Hoewel de beurs van Tokio een aantal kwaliteitsbedrijven en zelfs een paar wereldleiders in toekomstgerichte sectoren huisvest, vinden we haar huidige waarderingsniveau te hoog. We kopen geen Japanse aandelen.
Door de aanhoudende daling van de yen en de lage rentevoeten zijn ook obligaties in yen niet aantrekkelijk.
Van oud onder een nieuw laagje
Sinds 21 oktober wordt Japan voor het eerst geleid door een vrouw: Sanae Takaichi. Haar pad naar het premierschap verliep niet makkelijk. Eerst moest ze flink wat interne tegenstand overwinnen om het voorzitterschap van haar Liberaal-Democratische Partij (LDP) te bemachtigen. En aangezien de LDP het politieke landschap in Japan niet meer domineert zoals weleer, moest ze daarna met andere partijen onderhandelen om de parlementaire meerderheid te behalen die nodig was voor haar benoeming.
Ze staat bekend om haar erg conservatieve standpunten en ziet zichzelf als de politieke erfgename van Shinzo Abe, die de Japanse economie in de jaren 2010 nieuw leven inblies met massale overheidsuitgaven en een ultraflexibel monetair beleid. Trouw aan die erfenis, wil Takaichi zelf ook het budgettaire wapen bovenhalen om de activiteit te stimuleren. Zo kondigde haar regering een relanceplan aan van 14 000 miljard yen (79 miljard euro), een verhoging van de defensie-uitgaven tot 2% van het bbp al vanaf 2026 (i.p.v. 2028), en een investeringspakket in infrastructuur van maar liefst 100 000 miljard yen (565 miljard euro) gespreid over tien jaar.
Realisatie onzeker
Takaichi mag dan al in de voetsporen van Abe willen treden, zowel de politieke als de economische context zijn niet meer te vergelijken. Tien jaar terug had de LDP nog 294 van de 480 zetels, vandaag zijn dat er 191. Ze staat aan het hoofd van een minderheidsregering en zal gelegenheidscoalities moeten smeden om haar hervormingen door het parlement te loodsen. Bovendien zijn de remedies van vroeger niet langer doeltreffend. In de jaren 2010 kampte Japan met een aanslepende deflatie die de groei afremde: massale overheidsuitgaven en een extreem soepel monetair beleid waren toen de juiste aanpak.
Vandaag kijkt het aan tegen een hoge inflatie, die sinds april 2022 boven de 2% ligt. De stijging van het prijzenpeil is de grootste zorg van de gezinnen, die ondanks beperkte loonstijgingen aan koopkracht inboeten. Takaichi is zich daarvan bewust en wil de inflatie bestrijden door de fiscaliteit op energie te verlagen en zo de gezinnen wat meer ruimte te geven. Maar net zoals haar voorganger, pakt ze dus de dieperliggende oorzaken van de inflatiedruk niet aan. Elk budgettair relanceplan houdt overigens een inflatierisico in en veronderstelt ook een soepel monetair beleid om de overheidsschuld van ruim 230% van het bbp te blijven financieren. Zo'n beleid heeft een negatieve impact op de waarde van de yen, wat dan weer de import duurder maakt en op die manier de inflatie voedt.
Beurs te duur geworden
De beleggers lijken wat blind te zijn voor de bijna onoverkomelijke obstakels die Takaichi te wachten staan, en voor het uitblijven van structurele hervormingen. Zo is de nieuwe premier gekant tegen massamigratie, nochtans essentieel in een land dat de komende decennia tot een derde van zijn bevolking dreigt te verliezen. Ze focust vooral op de conjunctuur op heel korte termijn, iets wat de markten wel kunnen smaken: de waardedaling van de yen (ruim 150 JPY voor 1 USD) blaast de winsten die in het buitenland worden gerealiseerd kunstmatig op en doet de resultaten van grote Japanse bedrijven fraaier ogen, waardoor beleggers denken dat ze prima presteren.
Het optimisme wordt nog versterkt door de goede relaties met Washington. Tijdens een bezoek van Trump beloofde Takaichi dat ze zijn kandidatuur voor de Nobelprijs voor de vrede zou steunen (intussen toegekend aan Venezolaanse oppositieleidster) en bevestigde ze het handelsakkoord van 4 september te zullen naleven. Dat voorziet 15% Amerikaanse invoerrechten en 550 miljard dollar aan Japanse investeringen in de VS. De Nikkei, die in 1989 bijna de 40 000 punten aantikte maar toen onderuitging en wegzakte onder de 10 000 punten, deed er 34 jaar over om (begin 2024) terug zijn niveau van toen te halen, maar in de 20 maanden daarna rondde hij intussen al de kaap van 50 000...
