Om alles te weten te komen rond pensioensparen, raadpleeg ons dossier rond dit onderwerp.
Niet zo slecht
Eind maart zag het er niet zo goed uit voor onze 19 pensioenspaarfondsen. Gemiddeld gezien slikten ze na de eerste drie maanden van het jaar een pandoering van maar liefst 15%. Goed voor een kapitaalverlies van bijna 3,3 miljard euro. Toentertijd leek het er zelfs op dat de sector zou afstevenen op het slechtste boekjaar sinds de oprichting in 1987.
Maar zie, negen maanden later valt de rekening eigenlijk bijzonder goed mee. Gemiddeld gezien boekten de pensioenspaarfondsen 2% winst. Van de 19 producten eindigde er slechts één in het rood, en dan nog heel nipt.
Het best presterende pensioenspaarfonds in 2020 werd uiteindelijk VDK Pension Fund dat u kunt kopen bij VDK Bank. Het fonds dikte aan met 6,4% en gaf daarbij al de rest het nakijken. Met dank aan de stevige beleggingen in de Hollandse halfgeleiderproducenten ASML (+52%) en ASM International (+83%) vooral. Het fonds belegt 66% van de portefeuille in aandelen. Opvallend is dat het ook voor de eerste keer sinds de oprichting in 1987 de kaap van de 100 miljoen euro aan beheerd vermogen wist te bereiken. Over een boerenjaar gesproken.
Aan de keerzijde van de medaille vinden we Interbeurs Hermes Pensioenfonds met een verlies van 0,1%. Het fonds van Dierickx Leys Private Bank belegt 70% van de portefeuille in aandelen en zag waarden als de verzekeraar Ageas (-13%) en de Zweedse kredietbeheerder Intrum (-12%) lager eindigen.
Het ene fonds is het andere niet
Als er dit jaar opnieuw iets duidelijk was, dan is het wel dat de evolutie van de Belgische pensioenspaarfondsen gekoppeld is aan die van de financiële markten. Doen de beurzen het goed, dan doen de fondsen het goed. En omgekeerd. Elke put in het wegdek wordt daarbij gevoeld. Dat moet u goed beseffen.
Die wetenschap heeft ook gevolgen voor u. Beleg enkel in een Belgisch pensioenspaarfonds als u er geen graten in ziet dat uw begininleg kan worden aangetast door slechte marktomstandigheden. Kapitaalbescherming is hier immers niet van tel. Bent u daarnaar op zoek, dan kunt u enkel beleggen in een verzekering (pensioenspaarverzekering of tak 21-levensverzekering).
Alle 19 pensioenspaarfondsen op de Belgische jachtvelden zijn zogenaamde gemengde fondsen. Dat wil zeggen dat ze altijd koken met twee ingrediënten: aandelen én obligaties. Die samenstelling verschilt van fonds tot fonds en is bepalend voor het risico en het potentiële rendement. U kunt de beschikbare pensioenspaarfondsen vervolgens onderverdelen in drie categorieën: dynamisch, neutraal en defensief.
De dynamische pensioenspaarfondsen beleggen het gros van hun portefeuille in aandelen te koste van obligaties. Gemiddeld was dat eind december 67%. De categorie is de populairste onder de beleggers en telt ook het meeste producten (11).
De neutrale pensioenspaarfondsen (drie mogelijkheden) houden een evenwicht aan tussen aandelen en obligaties in hun portefeuille. U vindt ze enkel terug bij Belfius, BNP Paribas Fortis en Crelan. U herkent ze aan de term ‘Balanced’ in de fondsennaam.
Ten slotte zijn er de defensieve pensioenspaarfondsen. Eind december belegden ze zowat 65% van de portefeuille in obligaties en 33% in aandelen. U herkent ze aan de termen ‘defensief’, ‘low’ of ‘stability’. Dat wil echter niet zeggen dat u kapitaalbescherming geniet.
Strenge spreidingsregels
Alle pensioenspaarfondsen zijn wettelijk verplicht zijn om een hele resem spreidingregels in acht te nemen. Die vindt u terug in de fondsenprospectus. De belangrijkste zijn:
– maximaal 75% van de portefeuille mag in aandelen worden belegd en maximaal 75% in obligaties;
– maximaal 20% in een andere munt dan de euro;
– maximaal 30% in aandelen van bedrijven met een beursgrootte van drie miljard euro of minder.
Die spreidingsregels zijn bepalend voor de samenstelling van de portefeuille. Zo wordt in het aandelengedeelte vooral gekozen voor de grootste beurskapitalisaties binnen de eurozone. Deels omdat het gros van de portefeuille in euro belegd moet worden (80% minimaal), deels omdat die aandelen het vlotst verhandeld kunnen worden. In de portefeuilles vinden we dan ook aandelen terug zoals AB InBev, Sanofi, Unilever, Total, SAP enzovoort. Gemiddeld ging dat soort aandelen 3% lager in 2020.
De regels dwingen de fondsenbeheerders om sterk binnen de lijntjes te kleuren. Een beheerder die positief staat tegenover Amerikaanse aandelen mag daar slechts beperkt in beleggen, namelijk maximaal 15% van de portefeuille (20% buiten de euro op maximaal 75% van de portefeuille). Wall Street ging 12% hoger vorig jaar en die beperking woog dan ook op de klassieke pensioenspaarfondsen. En als dat maximum behaald wordt, kan niet langer worden belegd in Britse aandelen bijvoorbeeld.
En wat met de verzekeringen?
U kunt ook aan pensioensparen en fiscaal langetermijnsparen doen via levensverzekeringscontracten. En daar zijn de bovenvermelde regels niet van toepassing. De beheerders mogen dus beleggen waar ze willen, in de hoeveelheid die ze willen. 80% op Wall Street? Geen probleem. Het zorgt ervoor dat de portefeuilles van dat soort producten sterk kunnen afwijken van wat we zien bij bancaire pensioenspaarfondsen.
Onze keuze gaat uit naar zogenaamde tak 44-contracten. Dat zijn verzekeringen die bestaan uit twee luiken, waarbij u de vrije keuze hebt om te storten in een spaarverzekering met kapitaalbescherming (tak 21) enerzijds of een verzekeringsfonds dat belegt in aandelen en/of obligaties (tak 23) anderzijds.
Voor diegenen die op zoek zijn naar een defensieve portefeuille hebben we een boontje voor Allianz Strategy Neutral en AXA Pension plan Ethna Aktive. Diegenen die een evenwicht zoeken tussen aandelen en obligaties kunnen terecht bij Allianz Strategy Balanced.
Hebt u nog voldoende jaren voor uw pensioen voor de boeg en vindt u een grote aandelenpositie in uw portefeuille niet erg, dan zijn de dynamische producten aantrekkelijk. Daarbij hebben we een voorkeur voor Allianz Strategy Dynamic en AXA Pension plan R Valor. Vooral die laatste kan bekoren op het vlak van historisch rendement. Ook vorig jaar boekten de beheerders van Rotschild & Co Asset Management opnieuw een mooi rendement (+5,2%). Het onderliggende fonds belegt voor 84% in aandelen. De VS zijn goed voor 37% van de portefeuille.
Welke keuze maken voor 2021?
– Bent u tevreden met uw huidige pensioenspaarfonds en ziet u er geen graten in om uw opgebouwde kapitaal tot aan uw opvraging te laten meedeinen op de golven van de financiële markten? Blijf dan gerust zitten waar u bent.
– Vindt u het belangrijk om het risico op kapitaalverlies te beperken naarmate u ouder wordt en bent u nog geen 55 jaar? Stop dan met storten in uw huidige pensioenspaarfonds en stort voortaan verder in een tak 44 in het kader van pensioensparen. Hoe jonger u bent, hoe beter. Zo bouwt u het gros van uw kapitaal op met beurspotentieel (tak 23) en kunt u later alles overhevelen in het risicovrije gedeelte van uw contract (tak 21).
– Bent u de 55 jaar al gepasseerd? Dan raden we u niet aan om te beginnen met tak 44 om fiscale redenen.
Profiteer 1 maand gratis van al onze aanbevelingen rond pensioensparen. 1 maand gratis!