Klinische proeven: laat je niet misleiden

Studies op mensen zijn nodig om na te gaan of een geneesmiddel werkzaam en veilig is. Zulke proeven zijn dus belangrijk voor de vooruitgang in de medische zorg. België is binnen Europa één van de landen waar de meeste klinische proeven per inwoner worden uitgevoerd.

En dat is iets wat minister De Block zo wil houden. Sedert afgelopen zomer moeten farmabedrijven in ons land niet meer betalen voor de opstart van zo’n proef. En daarbij komt nu ook een grootse communicatiecampagne van het FAGG, via de website www.klinischeproeven.be, drukwerk en radiospots.

(G)een nieuwe behandeling

De brochure belooft deelnemende patiënten “toegang tot behandelingen die nog niet beschikbaar zijn op de markt. Zo genieten [ze] van de recentste wetenschappelijke vooruitgang met een nieuwe kans op genezing of een verhoging van de levenskwaliteit.”

In werkelijkheid krijgt in heel wat studies de helft van de deelnemers de nieuwe behandeling niet, omdat ze in de controlegroep zitten; zij krijgen dan een placebo of een andere behandeling in plaats van het geteste medicijn.

Volgens een recente studie (over periode 2006-2015) komt uiteindelijk slechts één op de tien  middelen die in de eerste onderzoeken op mensen worden getest, op de markt. De meest voorkomende reden is een gebrek aan werkzaamheid, gevolgd door problemen met de veiligheid van het geneesmiddel in ontwikkeling.

Dat betekent dat je als deelnemer aan een klinische proef niet alleen een risico loopt op het ontbreken van gezondheidswinst, maar ook op ongewenste effecten en dus schade. 

Gratis extra onderzoeken

“Als deelnemer geniet u van een bijzondere medische opvolging die bovendien gratis is.” Die medische opvolging waarvan sprake is in feite niets anders dan een opvolging om de werkzaamheid en de veiligheid van het geneesmiddel te evalueren. Niet meer en niet minder.

In concreto gaat het over een hele resem aan extra bloednames, radiologische onderzoeken, biopsieën ... Veeleer een bijkomende belasting dan een voordeel.

Dat je hier niet voor hoeft te betalen is dus niet meer dan logisch en geen bijkomend voordeel, zoals het wordt voorgesteld in deze campagne.

Solidair of niet? 

“Door deel te nemen bent u solidair met de generaties van vandaag en morgen”, dit is inderdaad de essentie van een deelname aan een klinische proef. Maar om daadwerkelijk een maatschappelijk belang te hebben, moeten zulke studies echter aan een flink aantal voorwaarden voldoen.

Ze moeten correct zijn opgezet, alle gegevens moeten ter evaluatie liggen, de resultaten moeten transparant gemaakt worden, en er moet een efficiënte monitoring zijn en dito sanctionering als de regels met de voeten worden getreden enz. En dat is vandaag nog lang niet altijd het geval bij zulke studies.

Je kunt je ook afvragen of het altruïsme van de deelnemers wel wordt beloond wanneer firma’s na afloop woekerprijzen vragen die heel ons systeem van ziekteverzekering op de helling zetten. 

Campagne moet aangepast worden!

Samen met de andere vertegenwoordigers van consumenten en patiënten hebben we onze bezorgdheden overgemaakt aan het FAGG tijdens het patiënten- en consumentenplatform. Voor ons is een aanpassing van deze campagne noodzakelijk opdat de burger en patiënt op basis van de juiste beweegredenen zou deelnemen aan klinische proeven. Het FAGG heeft te kennen gegeven dit in overweging te nemen. Wij blijven dit verder voor jou opvolgen.