Privéklinieken: waar blijft de beloofde kwaliteitscontrole?

Ga je naar een ziekenhuis, dan weet je dat je terecht komt op een plek erkend door de overheid waar op regelmatige basis inspecties gebeuren. Een plek waar men bepaalde kwaliteits- en veiligheidsvereisten in acht moét nemen. 

Maar heel wat chirurgische ingrepen (oogoperaties, diverse esthetische ingrepen …) worden tegenwoordig buiten de muren van het ziekenhuis uitgevoerd, in ambulante extramurale centra. 

Deze “privéklinieken” vallen niet onder het toepassingsgebied van de ziekenhuiswet. Meer zelfs: ze zijn amper gebonden aan wettelijke verplichtingen!

Vrij spel voor privéklinieken

Privéklinieken kunnen zonder enige toelating of vergunning worden opgericht. Ze hoeven zich daarvoor nergens te registreren. Met als gevolg dat de overheid bijzonder weinig zicht heeft op deze groeiende sector. 

In tegenstelling tot algemene ziekenhuizen, zijn privéklinieken niet verplicht om bepaalde kwaliteitsnormen na te streven (zoals bijvoorbeeld hygiëne in de operatiezaal of de organisatie van wachtdiensten). Toezicht op de kwaliteit van zorg van overheidswege, is er niet. Niettemin loop je er als consument een hoger risico op een gepeperde rekening …

Gezondheidszorg met twee snelheden

Dit gebrek aan regelgeving brengt een aantal voordelen met zich mee voor artsen die in privéklinieken werken. Ze zijn bijvoorbeeld niet verplicht om mee te draaien in wachtdiensten. En in zo’n privékliniek kunnen ze aanzienlijk meer verdienen dan in een ziekenhuis. 

Het is dan ook niet verwonderlijk dat heel wat artsen de overstap maken van de algemene ziekenhuizen naar de privésector. Dat is een probleem, want zo dreigt er in ziekenhuizen een tekort aan sommige medische specialiteiten te ontstaan. 

Dit doet ons vrezen voor een gezondheidszorg met twee snelheden, waarbij de duurdere commerciële sector de klassieke ziekenhuissetting voorbij holt en meer gegoede patiënten sneller zorg krijgen dan de meer kwetsbaren.

In ons eigen onderzoek naar cataractoperaties stelden we reeds vast dat patiënten veel minder lang moeten wachten op een afspraak in privéklinieken dan in de algemene ziekenhuizen (gemiddeld 29 dagen tegenover 61 dagen) ... 

Waar blijven die maatregels?

Een afdoende wettelijke regeling organiseren voor privéklinieken blijkt in België helaas allesbehalve eenvoudig. De Vlaamse regering deed vijf jaar geleden een poging, maar die werd gefnuikt door het Grondwettelijk Hof dat oordeelde dat Vlaanderen hiermee “zijn bevoegdheden te buiten ging”. 

Dat gebeurde na een klacht van enkele artsensyndicaten (Verbond der Belgische Beroepsverenigingen van Geneesheren-specialisten en de Belgische Vereniging van Artsensyndicaten), de Belgian Society for Private Clinics … en van de federale overheid.

Je zou verwachten dat de federale overheid na zo'n klacht haar verantwoordelijkheid opneemt en meteen zelf aan de slag gaat om de situatie te reguleren. Noppes. Anno 2017 is er nog niets veranderd. Nochtans beloofde de federale overheid enkele jaren geleden al om maatregels te treffen …

Een sprankje hoop …

Maar er is een sprankje hoop: het kabinet van minister De Block heeft ons laten weten dat haar team op dit ogenblik werkt aan een nieuw wetsontwerp om de kwaliteit van zorg voor patiënten beter te bewaken, ongeacht waar die zorg wordt verleend. Dus ook in privéklinieken. 

Dit wetsontwerp (de zogenaamde “sokkelwet”) zou in de loop van volgend jaar worden ingediend en moet dan nog worden goedgekeurd. 

Het kan dus nog wel even duren vooraleer er iets verandert in de praktijk, maar het is een eerste stap. Wij zijn alvast benieuwd naar de concrete uitwerking van het ontwerp.