Pensioenspaarfonds of ETF: welke keuze maken?

Aanlokkelijk voordeel

Door te storten in uw pensioenspaarfonds krijgt u elk jaar een belastingvermindering. Het voordeel hangt af van het bedrag dat u jaarlijks inbrengt. Voor stortingen in 2024 (aanslagjaar 2025) bestaan twee opties in het kader van pensioensparen.

- Tot 1 020 euro per jaar: 30% belastingvoordeel, goed voor een belastingvermindering van maximaal 306 euro.

- Van 1 021 euro per jaar tot 1 310 euro per jaar: 25% belastingvoordeel, goed voor een belastingvermindering van maximaal 327,50 euro. 

Door die jaarlijkse belastingvermindering haalt u onmiddellijk 25% of 30% rendement op uw inleg, ongeacht de prestaties van het fonds. Als dat geen troef is.

Registreer u op onze site en volg onze aanbevelingen rond pensioensparen

Belangrijke nadelen

Kiezen voor pensioensparen lijkt dus vanzelfsprekend. Wie zegt nu neen tegen een belastingvoordeel dat kan oplopen tot 30%? Helaas schuilen er drie addertjes onder het gras.

Kosten
Met uitzondering van Argenta Pension Fund en Interbeurs Hermes betaalt u altijd 2% of 3% instapkosten. Daarnaast bedragen de gemiddelde jaarlijkse beheerkosten 1,27%. Het gulzigst is Interbeurs Hermes Pensioenfonds (1,67%), het goedkoopst Hermes Pension Fund (1,04%). Die kost wordt onmiddellijk verrekend in de inventariswaarde van uw fonds en ziet u niet op uw borderel. De beheerkosten van ETF’s schommelen rond de 0,20%.

Beperkt rendement
Hoewel de dynamische pensioenspaarfondsen de afgelopen tien jaar een gemiddeld rendement hebben behaald van 4,5% per jaar scoorden wereldwijd gespreide ETF’s beduidend beter met een gemiddeld rendement van zowat 11% per jaar (zie grafiek).

Dat heeft twee redenen. Vooreerst torsen de pensioenspaarfondsen hogere kosten (zie punt 1). Ten tweede zijn de pensioenspaarfondsen onderworpen aan regels waardoor ze niet optimaal kunnen beleggen. Denk aan de verplichting om voor 80% in euro te beleggen.

Eindbelasting
Voor wat, hoort wat. Op uw zestigste verjaardag houdt uw financiële tussenpersoon automatisch 8% in van uw opgebouwde kapitaal. Daarbij wordt een (groot) deel van uw initiële belastingvoordeel teruggegeven aan Vadertje Staat. Uw fonds of verzekering net vóór uw zestigste verkopen, is echter uit den boze. Dan wacht u immers een eindbelasting van 33% in plaats van 8%.

Kiezen voor een ETF

De grote troef van pensioenspaarfondsen is hun belastingvoordeel. De nadelen krijgt u er ‘gratis’ bij. Wat als het uiteindelijk voordeliger blijkt te zijn om in een klassiek beleggingsfonds te beleggen, zelfs als u daarvoor het belastingvoordeel moet laten schieten? Door te kiezen voor een traditioneel fonds bevrijdt u zichzelf van de strikte portefeuilleregels die enkel gelden voor pensioenspaarfondsen.

Hebt u nog vele jaren voor de pensioenboeg, dan kunt u ook ervoor kiezen om obligaties, die op lange termijn normaliter minder winstgevend zijn, achterwege te laten en u te concentreren op pure aandelen. Als u bovendien kiest voor een internationaal fonds haalt u automatisch een ferme lading Amerikaanse aandelen in huis. Iets wat dus onmogelijk is met een pensioenspaarfonds.

Dat is nog niet alles. Als u kiest voor een ‘domme’ ETF die louter een beursindex schaduwt, dan haalt u een belegging met zeer lage kosten in huis. Dat alleen al levert u een kostenvoordeel op van 1% per jaar. 

Pensioenspaarfonds of ETF?

Om te bepalen of het interessanter is om in een pensioenspaarfonds of een wereldwijd aandelenfonds te beleggen, gaan we uit van volgend conservatief scenario.

U stort elk jaar 1 020 euro in een internationale ETF. Denk bijvoorbeeld aan de toppers iShares Core MSCI World UCITS ETF ou Xtrackers MSCI World ESG UCITS ETF. Daarbij gaan we uit van 1% aankoopkosten, inclusief belastingen. Als jaarrendement nemen we 7%. Er is geen belastingvoordeel en ook geen eindbelasting op uw zestigste.

Aan de andere kant stort u elk jaar 1 020 euro in een pensioenspaarfonds dat 2% instapkosten aanrekent en jaarlijks 4% rendement oplevert. Op uw zestigste verjaardag betaalt u 8% eindbelasting. Daarboven, en dat is belangrijk, herbelegt u het jaarlijkse belastingvoordeel (306 euro, zie hoger) automatisch in het bovenvermelde internationale aandelenfonds. Doet u dat niet, dan loont het zelfs de moeite niet om aan pensioensparen te doen vanuit rendementsperspectief.

Samenvattend komt het op het volgende neer. Als u pas begint te beleggen op uw 25e, dan is het altijd interessanter om te kiezen voor een ETF, ook al loopt u daarmee het belastingvoordeel mis. Begint u pas aan pensioensparen te doen op uw 40e, dan blijft de ETF nipt de voorkeur behouden ten opzichte van het pensioenspaarfonds. Als u start op uw 50e, is het altijd aangewezen te kiezen voor het pensioenspaarfonds. Door de kortere beleggingshorizon weegt de impact van het belastingvoordeel zwaarder op het uiteindelijke rendement.