De coronacrisis van 2020 zal niet alleen dit jaar voor een krimp van het wereldwijde bbp zorgen maar door de terugval van de productiviteit ook het economisch groeipotentieel op langere termijn uithollen.
Raadpleeg onze aanbevelingen aan de hand van onze aandelenselector en onze strategie en modelportefeuilles.
Onderwijs en arbeidsmarkt
Wie kinderen heeft, weet dat de pandemie een impact heeft op het reguliere onderwijs. Leerlingen krijgen minder leerstof, worden minder geëvalueerd, haken soms ook (mentaal) af, enz. Wie net is afgestudeerd, of dat dit jaar doet, zal het moeilijker hebben om de arbeidsmarkt te betreden. En ook voor wie wel al werkt, staan professionele opleidingen vaak op een lager pitje (uitgesteld of geschrapt).
Bij ons kan veel van die schade hopelijk alsnog worden ingehaald, maar in de ontwikkelingslanden is de situatie vaak dramatisch. Wereldwijd dreigen miljoenen mensen in armoede te belanden, met overleven als enige prioriteit.
Ook in sommige groeilanden zal de opkomst van een bredere middenklasse gestuit worden. Corona belemmert de mobiliteit van arbeidskrachten, zowel internationaal als binnen hetzelfde land (naar andere sectoren bijvoorbeeld). Veel arbeiders en werknemers slagen er momenteel niet in om op te klimmen via betere jobs, of soms gewoon om een job te vinden, o.a. doordat onze bewegingsvrijheid aan banden wordt gelegd.
De onvermijdelijke stijging van de werkloosheid en de stopzetting van de activiteiten in diverse sectoren zullen uiteraard een hoge financiële tol eisen.
Investeringen
De prijs op het vlak van "menselijk kapitaal" zal dus hoog zijn maar corona raakt ook de bedrijfsinvesteringen keihard. Door de gebrekkige zichtbaarheid op de conjunctuur of doordat hun financiën onder druk staan, stellen bedrijven projecten uit of worden ze verticaal geklasseerd. De crisis heeft de vooruitzichten en de winstgevendheid van sommige activiteiten radicaal veranderd. Er wordt wel bijgestuurd maar dat vraagt tijd.
Ook hier betalen de ontwikkelingslanden een hoge tol. Hun productiviteit ligt doorgaans laag, hun nood aan investeringen is hoog. Die investeringen zijn niet alleen van cruciaal belang voor hun economische ontwikkeling, ze zijn ook dringend als ze willen profiteren van hun "demografisch dividend" (het voordeel dat de leeftijdscategorieën die tot de actieve bevolking behoren sterk vertegenwoordigd zijn).
De daling van de investeringen, tot slot, treft niet alleen goederen en machines, maar ook onderzoek en ontwikkeling, ze vertraagt de verspreiding van technologische vooruitgang en van efficiëntere productieprocessen.
Vertraging groeipotentieel op langere termijn
De pandemie heeft de economische vooruitzichten verslechterd. De wereldwijde vraag zal nog meerdere jaren zwakker blijven. In de industrielanden dreigen de gezinnen nog lange tijd meer te sparen uit voorzorg en daardoor minder te consumeren. Veel migratiearbeiders uit groei- en ontwikkelingslanden zullen minder geld huiswaarts kunnen sturen (-14% tegen 2021 of bijna 120 miljard). Ook de productiviteit zal nog lang kreunen onder de gevolgen van deze crisis.
Bij vorige epidemieën (SARS in 2002-03, Mexicaanse griep in 2009-10 en ebola in 2014-15) lag de gemiddelde arbeidsproductiviteit (= de hoeveelheid productie die per tijdseenheid wordt geproduceerd door één arbeider) 5 jaar na die crisissen 6% lager in de landen die erdoor getroffen werden. De oorzaak was ook toen te zoeken bij een daling van de investeringen en de aantasting van het menselijk kapitaal.
Wat zijn de gevolgen voor u als belegger?
De zwakkere wereldwijde vraag zal in eerste instantie op de grondstoffenprijzen wegen. Een heropflakkering van de olieprijs tot boven de 100 USD per vat (zoals tijdens het herstel na de recessie van 2009) is vandaag niet aan de orde.
De inflatiedruk zal naar verwachting dan ook laag blijven, waardoor de centrale banken hun extreem soepele monetaire koers kunnen voortzetten. Verwacht u dus niet aan gevoelig hogere rentevoeten of opnieuw fraaie obligatierendementen de komende jaren. Rendement zult u moeten zoeken op de aandelenbeurzen, obligaties blijven wel interessant om het risicogehalte van een gediversifieerde portefeuille te beperken.
In een minder dynamische economische context zullen de bedrijfswinsten onder druk komen te staan. Dat dreigt zich te vertalen in de waarderingsniveaus, en al zullen sommige bedrijven het moeilijk krijgen, er zullen ook altijd spelers en sectoren zijn die wel aardig hun streng (blijven) trekken en die dus uw beleggersaandacht waard zijn.
Profiteer gratis van al onze aanbevelingen om uw beleggingsstrategie aan te passen 1 maand gratis!