Onvoldoende concurrentie in de banksector

Te lage spaarrente

Belgische banken modderen nu al maandenlang aan. Een degelijke spaarrenteverhoging blijft uit en de Belgische spaarders zijn hier onvermijdelijk de dupe van.

Bij de grootbanken, waar nog steeds het gros van de Belgische spaarcenten is ondergebracht, varieert de vergoeding van de voornaamste spaarrekeningen tussen 0,75% en 1,10% (zelfs tussen 0,45% en 0,60% als u geen recht heeft op de getrouwheidspremie).

Een onaanvaardbare situatie aangezien de banken hun overschot aan liquiditeiten tegen 4% bij de ECB kunnen onderbrengen.

Registreer u op onze site en volg onze aanbevelingen rond sparen

Onderzoek van de Mededingingsautoriteit

In dat kader vroeg de minister van Economie Pierre-Yves Dermagne in juni aan de Belgische Mededingingsautoriteit een onderzoek te voeren naar de concurrentie in de banksector. In het verslag dat de BMA recent publiceerde, bevestigt ze dat er sprake is van een geconcentreerde markt gekenmerkt door een oligopolie van vier grote spelers: BNP Paribas Fortis, KBC/CBC, Belfius en ING.

Een situatie die niet bevorderlijk is voor effectieve concurrentie. De BMA citeert een aantal hinderpalen zoals het gebrek aan transparantie over kosten, het complexe systeem van getrouwheidspremies op spaarrekeningen en de administratieve rompslomp bij het veranderen van rekening.

Oplossingen aanbevolen door Testaankoop, bevestigd door BMA

Om de situatie te verhelpen stelt de Mededingingsautoriteit een aantal oplossingen voor die aansluiten bij de aanbevelingen waarop Testaankoop al jarenlang aandringt.

Spaarrekeningen
Zo stelt de BMA voor de basisrente en de getrouwheidspremie te fuseren tot één unieke rentevoet opdat banken niet meer kunnen valsspelen. Het systeem van getrouwheidspremies is immers erg complex waardoor spaarders de rendementen van spaarrekeningen maar moeilijk met elkaar kunnen vergelijken.

Zo is een bank die een basisrente biedt van 1,50% en een getrouwheidspremie van 0,50% (2% in totaal) interessanter dan een bank die 0,50% + 1,50% biedt (eveneens 2%). Heeft u geen recht op de getrouwheidspremie (uw centen moeten een jaar onafgebroken op de rekening staan om die te vergaren), dan ontvangt u namelijk enkel de basisrente. Dan is 1,50% dus interessanter dan 0,50%.

Ook kunnen banken via het complexe systeem van getrouwheidspremies de indruk geven dat ze een gunstigere rentevoet bieden dan wat de spaarders werkelijk op zak zullen steken. De Tempo-spaarrekening van ING bv. biedt 1,15% + 1,85%, 3% in totaal op het eerste gezicht. Stort u maandelijks (het gaat om een rekening waarop u maandelijks moet storten) en neemt u uw centen op na één jaar, dan krimpt het werkelijke rendement echter tot... 1,43%.

Overzetten rekeningnummer
Ook stelt de BMA voor dat rekeningnummers kunnen worden overgezet: verhuist u van bank, dan neemt u uw rekeningnummer mee naar uw nieuwe bank. Zo hoeft u uw werknemers en uitkeringsinstanties niet meer te verwittigen of uw domiciliëringen niet opnieuw aan te maken. Dergelijke obstakels belemmeren immers de bancaire mobiliteit.

Fiscale neutraliteit 
Tot slot stelt de BMA fiscale neutraliteit voor wat betreft spaarproducten. Zo meent ze dat voor spaarrekeningen een gunstigere fiscale regeling geldt dan voor andere beleggingen, en dat ten nadele van die producten. Eenzelfde fiscale behandeling zou de concurrentie tussen banken kunnen verbeteren.

Petitie afgegeven

Testaankoop lanceerde in juni een petitie voor hogere spaarrentes. Die gaven we af aan de minister van Financiën, Vincent Van Peteghem en de minister van Economie, Pierre-Yves Dermagne.

Beiden luisterden naar onze eisen waarvan het gros nu wordt bevestigd in het rapport van de Mededingingsautoriteit. We hopen dat dat rapport niet onbeantwoord blijft en de regering actie onderneemt met betrekking tot de voorgestelde maatregelen. Zeker wanneer ze gemakkelijk te implementeren zijn.