Crowdlending brengt een groep particuliere beleggers samen die rechtstreeks of onrechtstreeks willen beleggen in een onderneming of een particulier. Crowdlending wint elk jaar terrein dankzij het vooruitzicht op een aantrekkelijke rentevergoeding. Maar zijn de online platformen die deze dienst aanbieden een alternatief voor uw bank?
Hoe aan de slag te gaan met crowdlending? Via welk platform? En welke voorzorgsmaatregelen nemen?
Meer info vindt u in onze analyse | Crowdlending in de praktijk
Andere vragen over het onderwerp ?
Meer info vindt u in onze analyse | Onze antwoorden op de meest frequente vragen over crowdlending
Crowdlending: twee types
Crowdlending aan bedrijven (P2B)
Meer dan 90% van de middelen die in ons land worden opgehaald via crowdlending gaan naar leningen aan ondernemingen. Het zijn voornamelijk startende ondernemingen en kmo’s die zich wenden tot een crowdlendingplatform zoals Look&Fin om zich te financieren. Zo’n platform legt een brug tussen zijn vele beleggers, ook wel crowdfunders genoemd, enerzijds en het bedrijf anderzijds. Het bedrijf mag eens het door het platform aanvaard werd schuldbewijzen (ofwel obligaties) uitgeven waarop de crowdfunders vervolgens kunnen intekenen. In ruil krijgen zij een rentevergoeding afhankelijk van de financiële gezondheid van de onderneming. Afhankelijk van de bepalingen wordt de lening op eindvervaldag in één keer afgelost of via tussentijdse kapitaalaflossingen, tenzij de ontlener failliet gaat.
Particuliere crowdlending (P2P)
Een nieuwe en nog jonge variant van crowdlending is die waarbij particuliere beleggers leningen verstrekken aan ande-re particulieren. Beleggen in consumentenkredieten zeg maar. Het crowdlendingplatform Mozzeno, het enige in België, maakt dat sinds 2017 mogelijk. Particulieren die willen lenen voor de aankoop van een auto tot het verbouwen van de keuken kunnen dan bij Mozzeno een kredietaanvraag indienen. Als die geaccepteerd wordt, worden er obligaties (‘notes’) uitgegeven die elk een stukje van de kredietlening vertegenwoordigen. De beleggers die op die obligaties intekenen, ontvangen een rente en tussentijdse kapitaalaflossingen.
Risico’s van crowdlending
Kans op kapitaalverlies
Bij crowdlending is het niet gegarandeerd dat het bedrijf of de particulier in staat zal zijn om het door u geleende bedrag terug te betalen.
Leent u geld uit aan een particulier, dan wordt bij de kredietaanvraag naar de persoonlijke en financiële situatie gekeken, wat slechts een momentopname is. Wordt de ontlener tijdens de duurtijd bv. ziek of werkloos, dan neemt dat risico fors toe.
Bij het lenen van uw centen aan een bedrijf zijn er doorgaans geen waarborgen. En indien er bankkredieten zijn, zullen de banken bij een faillissement als bevoorrechte schuldeiser als eerste aanspraak maken op de inboedel. De kans dat u bij een faillissement iets van uw kapitaal terugkrijgt, is daarom eerder aan de kleine kant.
Geen vervroegde uitstap mogelijk
Bij een belegging in crowdlending mag u al gauw rekenen op een gemiddelde looptijd van twee tot zeven jaar. Stel dat u uw geld onverwacht nodig hebt, of het gaat niet goed met de ontlener, dan zit u vast. Er is geen liquiditeit en dus geen mogelijkheden om vervroeg uit te stappen. Belangrijk is daarom dat u enkel die centen belegt waarvan u zeer zeker bent dat u ze voor enkele jaren niet nodig hebt.
Korte financiële historiek
Doorgaans doen relatief jonge bedrijven waarvan de financiële en operationele informatie uit het verleden dus beperkt is een beroep op crowdlending. Het gevolg is dat het kredietrisico soms zeer moeilijk in te schatten valt. De crowdlendingplatformen die een financiële analyse maken om het kredietrisico in te schatten, trachten dat zo goed mogelijk te doen maar vertrouw er niet zomaar blindelings op. En vooral, u moet de cijfers van een resultatenrekening of een balans ook nog correct kunnen interpreteren. Niet iedereen is immers boekhoudkundig expert of financieel analist!
Lenen aan bedrijven
Crowdlending aan bedrijven levert aan beide kanten winnaars op?
Dat is althans de belofte van de spelers in de sector. Enerzijds kan de belegger al beperkte bedragen, uiteraard tegen een bepaald risico, uitlenen tegen een aantrekkelijke rente aan het lokale bedrijfsleven. Ander-zijds krijgen de bedrijven er een nieuwe financieringsbron bij. Zo konden ze in het eerste jaarhelft van 2018 rekenen op 12,4 miljoen euro aan middelen via crowdlending.
Waarom geen lening bij de bank?
Het is niet zo dat crowdlending een toevluchtsoord is voor bedrijven die hun lening bij de bank geweigerd zien uit vrees om niet terug te worden betaald. Vaak zijn ze daartoe wel in staat, maar kunnen ze simpelweg niet de waarborgen geven die de banken willen. Een ander motief is dat ondernemingen niet compleet willen afhangen van hun bank. En nog een ander is dat de bank wel een lening toekent, maar ook een eigen inbreng vraagt van de onderneming. Het kan dan financieel interessant zijn om die eigen inbreng deels of geheel te financieren via crowdlending.
Welk rendement?
Wanneer u belegt in crowdlending is dat niet zonder risico want in de meeste gevallen staan er geen waarborgen tegenover het kapitaal dat u uitleent. Gaat er iets mis, is de kans groot dat uw belegde kapitaal volledig in rook opgaat. Daarom valt er ook een aardige rentevergoeding mee te verdienen die zowat tussen 5% (hoog risico) en 12% (zeer hoog risico) ligt per project.
In een marktstudie van de Belgische financiële toezichthouder (FSMA) over crowdlending in België tijdens de periode 2012-17 wordt gesproken van een gemiddeld rendement van 7,4% bruto, of ongeveer 5% netto. Een mooi cijfer wetende dat daarbij rekening gehouden werd met de 1,75% van het totaal uitgeleende kapitaal dat niet werd terugbetaald. Dat zijn cijfers die overeenkomen met de statistieken die marktleider Look&Fin over haar platform publiceert.
Lenen aan particulieren
Het platform Mozzeno laat particulieren geld uitlenen aan andere particulieren
Het verstrekken van leningen aan particulieren is in België aan strikte regels ge-bonden en laat niet toe dat een particulier een publieke oproep doet om geld te lenen. Mozzeno heeft daar een oplossing voor. Eerst kent het de lening zelf toe aan de kredietnemer. Mozzeno is immers door de FSMA erkend als kredietverlener voor consumentenleningen op afbetaling. Om de lening te financieren, knipt het die lening in kleinere stukken en geeft een serie van obligaties, die elk zo’n stukje van die lening vertegenwoordigen, uit op het platform aan beleggers.
Het principe is dat vele beleggers in eenzelfde lening beleggen zodat het risico dat die lening niet wordt terugbetaald door meerdere mensen wordt gedragen. Bovendien kan de belegger met de aankoop van verschillende obligaties zijn kapitaal spreiden over meerdere leningen. Als een lening in wanbetaling gaat, dan wordt slechts een deel van uw inleg aangetast.
Het rendement
Het rendement van de obligatie wordt bepaald door:
– de looptijd van de onderliggende lening (tussen 12 en 84 maanden);
– het type lening (renovatiekrediet, autolening, vakantielening, …);
– de risicoklasse waarin de kredietnemer valt. Er wordt gewerkt met vier risicoklassen: A, B, C of D.
Begin september bedroeg het gemiddelde rendement op de aangeboden obligaties bij Mozzeno 1,8 % netto, na inhouding van de Belgische roerende voorheffing van 30 % dus. Het rendement hangt af van de looptijd van het contract (hoe korter, hoe lager) en van de inschatting van het risico. Zo werd er eind 2018 tot 2,99 % netto geboden voor de kredieten met het hoogste risico en de langste looptijd.
De reden dat de rendementen lager liggen dan bij de crowdlending aan bedrijven komt door de extra bescherming tegen risico’s die hier werd ingebouwd. Zo’n bescherming kost geld.
Het risico
Het voornaamste risico is dat de onder-liggende lening niet meer wordt terugbe-taald en de belegger een volledig of gedeeltelijk kapitaalverlies moet slikken op de obligatie. Om dat risico te counteren biedt Mozzeno tegenwoordig enkel nog obligaties aan waarbij de onderliggende lening voor 100 % wordt ingedekt tegen een wanbetaling. Daarvoor werkt het platform met de Nederlandse kredietverzekeraar Atradius. De verzekering ‘PROTECT’ wordt geactiveerd wanneer de kredietnemer gedurende drie opeenvolgende betalingsmomenten in gebreke blijft. De verzekering zal die drie gemiste betalingen en het resterende uitgeleende saldo vergoeden. De kostprijs van die verzekering zit verrekend in het rendement van de obligatie.
Het is niet omdat er een bescherming is, dat er ook helemaal geen risico’s meer zijn. Dat u nog een steeds een hoge rente ontvangt, betekent nog altijd dat daar een bepaald risico tegenover staat. Zo mag u niet vergeten dat de kredietverzekering in bepaalde gevallen niet tussenkomt. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer de kredietnemer de ingestuurde loonfiches vervalste, ondanks de strenge screening door Mozzeno. Die bescherming houdt ook enkel stand zolang de kredietverzekeraar niet in de problemen komt.
En wat indien Mozzeno ooit failliet zou gaan? Mozzeno is nog een jong bedrijf in volle ontwikkeling waardoor er nog veel onzekerheid is over de toekomst. Hoewel het geen formele garantie is dat u bij een faillissement uw belegde kapitaal terugziet, is de juridische structuur van Mozzeno zo opgebouwd dat ze in zo’n geval toelaat om de bestaande kredietenportefeuille te blijven beheren.
Hoe aan de slag te gaan met crowdlending? Via welk platform? En welke voorzorgsmaatregelen nemen?
Meer info vindt u in onze analyse | Crowdlending in de praktijk