Beitsen

Onder invloed van licht, uv-stralen, (zure) regen, hagel, wind, dauw en vervuiling kan onbewerkt hout beginnen zwellen en krimpen. Uiteindelijk kunnen er barsten, lelijke kleurverschillen en schimmelvorming optreden. Ook binnenshuis kan het klimaat hout parten spelen. In de badkamer en de keuken kan de luchtvochtigheid hoog oplopen, net als de temperatuur naast een venster in de zon. Met een laagje beits kun je de impact van het klimaat tot een minimum beperken.

Beits, verf of vernis?

Het voordeel van beits ten opzichte van verf en vernis, is dat het wel beschermt tegen licht en vocht, maar tegelijk het hout nog laat ademen (en dus vocht laat verdampen). 
Verf- of vernislagen kunnen uiteindelijk barstjes of blazen gaan vertonen. Je zult de oude lagen dan moeten verwijderen alvorens een nieuwe laag aan te brengen. Bij beits volstaat lichtjes opschuren. Dat maakt het vernieuwen een stuk eenvoudiger. 

De ene beits is de andere niet

Maar de ene beits is de andere niet. Wat is een goede beits? En hoe breng je een beits goed aan? Je leest het in dit dossier.  

Solventgedragen of watergedragen?

Watergedragen beitsen drogen sneller, maar zijn iets moeilijker aan te brengen. Je kunt ook niet meer corrigeren als je een foutje hebt gemaakt of een plekje hebt overgeslagen. Verder zijn beitsen op waterbasis meer waterdampdoorlatend en kun je er dikkere lagen mee leggen. Tot slot zijn en blijven ze elastischer, zodat ze beter meebewegen als vochtig hout gaat zwellen.

Solventgedragen beitsen, herkenbaar aan hun typische whitespiritgeur, kunnen dan weer dieper in het hout dringen, wat vooral belangrijk is bij de zogenaamde impregneerproducten met fungicide (met een preventieve rol). Beitsen met solventen drogen ook veel trager. Dat heeft als voordeel dat je veel langer correcties kan aanbrengen, maar als nadeel dat de droogtijd tussen de verschillende lagen ook veel langer is.

Het is niet zo dat de ene soort beits het hout beter zou beschermen dan de andere.  In beide categorieën hebben we goede en minder goede producten gevonden.

Dekkend of (half)transparant?

Je kunt kiezen voor een dekkende of een doorzichtige beits. Een dekkende beits verbergt de houtstructuur met kleuren zoals wit, groen, blauw, bruin en zwart, wat in het geval van lelijk hout nuttig is.

Een (half)transparante beits benadrukt en verfraait de houtstructuur. Een transparante beits is volledig kleurloos. Een halftransparante beits is getint, maar is nog steeds doorzichtig. Bij die laatste zijn er tal van kleuren verkrijgbaar die vaak luisteren naar de namen van houtsoorten zoals teak, mahonie, kastanje, eik enz. Hiermee kun je minder duurzaam hout zoals grenen en vurenhout alsnog de aanblik van een duurdere houtsoort geven.

Donkere beitsen beschermen in elk geval beter dan lichte beitsen omdat ze meer pigment bevatten. Daartegenover staat dat ze relatief meer kleur kunnen verliezen.

Impregneerproducten, normale beitsen of "topcoatings"?

Bij de (half)transparante beitsen onderscheiden we drie soorten:

• Impregneerproducten leggen een zeer dunne film op het hout en dringen er zelfs deels in. Ze bevatten vaak fungiciden (tegen schimmels) en insecticiden, vervullen aldus een meer preventieve rol, en worden onder meer toegepast op een dakgebinte. Ze bieden (buiten) echter onvoldoende bescherming tegen de weersinvloeden (zon, wind, regen enz.).
• Normale beitsen leggen eveneens een vrij dunne film en bevatten doorgaans een fungicide. Veelal bevatten ze pigment – anders dan de impregneerproducten – wat hen een langere levensduur bezorgt. Ze bieden een beperkte bescherming tegen weersinvloeden. Bijgevolg is een regelmatig, lees jaarlijks, onderhoud aan de orde.
• Afwerkingsbeitsen of "topcoatings" leggen een dikkere laag op het hout en zijn beter bestand tegen de weersinvloeden. Ze bevatten doorgaans geen fungicide of alleen een fungicide tegen blauwschimmel (om de beitslaag te beschermen, niet het hout). Ze bevatten tevens pigment, wat hun levensduur verlengt. Ze geven het hout een zekere (matte) glans. Een goede afwerkingsbeits houdt doorgaans zo'n vijf jaar stand. Dan is het tijd voor een onderhoud.  

Deze onderverdeling van de beitsen is doorgaans niet als dusdanig vermeld op de producten of hun verpakking. De afwerkingsbeitsen of topcoatings kun je soms identificeren via hun naam zoals Linitop, Sadotop, Xylatop enz. Lees steeds goed de uitleg van de fabrikanten om de juiste keuze te maken.

Optimale houtbescherming hangt niet uitsluitend af van de beits. Ook de manier waarop je de beits zal aanbrengen, beïnvloedt het resultaat. Enkele tips:

• 1. Schuur het hout eerst glad in de richting van de vezels. Verwijder vuil dat afvoergaatjes (in houten ramen) en scharnieren blokkeert. Stof af met een vochtige doek. 
• 2. Reinig houtsoorten die veel hars en pigment bevatten (teak, afzelia, merbau ...) eerst met white spirit of ammoniak.
• 3. Sommige beitsen vergen een voorbehandeling met een primer. Dit staat vermeld op de pot van de beits.
• 4. Roer de beits goed om voor je hem aanbrengt. Breng hem vervolgens in dunne lagen aan. Een dikke laag verhoogt de kans op druipers en is minder sterk dan twee dunne lagen.
• 5. Werk in de richting van de houtvezels. Behandel de buitenkant én de binnenkant van schrijnwerk.
• 6. Respecteer de droogtijd die door de fabrikant is opgegeven. Staat er op de verpakking geen droogtijd, wacht dan 24 uur alvorens de volgende laag aan te brengen.
• 7. Meer lagen aanbrengen, betekent ook meer werk. Hoe meer lagen je aanbrengt, hoe donkerder het effect en hoe minder zichtbaar de oorspronkelijke houtstructuur. Heb je niet veel tijd? Kies dan eventueel een beits waarmee je in twee lagen de klus klaart.
• 8. Bij een goede afwerkingsbeits is het na vijf jaar tijd voor een onderhoud. Breng opnieuw een of twee lagen aan. Schuur het hout eerst lichtjes op. Het is niet nodig om de oude lagen te verwijderen.
• 9. Heb je gebruik gemaakt van maskeertape? Verwijder de tape onmiddellijk als je klaar bent. Als je te lang wacht, blijven er hardnekkige sporen van lijm achter. Weet dat je oude beitsvlekken op ramen kunt verwijderen met aceton. 

Wood Lover Aqua Beits Ramen en Deuren Moeras Eiken

Een goed product dat de titel “Beste van de test” in de wacht sleepte. Hij geeft je hout een zeer mooie aanblik, zonder korrels of drupsporen. Het enige zwakke punt is de dekkingsgraad, die wat te wensen overlaat.

V33 Houtbeits Deuren & Ramen High Protection Donker Eiken

Een tweede Beste van de test. Hij is zeer waterbestendig: er blijven geen zichtbare sporen achter aangezien de druppels op het oppervlak blijven staan. Zijn dekkingsgraad kan nog beter.

Sencys Buitenbeits Long Life Transparant Zijdeglans Donker Eiken

Een product dat zeer goed de tijd doorstaat, met een prima bescherming tegen uv-stralen en condensatie. We zien wel wat druppels die achterblijven bij het aanbrengen. Ook de dekkingsgraad hadden we graag wat hoger gezien.

Owatrol High Solid Verzadigingsbeits Ramen & Deuren Donker Eiken

Deze beits onderscheidt zich doordat ze zo gemakkelijk aan te brengen is. Hij zal helaas ook vaker opnieuw moeten worden aangebracht, omdat ze minder goed bestand is tegen uv-stralen en condensatie.

Gamma Buitenbeits Deur en Kozijn Transparant Donker Eiken

Zeer voordelig (en dus onze Beste Koop) en zeer goed bestand tegen water. Het zou nog beter zijn, als hij gemakkelijker aan te brengen was.

Xyladecor Duurzame Deco. Houtbeits Ramen & Deuren Donkere Eik

Deze beits doorstaat de tand des tijds prima, goed bestand tegen allerlei weertypes en tegen zon. Anderzijds laten druppels die op het oppervlak blijven staan wel sporen na.

Linitop Solid Donker Eiken

Dit product geeft een goede aanblik van je hout en is zeer goed bestand tegen stilstaande waterdruppels. Is wel redelijk duur, en de dekkingsgraad en het gemak van aanbrengen kunnen beter.

Hubo Beits Ramen & deuren Transparant Donker Eiken

Geeft een mooi resultaat. Ook handig is dat je gemakkelijker retouches kunt doen, aangezien hij niet snel droogt. De dekkingsgraad laat wel erg te wensen over.

Xyladecor Tuinhoutbeits Waterproof Rustieke Eik

Dit product sleept zowel de medaille van Beste van de test als die van Beste Koop in de wacht. Je bekomt snel een goede dekking. Hierdoor is hij erg voordelig per vierkante meter.

Wood Lover Impregnant semi-mat Houten Gevels en Tuinhuizen Moeras Eiken

Hij geeft je hout een mooie aanblik en blijft goed onder stilstaande druppels. Daartegenover staat een minder goede weerstand tegen uv-stralen en tegen condensatie.

Sencys Tuinhoutbeits Dekkend Zijdeglans Rots

Deze beits doorstaat de tand des tijds prima. Bovendien is hij gemakkelijk aan te brengen. De waterbestendigheid kan wel beter.

V33 Lazuur Tuinhuis Donker Eiken

Laat je hout er mooi uitzien, maar we ondervonden wat problemen bij het aanbrengen, aangezien we meerdere druipsporen zagen. Het is dus aangeraden om de beits goed uit te strijken als je hem aanbrengt.

Sikkens Cetol HLS Plus Donker Eiken

Dit product valt op door een prima dekkingsgraad en een zeer goede waterbestendigheid. We zagen wel enkele druipsporen bij het aanbrengen en een beetje korrelvorming.

Xyladecor Tuinhuis Ademend Houtbeschermingsproduct Donker Eik

Een beits die prima komaf maakt met regendruppels. Het gemak van aanbrengen is middelmatig. Er blijven enkele korrels zichtbaar.

Gamma Tuinbeits Tuinhuis en Schuur Transp. Donker Eiken

Eenmaal aangebracht, blijft je hout wel enige tijd goed met dit product. Maar we zagen wel wat druipsporen en hier en daar wat korrels.

Hubo Beits Tuinhuis Transparant Bruin

Van dit product heb je drie lagen nodig om je hout goed te bedekken, maar dan blijft het wel een tijd bestand tegen uv-stralen en condensatie. De dekkingsgraad moet dus beter. We zien ook iets te veel sporen van stilstaande druppels.