Actieve of passieve fondsen: wie is de winnaar?

Hebt u al ooit gehoord van Kerala? De Indiase deelstaat is het mekka voor de sardienenvangst. Tot 1996 gingen de vissers er op zee in de hoop veel te vangen om die vangst nadien te verkopen, met wisselend succes. Probleem was dat ze geen flauw idee hadden wat er om hen heen gebeurde. Ze wisten niet hoe goed de anderen visten, welke kopers aan land al hadden gekocht, welke markten langs de kust weinig voorraden hadden, enzovoort. Dat leidde elke dag tot torenhoge verschillen in visprijzen. Alles veranderde in 1996. Toen deed de gsm zijn intrede in de regio. Mobiele telefoons stelden de vissers in staat om te communiceren. Ze kwamen zo snel te weten op welke markten goede vangsten zijn aangeland en op welke niet en welke prijzen door anderen worden gevraagd. Het gevolg: de prijszetting voor een kilo sardienen verbeterde drastisch en vraag en aanbod vonden elkaar veel beter. Het leidde finaal tot een efficiëntere markt waar het veel moelijker was om een slag te slaan.

Registreer u op onze site en volg onze aanbevelingen om in fondsen en trackers te beleggen

Beter doen is een ferme uitdaging

Ieder zijn beroepsmisvorming uiteraard, maar dat verhaal over de visvangst in Kerala doet ons altijd aan de financiële markten denken. Die zijn zeker nog niet perfect efficiënt. Crashes en sterke schommelingen zullen altijd blijven bestaan. Maar vandaag is er zo’n overvloed aan data aanwezig dat er tegenwoordig minder informatievoordelen bestaan voor de beleggers. Daarnaast dwingt regelgeving bedrijven om transparant en inclusief om te springen met rapportering waardoor iedereen ongeveer over dezelfde info op hetzelfde tijdstip beschikt. Dat alles maakt dat het moeilijker wordt voor zelfs professionele fondsbeheerders om op lange termijn systematisch beter te presteren dan de markt. 

Actief versus passief

Het ratingbureau Standard & Poor’s (S&P) komt op geregelde tijdstippen op de proppen met onderzoek waarbij het de resultaten van zijn passieve indices vergelijkt met die van de actief beheerde fondsen. Een actief beheerd fonds probeert te allen tijde de onderliggende markt te verslaan. Het onderzoek beslaat telkens duizenden fondsen uit tientallen categorieën, en dat voor heel wat landen en regio’s. Daarbij worden zowel aandelenfondsen als obligatiefondsen bekeken. 

Laatste resultaten S&P over actief versus passief beleggen

Passief doet beter dan actief

Vorige maand publiceerde S&P de cijfers voor het eerste halfjaar van 2023. Een periode die vooral opviel door de groene cijfers die we zagen. Zo klommen de beurzen gemiddeld met 10% in het eerste halfjaar. Op het obligatiefront was er sprake van een lichte stijging (+2% voor staatsemissies in euro bijvoorbeeld). Dat is dus de brede context waarnaar gekeken werd. 
In het verleden slaagden de actief beheerde fondsen er steeds minder vaak in om beter te presteren dan hun indexen. Was dat ook zo in 2023? In de tabel vindt u het percentage actief beheerde fondsen dat het slechter doet dan de index over vijf periodes. Daarbij hebben we de cijfers genomen van de fondsen die in Europa worden verdeeld. Twee algemene constateringen. Actief beheerde fondsen blijven het heel lastig hebben. Gemiddeld doen ze het slechter dan de index (percentage > 50% in de tabel). En hoe langer de beleggingshorizon, hoe minder fondsen gelijke tred kunnen houden met de index.

Waarom zo moeilijk?

De voornaamste reden blijft het hoge kostenplaatje. Actief beheerde fondsen rekenen nu eenmaal meer jaarlijkse kosten aan. Daarnaast zorgt het frequent verhandelen van activa in de portefeuille voor transactiekosten. Een kostenhandicap van 1% tot 2% en zelfs meer wordt simpelweg te weinig goedgemaakt, zeker op lange termijn. Daarnaast toont onderzoek dat de beheerders te vaak verkeerde beleggersbeslissingen nemen. 

Twee uitzonderingen op de regel

Kijken we naar de volledige studie, dan zijn er slechts twee categorieën waarin de actief beheerde fondsen het, gemiddeld gezien, beter hebben gedaan dan hun index in 2023: de groeilandaandelen (49%) en de Poolse aandelen (12%). Al de rest moet het, gemiddeld gezien, afleggen tegenover de index. De twee worden niet toevallig bestempeld als ‘minder efficiënte markten’.

Betekent dat alles nu dat u uw actief beheerde fondsen moet buitensmijten? Neen. Het is niet omdat dat type fondsen als groep faalt, dat er geen producten tussen zitten die het wél goed doen en hun plaats onder de zon verdienen. 
Maak gebruik van onze fondsenselector om te vergelijken.

Anderzijds betekent het ook dat een keuze voor een passief beheerde ETF vaak ook de juiste is. Wat er ook van zei, u hebt meestal de mogelijkheid om te kiezen tussen beide soorten. We helpen u graag bij het maken van die keuze.