Liefhebbers van cryptoactiva, spits de oren! Vanaf 1 januari 2026 kom je willens nillens in een nieuwe wereld terecht. We hebben het enerzijds over de introductie van de meerwaardebelasting en anderzijds over de ruimere gegevensuitwisseling.
Daarbij maakt het niet uit hoe je aan je crypto bent geraakt (aankoop, ruil, gift, airdrop, staking, fork) of welke soort crypto je bezit. Denk aan cryptomunten (bitcoin, ether en ripple), cryptoderivaten (futures), stablecoins (USDT, USDC, PAXG) of non-fungible tokens (NFT’s zoals Bored Ape Yacht Club, Crypto Punks, en Pudgy Panda voor de kenners).
Heb je daarentegen fondsen in crypto in bezit, dan zit je iets meer op je gemak. Beleg je vooral in crypto voor het potentiële geldgewin, dan kan dat type fonds in de toekomst een eenvoudige oplossing zijn. Producten als Coinshares Physical Bitcoin ETN (ISIN-code: GB00BLD4ZL17), VanEck Bitcoin ETN (DE000A28M8D0) of WisdomTree Physical Bitcoin ETN (GB00BJYDH287) volgen immers ook het koersverloop van de bitcoin, maar hebben geen last van de administratieve rompslomp die in 2026 van kracht wordt. Alleen de nieuwe belasting van 10% op de meerwaarde zal dan nog gevolgen hebben.
Meerwaardebelasting
Huidige situatie
In België hebben we tot heden geluk gehad. In tegenstelling tot sommige landen worden we niet belast op het houden, gebruiken (om iets mee te kopen) en verkopen van crypto. Er is geen belasting op (on)gerealiseerde winsten. Althans voor zover je door de belastingdienst wordt bestempeld als ‘goede huisvader’ die handelt in het kader van een ‘normaal beheer van privévermogen’. Dat wil zeggen als een belegger die niet al te veel transacties doet, met een niet al te groot deel van zijn of haar vermogen (de rulingcommissie hanteert op dit moment een maximale grens van 25%) en zonder professioneel ermee bezig te zijn. De meeste beleggers vallen daaronder.
Als de FOD Financiën je daarentegen ‘speculatief gedrag’ verwijt, dan wordt je winst belast aan een vast tarief van 33%, plus gemeentetaks. Daarvoor kijkt hij naar een hogere frequentie van handelen, grote bedragen, snelle cash-outs, het aangaan van leningen om te beleggen, enzovoort.
Ten slotte zijn er de zogenaamde ‘professionelen’. Hun winst valt onder het beroepsinkomen. In dat geval zijn de progressieve tarieven van de personenbelasting van toepassing. Die kunnen oplopen tot 50% plus gemeentebelasting, plus eventuele sociale bijdragen, enzovoort. Indicaties zijn het zeer frequente (dagelijkse) karakter van de handel, het gebruik van geautomatiseerde tradingsoftware en/of het gebruik van professionele apparatuur. Denk aan een computer en grafische kaarten om aan mining (= verifiëren en valideren van transacties op de blockchain om zo beloningen te krijgen) of staking (= passief inkomen verwerven door je munten vast te zetten) te doen.
Elke beoordeling betreft een feitenkwestie waarbij elk geval apart wordt bekeken.
Vanaf 1 januari 2026
Wat we hier schrijven, geldt onder voorbehoud! Hoewel de wet nog niet werd gestemd, gaan we ervanuit dat er vanaf volgend jaar een meerwaardebelasting van 10% in voege zal treden op al je beleggingen, inclusief cryptoactiva. Daarbij geldt een vrijstelling, over alle beleggingen heen, van jaarlijks 10 000 euro aan belastingvrije meerwaarden. Voor de berekening van de meerwaarde zou 31 december 2025 als startpunt gelden. Eerdere winsten blijven dus buiten schot.
De invoering van de meerwaardebelasting wijzigt niets aan de drie types van cryptowinsten. Die blijven bestaan. Dat wil zeggen dat je ook vanaf 2026 zal moeten inschatten hoe je cryptowinsten belast zullen worden. In de praktijk verdwijnt enkel de mogelijkheid tot een vrijstelling van belasting als ‘goede huisvader’: 0% wordt standaard 10% belasting. Voor de profielen van ‘speculant’ en ‘professioneel’ verandert er niets. Er komt dus geen cumul van tarieven.
Welke meerwaarde?
We benadrukken dat het loutere bezit van crypto geen fiscale gevolgen voor je meebrengt op het vlak van een eventuele meerwaardebelasting. Alles draait om de meerwaarden die je realiseert op je crypto. Wanneer spreken we van zo’n ‘realisatie’?
VERKOPEN. Je verkoopt je cryptomunt in ruil voor fiat geld (zoals de euro of de dollar).
OMZETTEN. Je verruilt cryptomunt A voor cryptomunt B (= wordt fiscaal beschouwd als een verkoop en een wederbelegging).
AANKOPEN. Je betaalt een goed met crypto.
Het is dus belangrijk te beseffen dat een eventuele belastbaarheid GEEN VERBAND HOUDT met het moment dat je je geld op je bankrekening krijgt. Je crypto gebruiken, is dus al voldoende!
Gegevensuitwisseling
Huidige situatie
Vandaag beschikt onze belastingadministratie over beperkte mogelijkheden om te weten of iemand crypto bezit, laat staan wat er allemaal mee gebeurt. Elke belastingplichtige die crypto aanhoudt bij een cryptoplatform of -broker zoals Binance, Kraken, Coinbase, Bitvavo, enzovoort – ze zijn allemaal buitenlands van aard – moet dat spontaan aangeven bij het Centraal Aanspreekpunt van de Nationale Bank (CAP) en in zijn of haar jaarlijkse belastingaangifte. De reden is dat je cryptorekening of cryptowallet bij zo’n broker juridisch beschouwd wordt als een buitenlandse bankrekening.
De fiscus heeft echter weinig mogelijkheden om dat te weten te komen. De kans dat je tegen de lamp loopt, is dan ook klein. Het zorgt ervoor dat de meldingsplicht in de praktijk nogal eens vergeten wordt door de belegger.
Vanaf 1 januari 2026
Volgend jaar treedt de achtste versie van de Europese richtlijn Directive on Administrative Cooperation (DAC8) in werking. Die verplicht cryptodienstverleners en exploitanten om klantgegevens bij te houden én te rapporteren. De belastingdiensten van de landen uit de Europese Unie wisselen vervolgens die gegevens onderling uit.
Dat alles gebeurt in combinatie met het Crypto-Asset Reporting Framework (CARF) dat door de OESO wordt uitgerold vanaf 1 januari 2027. Dat zorgt voor gegevensuitwisseling met landen buiten de EU. Uitzondering zijn de Verenigde Staten waarvan de uitwisseling pas start vanaf 2029. Die uitwisselingen geven belastingdiensten beter zicht op je cryptobezittingen en helpen bij toezicht en het tegengaan van belastingontwijking en -ontduiking.
Door DAC8 zal de FOD Financiën dus in het bezit komen van je identificatiegegevens (naam, adres, rijksregisternummer), transacties (van crypto naar crypto of naar fiat geld), soorten crypto, aantal eenheden, brutobedragen, overboekingen naar externe rekeningen, saldigegevens, enzovoort. De hele mikmak dus.
Dat gebeurt vanaf 1 januari 2026 waarna je professionele tussenpersoon die gegevens zal doorgeven aan de lokale belastingdienst. En gedurende 2027 zullen de belastingdiensten van elk EU land de gegevens uitwisselen. Vervolgens dient dat elk jaar te gebeuren.
Zodra de waarde van een transactie meer bedraagt dan 50 000 dollar (of equivalent in andere munt), dan zullen je persoonsgegevens ook in het kader van CARF doorgegeven worden aan onze belastingdienst (voor lagere transactiesommen is er geen verplichting).
Uitzondering op de regel zijn beleggingen in CBDC’s, de digitale valuta’s uitgegeven door centrale banken (Central Bank Digital Currencies). Dat komt omdat die al gecentraliseerd zijn en in kaart zijn gebracht. Daarnaast ziet het er ook naar uit dat de FOD Financiën ooit toegang zal krijgen tot de data van het CAP. Door datamining zouden zo risico’s tot het plegen van inbreuken sneller kunnen worden opgespoord. En wees maar zeker dat uit de gerapporteerde informatie conclusies kunnen worden getrokken over je cryptoverleden en -gedrag.
En wat met je offline cryptowallet?
Bent je een crypto-adept die zelf crypto bewaart in een offline portefeuille (‘Not Your Keys, Not Your Coins’)? Weet dat er in dat geval geen aangifteplicht geldt omdat zo’n wallet niet valt onder DAC8 of CARF.
Je ontsnapt wél niet aan de meerwaardebelasting. Zodra je je crypto wil verruilen of verkopen, dan zal die beweging worden geregistreerd en gerapporteerd.
In de praktijk is volledige onzichtbaarheid dus moeilijk, zeker wanneer je winsten ooit wil omzetten naar euro en op een bankrekening wil plaatsen. Heb je je gerealiseerde meerwaarden niet correct aangegeven in je belastingaangifte, dan loop je het risico op bijkomende vragen vanuit je bank.
Documenteer alles!
Als je één ding moet onthouden, is dat je er alle belang bij hebt om je cryptotransacties in kaart te brengen. Onze gouden tip is om foto’s of screenshots te nemen van al je posities (aantal en waarde). Noteer bij elke transactie (aankoop, verkoop, omzetting) de datum, de prijs en het platform. Van welke rekening komt het geld of de crypto en naar waar gaat het? Dat kan een persoonlijke fysieke cryptowallet zijn of een rekening bij een handelsplatform of cryptobroker. Dat kan in fiat geld gebeuren (zoals euro of dollar) of met andere crypto. Hou ook elk bewijs van transactiekosten bij.
Doe dat liefst ook eind dit jaar. Zo heb je een bewijs dat je altijd kunt gebruiken als eventuele betwisting bij een meerwaardebelasting. Die informatie is cruciaal bij eventuele vragen van de belastingdienst en helpt ook bij het correct invullen van je belastingaangifte.
