Eind september klokte de rente op Japanse staatsobligaties op 30 jaar af op 3,1%. Dat is het hoogste niveau sinds… 2000!
Ook de rente op tienjarige overheidsobligaties staat op 1,64%, ongezien sinds 2008.
Maar beleggingen in fondsen in obligaties in yen zoals UBS BBG Japan Gov 1-3 UCITS ETF of Xtrackers II Japan Government Bond UCITS ETF raden we nog altijd af. De kans is groot dat de rentevoeten er zullen blijven stijgen, wat nadelig is voor de koersen van de bestaande obligaties. Er zijn betere beleggingsopportuniteiten. Zie daarvoor onze modelportefeuilles.
Enorme schuldenberg …
De opwaartse druk op de langetermijnrentes zien we niet alleen in de VS en Europa. Ook Japan ervaart het fenomeen. Hoe langer de looptijden, hoe scherper de records. Alles vanaf 20 jaar noteert aan de hoogste niveaus in minstens 25 jaar. Voor de 30-jarige en 40-jarige emissies (3,4%) hebben we zelfs nog nooit zo’n hoge niveaus gezien.
Verrassend? Niet echt. De laatste veilingen op Japans staatspapier lokken weinig kooplustigen en dat ondanks die historisch hoge rentes. En die rentevoeten moeten hoog staan om zieltjes te lokken.
Waarom? Elders klimmen de rentevoeten immers ook (= meer concurrentie) en er is dat beruchte zwaard van Damocles dat boven het hoofd hangt, namelijk de torenhoge schuldenberg van 237% van het bbp. Ter vergelijking, in ons land zorgt een schuldgraad van ‘amper’ 105% al voor hoofdbrekens. Op het hoogtepunt van de schuldencrisis piekte de Griekse staatsschuld op 175%. Gelukkig voor Japan zit 87% van de schuld in binnenlandse handen. Dat zorgt voor een trouwe, stabiele basis en is dé reden dat de schuldenberg door de vingers wordt gezien. Maar er is stront aan de knikker.
… baart steeds meer zorgen
Uit de veilingen valt echter af te lezen dat Japans staatspapier steeds minder in de gading valt. Dat heeft drie redenen.
Vooreerst groeit de politieke druk op belastingverlagingen. Dat zal een nog groter gat in de begroting slaan waardoor het schuldenprobleem groeit en de beleggers een extra premie zullen eisen voor de gestegen risico’s.
Daarnaast koopt de Japanse centrale bank elk kwartaal minder obligaties op. Zo valt een grote koper weg uit de markt, wat leidt tot lagere obligatiekoersen en dus hogere obligatierentes.
En ten derde is de mentaliteit bij de Japanners aan het veranderen. Traditioneel staan Japanse huishoudens bekend om hun spaarzaamheid. Slechts 13% van hun roerend vermogen wordt in aandelen belegd. De rest zit in bankdeposito’s en obligaties. Het Japanse Nippon Individual Savings Account-systeem, een belastingvrij persoonlijk beleggingsprogramma voor Japanse burgers van 20 jaar en ouder, maant de Japanners voortaan fors aan om in aandelen of fondsen te beleggen. Dat zorgt ervoor dat heel wat mensen hun obligaties van de hand doen of niet meer automatisch herbeleggen op eindvervaldag.
