswaar minder risico. Maar ook hier moeten de schroeven voor de bevestiging van het zonnepaneelframe mogelijk het onderdak doorboren om tot bij de kepers te komen, en dit lijkt ons de integriteit van het onderdak aan te tasten.

Ook zal er waarschijnlijk een opening in het onderdak moeten worden gemaakt om de elektrische kabels van de panelen naar de omvormer te voeren. De code is echter duidelijk: elke vorm van versnijden of bewerken van materialen met asbestcement is verboden.

Ook al lijkt het risico in dit geval gering, er kunnen deeltjes van het onderdak op je zolder terechtkomen, wat je voor je eigen veiligheid moet vermijden.

Men plaatst toch zonnepanelen. Hoe zit het met de aansprakelijkheid?

Niemand mag de wet naast zich neerleggen en wij raden het dan ook af, ook en vooral voor je eigen veiligheid en die van je omgeving.

We hebben hier te maken met een contractuele relatie tussen een vakman en een consument. Over het algemeen zal de vakman aansprakelijk zijn. Hij moet zijn vak kennen en handelen volgens de regels van de kunst. Dit geldt niet voor de gewone consument. Let er wel op dat je nooit documenten ondertekent die de aansprakelijkheid van de vakman proberen te beperken.