Vrijdag verlaagde kredietbeoordelaar Standard & Poor’s de financiële rating van België van AA+ naar AA en behield het zijn negatieve outlook voor ons land. Een bijkomende verlaging is dus niet uitgesloten, en daar zijn ook redenen voor. Het risico dat de staat de banken nog meer zal moeten bijspringen, is verhoogd en de waarborgen die al werden gegeven, bengelen als een zwaard van Damocles boven de overheidsfinanciën. Ook de economische vooruitzichten zijn somber: onze groei is in belangrijke mate afhankelijk van de export, en die lijdt onder de vertraging in de eurozone. Tot slot zorgde de politieke blokkering ervoor dat er onvoldoende maatregelen konden worden genomen om de groei te stimuleren en de tekorten terug te dringen. Met het begrotingsakkoord dat de onderhandelaars dit weekend bereikten, kunnen de zaken op dat punt eindelijk weer in beweging komen, en dat was hoog tijd! Want nog voor de ratingverlaging waren de Belgische rentevoeten (die lange tijd buiten schot zijn gebleven) al gestegen richting 6 % voor looptijden van 10 jaar.
Zo'n stijging is geen goed nieuws omdat ze de schuldenlast van de Belgische staat (±100 % van het bbp) opdrijft. Toch mag de meerkost ook niet overroepen worden: van het totale schuldbedrag van 356 miljard EUR moet de staat dit jaar maar een paar miljard meer gefinancierd krijgen en globaal genomen zal de impact van de gestegen rentevoeten dus beperkt blijven. Als de rente blijft pieken, zal ze uiteindelijk wel een impact hebben op de totaliteit van de intresten die Vadertje Staat elk jaar moet ophoesten. In 2012 moet België, bovenop het begrotingstekort, de terugbetaling financieren van 30 miljard euro schulden die op vervaldag komen. Voorlopig was die operatie begroot op een rentevoet van 4 % maar in de praktijk zal de financiering nu wellicht duurder uitvallen.
En het is vooral dat einde van "goedkoop beschikbaar geld" dat zorgen baart, want fundamenteel bekeken is de rentestijging van de voorbije dagen niet abnormaal. Met een inflatie van ruim 3 % (zelfs 4 % in juli), met een economie die vertraagt, en met een grote blootstelling van de overheid aan de perikelen in de banksector (Dexia), waren het in feite de rentevoeten van de voorbije maanden (rond de 4 %) die abnormaal laag waren en lijken de beleggers zich nu pas bewust te zijn geworden van de heikele Belgische situatie.
Op korte termijn zijn het de politici die alles in het werk moeten stellen om te vermijden dat de stijging van de rentevoeten ontaardt in algemeen beleggerswantrouwen ten aanzien van ons land. En daarvoor is maar één scenario: na het begrotingsakkoord moeten we zo snel mogelijk een regering hebben die krachtige maatregelen kan nemen om de financiële vooruitzichten van België te verbeteren.
Wat te doen?
Voor de beleggers bieden de gestegen rentevoeten kansen die benut kunnen worden via staatsbons. En dan hebben we het niet over de lopende uitgifte (waarvan het rendement geen rekening houdt met de recente stijging van de rentevoeten) maar wel over staatspapier op de secundaire markt.
Lees onze commentaren.
Uiteraard is het risico dat gekoppeld is aan de Belgische staat gestegen, maar de kans dat België op korte termijn zijn schuldverplichtingen niet meer kan nakomen, is erg klein. U mag dus kopen, maar binnen de limieten van het "eurogedeelte" van een goed gediversifieerde portefeuille. Anders gezegd, heb ook oog voor de obligatiefondsen in Zweedse en Deense kroon en in Canadese dollar die we aanraden. Die landen hebben gezonde overheidsfinanciën die mooi weerwerk zullen bieden als de situatie in de eurozone nog zou verslechteren.
Maak gebruik van onze fondsenselector.