Ter gelegenheid van de 25e verjaardag van de introductie van ETF's interviewden we Filip Perneel, fondsenexpert bij Testaankoop invest.
Registreer u op onze site en volg onze aanbevelingen om in fondsen en trackers te beleggen
Onze fondsenspecialist zat op de eerste rij toen het ETF in Europa gelanceerd werd. Wat herinner je je nog?
Het evenement werd beschouwd als een nieuwe stap in de verdere ontwikkeling van de Europese fondsenmarkt, zonder dat het echt als baanbrekend werd aanzien. Het ging vooral worden gebruikt door professionele beleggers en in discretionair portefeuillebeheer, ver weg van de polletjes van de particuliere belegger. Er was ook geen interesse bij de klassieke bancaire distributiekanalen om het aan de belegger te brengen. Voor banken was de lancering een nonevent wat retail betreft.
Hoe komt dat denk je?
Bij elke meeting met onze banken stelde ik hen die vraag. Wat vonden ze van het product dat furore maakte in de VS? Hun mening was duidelijk en vrijwel unaniem: niet echt geschikt voor de particulier. Zo’n ‘simpel product’ zou op termijn niet kunnen tippen aan hun eigen fondsen. Het product was m.a.w. overbodig. Opvallend was dat onze banken toen vooral hamerden op de (intra)dagelijkse liquiditeit van een ETF. Ze opperden – terecht – dat dat zou kunnen leiden tot te veel transacties bij de belegger. Over het langetermijnvoordeel van de substantieel lagere beheerskosten ten opzichte van hun eigen fondsen werd zedig gezwegen.
Waren ETF’s populair bij ons?
Neen, totaal niet. Het product was onbekend – en dus onbemind – bij de man in de straat. Dat werd in de hand gewerkt door de banken voor wie het ETF een directe concurrent van de eigen en voor hen lucratievere fondsen was. Daarom werd het bestaan ervan onder het tapijt gemoffeld. Ook lagen de transactiekosten op de beurzen een heel pak hoger dan vandaag. Daardoor was de aankoop van ETF’s voor kleinere orders een dure zaak.
De beleggers kenden ook de uitgevers niet en hadden vragen over hun betrouwbaarheid. We moesten alle moeite van de wereld (blijven) doen om onze lezers te overtuigen van het nut van ETF’s. Vergeet ook twee belangrijke verschillen met vandaag niet. Aandelenbeleggingen waren in onze contreien veel minder populair in vergelijking met de Angelsaksische wereld of Nederland waar ETF’s van in het begin wél aansloegen.
Daarnaast was de kennis van en interesse in de Europese particuliere belegger bij de (buitenlandse) uitgevers van ETF’s minimaal. Zij focusten zich meer op hun professionele doelpubliek en deden dan ook te weinig moeite om de particuliere belegger te onderwijzen. En dat is nog zeer zacht uitgedrukt.
Wat veranderde de situatie?
ETF’s zouden nooit populair zijn geworden als de rendementen niet goed (genoeg) waren. Door het falen van veel actief beheerde bancaire fondsen tegenover de indexen begonnen beleggers ook in te zien dat een kostenefficiënt product toch wel voordelen heeft. Educatie via kanalen zoals de onze versnelden de adoptie. Ook de vermogensbeheerders begonnen ETF’s te omarmen.
Fondsenbeheerders waren niet langer beschaamd om toe te geven dat ze soms een deel van de portefeuille in ETF’s staken. Vroeger was zoiets heiligschennis of heulen met de vijand.
Daarnaast doorbraken nieuwe brokers zoals MeDirect, Keytrade Bank en Saxo Bank de hegemonie van de traditionele banken op het vlak van beurstransacties en productaanbod. Zij stonden wél open voor een ander verdienmodel (geen retrocessies meer) en zorgden voor een democratisering van de makelaarslonen.
De opkomst van neobanken en digitale platformen zoals N26 en Revolut versnelde het proces, vooral bij jonge beleggers. Zij zullen later wel twee keer nadenken vooraleer ze in een veel duurder bancair fonds zullen stappen. We zien het relatieve belang van ETF’s in de markt dan ook enkel maar stijgen.
Profiteer gratis van al onze uitleg over fondsen en trackers. 1 maand gratis!