78% van de consumenten past huishoudelijke uitgaven aan

Hoe ga je met de crisis om?

Met 8,97%, het hoogste niveau sinds 1982, scheert de inflatie in ons land deze maand hoge toppen. Test Aankoop ging via een grote online bevraging die plaats vond tussen 26 en 29 april na welk effect de prijsstijgingen in alle sectoren, hebben op het gedrag van de consument. 1051 personen uit alle lagen van de bevolking en gespreid over leeftijd, geslacht, niveau van opleiding en woonplaats, vulden de enquête in. De verbruikersorganisatie peilde naar het gedrag van de mensen tijdens deze crisis en vroeg onder meer naar gedragsveranderingen op het vlak van energie, mobiliteit, gezondheidszorg, vrije tijd. De resultaten geven een goed inzicht in deze gedragsveranderingen en hoeveel marge consumenten nog hebben om om te gaan met verdere prijsstijgingen. Daarnaast werd mensen gevraagd hun financiële situatie te vergelijken met vorig jaar.

Gedragsverandering

Door de hoge energieprijzen, de oorlog in Oekraïne en de jarenlange rentepolitiek van de centrale banken, is er een soort perfecte storm ontstaan waarin een hoge inflatie zich goed kan ontplooien. De impact op de verbruiker is navenant: consumenten draaien de verwarming lager, vermijden met de auto te rijden, kiezen voor huis - of eersteprijsmerken in de supermarkten en laten vakantie en vrije tijd links liggen om de meer primaire behoeftes te kunnen vervullen. 78% van de consumenten beknibbelt op de kosten die hun woning aangaan. Dit betekent dat niet alleen mensen in een precaire situatie hun gedrag hebben aangepast, ook mensen in een financieel iets comfortabelere situatie gaan iets anders leven. Concreet betekent dit dat meer dan drie op de vier consumenten minder energie of (warm) water zijn gaan verbruiken of minder uitgaven hebben gedaan ter verbetering van het comfort van de woning. “Mensen die de verwarming uitschakelden of in een slaapzak ‘s avonds televisiekeken; afgelopen winter passeerden heel wat getuigenissen over de impact van de hoge gas – en elektriciteitsprijzen.  Nu zien we dat de prijsstijgingen op het vlak van energie gecombineerd met schaarste door de oorlog in de graanschuur van de wereld ook op andere vlakken laten voelen”, zegt Test Aankoop. Zo geeft de helft van de bevraagden aan meer te kiezen voor goedkopere huismerken in de supermarkt. De prijsstijging heeft ook positieve gevolgen: 18% zegt bijvoorbeeld minder vlees of vis aan te kopen. Meer mensen gebruiken de fiets in plaats van de auto (20%) of passen hun rijstijl aan door de hoge brandstofprijzen. Iets meer dan één op de vier laat weekendjes en tripjes aan zich voorbijgaan en 20% paste zijn vakantieplannen aan.  Uit de bevraging blijkt overigens dat 60% van de respondenten vindt dat de oorlog in Oekraïne hen bewuster heeft gemaakt van de noodzaak om onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen.

Slechtere financiële situatie

43% van de bevraagden geeft aan dat zijn of haar financiële situatie slechter is dan een jaar geleden. Een meerderheid duidt hierbij specifiek op de negatieve impact van de oorlog in Oekraïne op de levenskwaliteit. “Bijna 1 op de drie landgenoten geeft aan dat zijn of haar actuele financiële situatie moeilijk is. Bovendien zeggen evenveel mensen dat ze geen buffer meer hebben voor eventuele verdere prijsstijgingen de komende weken en maanden zegt Simon November van Test Aankoop.

Volgens de bevraging van de consumentenorganisatie zijn alleenstaanden met kinderen, samen met mensen zonder werk het meest kwetsbaar in de huidige situatie. Ouderen en gepensioneerden doorstaan de inflatie beter en lijken hun gedrag ook minder te moeten aanpassen dan consumenten uit de ‘jongere’ categorieën van 25 tot 59 jaar.