Als je alle sporen over jezelf op internet wilt wissen
Sporen wissen op internet
Probeer het maar eens: typ je naam in de Google-zoekbalk en je zult versteld staan. Grote brokken info uit jouw leven kunnen in één klik tevoorschijn komen: jouw beroep, jouw adres, jouw telefoonnummer, publicaties waarin jouw naam is vermeld (krantenartikelen, blogs enz.), je laatste tweets, of je een profiel hebt op Facebook of Linkedin …
Je gegevens zijn goud waard voor zoekmachines
Alles wat ooit over jou op het internet is geplaatst, door jezelf of door anderen, laat sporen na waar ook anderen toegang toe hebben. Zoekmachines zorgen daarvoor, die dienen daar gewoon voor. Hun businessmodel draait op informatie over jou. Hun systemen zijn zo opgezet dat ze automatisch alles bijhouden wat op het internet wordt gepubliceerd en dit opslaan (of ernaar verwijzen) zodat ze het kunnen ophalen wanneer een gebruiker een zoekopdracht in zijn zoekbalk typt.
De vraag is of je inhoud van het web kunt laten verdwijnen. Bijvoorbeeld om te voorkomen dat iedereen die je naam intikt op Google, je privégegevens, je jeugdzonden of misstappen uit je verleden vindt. Anders gezegd, hoe kun je gebruik maken van het recht om te worden vergeten op internet?
Er bestaat een recht om te worden vergeten
Het recht op digitale vergetelheid is vrij recent in onze wetgeving. Het werd pas in 2014 ingevoerd door een arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie en het is in ons land concreet van toepassing geworden toen het werd gespecificeerd in de algemene verordening gegevensbescherming (AVG), die in de wandeling heel vaak met de afkorting van de Engelse naam wordt genoemd, GDPR.
Daardoor kun je nu twee specifieke rechten laten gelden:
- het recht om gegevens over jou van een bepaalde website te laten verwijderen;
- het recht om de resultaten van een zoekopdracht die aan jouw voor- en achternaam is gekoppeld, uit de zoekresultaten te laten verwijderen.
Die twee rechten zijn belangrijk, zeker weten. Maar doordat internet een wereldwijd systeem is, moet je veel moeite doen om je doel helemaal te bereiken. Je moet namelijk de twee rechten tegelijk laten gelden, zodat wat je op een bepaalde plaats laat wissen, niet via een of andere zoekmachine toch weer opduikt.
Er bestaat echter ook een algemeen recht op vrijheid van informatie
Het recht om te worden vergeten is evenwel niet absoluut. Het Europese Hof van Justitie heeft bepaald dat de uitoefening ervan moet geval per geval worden beoordeeld, waarbij het individuele recht op bescherming van de privacy moet worden afgewogen tegen het fundamentele recht op vrijheid van meningsuiting en van informatie.
Met andere woorden: je bent weliswaar vrij om een gegevenswissing of verwijdering uit de zoekresultaten te vragen, maar je moet in beide gevallen een legitieme reden kunnen aanvoeren die aantoont dat jouw privacy belangrijker is dan de vrijheid van informatie én je hangt af van het oordeel van de webmasters van de websites en de zoekmachines, aangezien zij het zijn die na analyse van je verzoek zullen bepalen of je verzoek terecht is of niet.
Mocht de website of de zoekmachine je verzoek weigeren, dan kun je een klacht indienen bij de Gegevensbeschermingsautoriteit. Als die jou gelijk geeft, kan ze de website of de zoekmachine verplichten om je verzoek te bekijken en kan ze een zware boete opleggen. Neem dus niet per se genoegen met een nee.
Wees voorzichtig met wat je online zet
Je kunt onmogelijk controleren wat anderen allemaal over jou online zetten. Maar ook wat je zelf post, kan viraal gaan en aan je controle ontsnappen. Weet dat het recht om te worden vergeten op internet alleen geldt voor websites en zoekmachines. Het heeft dus geen betrekking op de problemen die worden veroorzaakt door publicaties op bijvoorbeeld sociale media.
Wij kunnen je helpen
Het is niet altijd eenvoudig om al je sporen van internet te wissen. Maar in wat volgt, kun je alvast lezen hoe je te werk moet gaan om je rechten zoveel mogelijk te laten gelden om info te laten verdwijnen en hoe je je digitale voetafdruk kunt beperken.
- Hoe kun je gegevens over jou op een website laten wissen?
- Hoe kun je gegevens over jou uit zoekresultaten laten wissen?
- Hoe klop je aan bij de Gegevensbeschermingsautoriteit?
- Hoe kun je je account afsluiten op de sociale media?
- Onze tips om je privégegevens zo privé mogelijk te houden
Zit je nog met vragen?
Je kunt met je vragen altijd terecht bij onze Adviesdienst. Je kunt onze experts online contacteren of je kunt hen opbellen op het nummer 02 542 34 34, elke werkdag van 9 tot 12.30 uur en van 13 tot 17 uur (16 uur op vrijdag).
BEL EEN EXPERT VAN ONZE ADVIESDIENST
Met het recht op gegevenswissing kun je de webmaster van een website vragen om informatie over je te verwijderen (depubliceren).
Omwille van de GDPR kun je dat recht evenwel niet altijd laten gelden. Daardoor is de webmaster van een website alleen verplicht om jouw persoonlijke gegevens te wissen als:
- die gegevens niet (langer) nodig zijn voor de doeleinden waarvoor ze oorspronkelijk werden verzameld of verwerkt;
- jij je toestemming voor de verwerking hebt ingetrokken en er geen andere rechtsgrond is voor de verwerking;
- jij je verzet tegen de verwerking en er geen prevalerende dwingende gerechtvaardigde grond is voor de verwerking;
- die gegevens onrechtmatig werden verwerkt (bijvoorbeeld publicatie van gehackte gegevens);
- die gegevens moeten worden gewist om te voldoen aan een wettelijke verplichting.
Stappenplan om informatie over jou op een website te (laten) verwijderen
- Lees in de FAQ van de website of na te gaan hoe je jouw gegevens kunt verwijderen via de website zelf.
- Staat die info er niet? Neem dan contact op met de webmaster van de website, de eigenaar van de website, het bedrijf of de eigenaar van de domeinnaam. Je vindt de naam in de wettelijke kennisgeving of in de algemene voorwaarden van de website, of zelfs via de contactpagina. Probeer het anders eens door het adres van de website in de zoekmachine who.is in te voeren of voor Belgische domeinnamen (.be, .vlaanderen, . brussels enz.) in de zoekmachine dnsbelgium.be.
Alleen de webmaster van de website kan ingaan op jouw verzoek tot verwijdering. Krijg je die niet te pakken, neem dan contact op met het bedrijf dat de website host (via who.is). - Dien je verzoek schriftelijk in (per brief of e-mail), gedateerd, ondertekend en met een bewijs van je identiteit (bijvoorbeeld een kopie van je identiteitskaart). Geef nauwkeurig aan om welke gegevens het gaat, met de URL, én waarom je ze wilt laten verwijderen, bijvoorbeeld de informatie is onjuist of oud (en dus niet meer adequaat), het is een schending van je reputatie of privacy (wanneer informatie over jouw politieke opvattingen, jouw godsdienst enz. wordt verspreid).
- De webmaster heeft een maand om te reageren.
- Vraag vervolgens om de cache-informatie te wissen. Deze caches zijn kopieën die tijdelijk worden bewaard (zelfs nadat de pagina is verwijderd) bij de zoekmachines. Het is aan de webmaster van de website om daarvoor bij de verschillende zoekmachines de nodige stappen te zetten.
- Herhaal deze stappen voor alle websites die jou vermelden of die informatie over jou publiceren.
Als dat niet lukt, kun je de zaak voorleggen aan de Gegevensbeschermingsautoriteit. Vermeld de ondernomen stappen en het eventuele antwoord of de weigering van de webmaster van de website met kopieën van de brieven, e-mails enz.
Als je dan nog geen succes boekt, zul je naar de rechter moeten stappen. Met een volledig dossier waaruit blijkt welke stappen zijn ondernomen en welke antwoorden je hebt gekregen.
Met het recht op verwijdering uit zoekresultaten kun je een zoekmachine vragen om de resultaten te verwijderen van een zoekopdracht die aan jouw voor- en achternaam is gekoppeld.
Maar dat heeft geen enkele invloed op de originele publicatie. Die blijft online staan, maar ze zal alleen niet langer verschijnen als men naar jouw voor- en achternaam zoekt. Vraag je niet ook aan de betrokken website om de publicatie te verwijderen, dan blijft deze toegankelijk via een zoekopdracht op basis van een ander trefwoord of via een andere zoekmachine waarmee je geen contact hebt opgenomen.
Daarom moet je je twee rechten tegelijk laten gelden: de verwijdering van de website waarop de pagina werd gepubliceerd én de verwijdering uit de zoekresultaten van zoveel mogelijk zoekmachines.
Stappenplan om gegevens over jou uit zoekresultaten te laten wissen
- Vraag de zoekmachines om de links die verschijnen in de resultaten van een zoekopdracht met jouw naam te "de-indexeren". Zij stellen hiertoe meestal specifieke formulieren ter beschikking.
Bij Google bijvoorbeeld vind je die door op je accountpagina onder aan te klikken op “Privacybeleid" en vervolgens op "Veelgestelde vragen": "Hoe gaan jullie om met de recente uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie met betrekking tot het recht om te worden vergeten?" en "Hoe kan ik informatie over mijzelf verwijderen uit de zoekresultaten van Google?" Er is een webformulier.
Bij Bing vind je de procedure op de Helppagina.
Geef nauwkeurig aan welke gegevens je wilt laten wissen, met de URL, én waarom je ze wilt laten verwijderen, bijvoorbeeld de informatie is onjuist of oud (en dus niet meer adequaat), het is een schenkding van je reputatie of privacy (wanneer informatie over jouw politieke opvattingen, jouw godsdienst enz. wordt verspreid). - Is er geen webformulier beschikbaar, zend je verzoek dan schriftelijk (brief of e-mail) naar het opgegeven adres, gedateerd, ondertekend en met een bewijs van je identiteit (bijvoorbeeld een kopie van je identiteitskaart). Vergeet niet aan te geven welke webpagina’s, met de URL, je wilt laten verwijderen en je verzoek te motiveren.
- De zoekmachine heeft een maand om te onderzoeken of je verzoek gegrond is en te antwoorden. Volgens het Europees Hof van Justitie is de webmaster verplicht om op elk verzoek in te gaan als de rechten van de betrokkene belangrijker zijn dan het recht van het (grote) publiek om toegang te hebben tot die informatie bij een zoekopdracht naar zijn naam. Zoals dat het geval kan zijn wanneer het om een bekende persoon gaat.
- Herhaal deze stappen voor alle zoekmachines die je kent.
Als er geen antwoord komt of als het verzoek wordt geweigerd, kun je een klacht indienen bij de Gegevensbeschermingsautoriteit, met vermelding van de stappen die je hebt ondernomen en het eventuele antwoord van de webmaster van de website met een kopie (van de brief, e-mails enz.).
Je kunt ook naar de rechter stappen. Maar ook hier beschik je beter over een volledig dossier met bewijzen van de stappen die je hebt ondernomen en de antwoorden die je hebt ontvangen.
Als de website of de zoekmachine jouw verzoek weigert, kun je contact opnemen met de Gegevensbeschermingsautoriteit.
Je moet je klacht online indienen. Je moet daarbij uitleggen waarom je meent een beroep te kunnen doen op het recht om te worden vergeten. Je moet tevens het bewijs toevoegen dat je contact hebt opgenomen met de website waar gegevens over jou worden gepubliceerd of de zoekmachine die die gegevens indexeert, en dat je na een maand nadat je verzoek is aangekomen, nog altijd geen antwoord hebt ontvangen.
Als de Gegevensbeschermingsautoriteit negatief antwoordt maar je het niet eens bent met de argumentatie, kun je naar de rechtbank stappen.
Als de instantie jou echter gelijk geeft, riskeert de website of de zoekmachine een zware boete. Zo moest Google.be in 2020 een boete ophoesten van € 600 000 omdat het bedrijf een verzoek weigerde om oude artikelen te verwijderen die de reputatie van iemand schaadden.
Het is op alle sociale media mogelijk om bepaalde info te laten verwijderen. Maar we leggen uit hoe je te werk moet gaan als je je account volledig wilt afsluiten.
Open Facebook. Klik in je accountpagina op "Instellingen/Privacy", ga onder "Instellingen" naar "Je Facebook-gegevens" en klik op "Deactiveren en verwijderen". Je kunt ervoor kiezen om je account te deactiveren, wat alleen betekent dat je profiel niet meer beschikbaar is. Maar je kunt je account ook permanent verwijderen, met nog gedurende 30 dagen de mogelijkheid om dat te annuleren (het kan tot 90 dagen duren voor je account volledig is verdwenen). Facebook stelt wel voor om een kopie van je gegevens te downloaden voor je alles permanent verwijdert.
Meld je via de browser van je pc aan op instagram.com. Ga via je profielfoto naar "Profiel" en "Profiel bewerken". Klik op "Mijn account tijdelijk uitschakelen" en antwoord op de vraag "Waarom schakel je je account uit?", geef je wachtwoord in en klik op "permanent verwijderen".
Je kunt dat ook doen via de browser op je smartphone.
Het is daarentegen niet mogelijk om je Instagram-account via de app te verwijderen.
Open WhatsApp. Tik op "Instellingen" en "Account" en vervolgens op “Mijn account verwijderen”. Na het doorlopen van de procedure wordt de aanvraag geregistreerd, maar het duurt 90 dagen voordat al je gegevens, je geschiedenis enz. worden verwijderd.
Ga naar je profielinstellingen en klik op “Deactiveer mijn account”. Als je je account daarna 30 dagen niet meer opent, wordt hij permanent verwijderd. Je kunt wel je gegevens downloaden voordat je je account deactiveert.
Snapchat
Het is ingewikkeld om je Snapchataccount te verwijderen. Zoek niet naar een speciale button daarover, die is er gewoon niet.
Ga naar de portaalsite, geef je gebruikersnaam en het wachtwoord van je account op. Volg de procedure die wordt uitgelegd. Daarna zal je account eerst 30 dagen worden geactiveerd en na nogmaals 30 dagen zal hij definitief worden verwijderd.
Gmail
Ga via je accountpagina naar “Gegevens en privacy van je Google-account", scroll naar "Je opties voor gegevens en privacy", selecteer "Meer opties" en "Je Google-account verwijderen". Je kunt kiezen om alleen je G-mail uit je account te verwijderen of om ook andere Google-services te verwijderen. Als je alleen je G-mail wilt stoppen, zul je een ander mailadres moeten opgeven waar de andere Google-services dan aan kunnen worden gekoppeld. Je krijgt daar een bevestigingzsmail van. Pas als dat achter de rug is, kun je je Gmail laten verdwijnen.
Je kunt de kans dat iemand anders informatie doorgeeft die je liever privé wilt houden, beperken.
- Beperk zeer persoonlijke berichten op het internet. Zodra iets op het internet wordt geplaatst, is het openbaar en is de kans groot dat het door iedereen via een zoekmachine kan worden gezien.
- Vermijd het scannen en publiceren van je identiteitsdocumenten.
- Denk na over de waarde van wat je publiceert en deelt.
- Beperk je publiek tot je goede vrienden. Bijvoorbeeld door aparte groepen op je profiel aan te maken.
- Controleer je privacy-instellingen (pas ze indien nodig aan) en let daarbij op de vakjes die standaard zijn aangevinkt.
- Lees aandachtig de gebruiksvoorwaarden en het beleid inzake gegevensverwerking van de websites en sociale netwerken die je gebruikt.
- Verander regelmatig het wachtwoord van je account om hacking, fraude en phishing tegen te gaan.
- Ga eerst na of het iemand is die je in het echt kent voor je ingaat op een uitnodiging via een sociaal netwerk.
- Gebruik de blokkeer- of meldfuncties van platforms om misbruik te stoppen.
- Reageer meteen (door een klacht in te dienen) bij hacking van je account of je gegevens.
- Gebruik een up-to-date antivirusprogramma en werk je besturingssysteem regelmatig bij.
- Reageer niet op e-mails waarin om je login en wachtwoord wordt gevraagd, zelfs niet als ze van een bekende provider afkomstig lijken te zijn (risico op phishing).
- Schakel bepaalde cookies uit als je liever geen gerichte advertenties op basis van je surfgedrag wilt krijgen. Wij beschikken over een dossier waarin je kunt ontdekken wat cookies zijn en welke je beter niet accepteert.