Je haag snoeien met de heggenschaar

• Een elektrische heggenschaar volstaat ruimschoots voor de hobbytuinier. Bovendien zijn elektrische modellen maar half zo zwaar als een benzinemodel, vragen ze weinig onderhoud, zijn ze minder lawaaierig en een stuk goedkoper. Natuurlijk zit je met de stroomkabel, die wel eens in de weg kan zitten, en moet er een stopcontact in de buurt zijn.
• Een heggenschaar aangedreven door benzine is een pak zwaarder, waardoor het lastiger werken wordt. Anderzijds moet je geen rekening houden met een kabel die in de weg kan zitten en kun je zelfs bij vochtig weer aan de slag. Haagscharen op benzine zijn ook krachtiger, waardoor het werk sneller opschiet.
• Ook bij heggenscharen op accu blijft de elektrische (verleng)kabel achterwege. Wel kosten die toestellen doorgaans een pak meer dan hun elektrische broertjes. Ze wegen ook wat zwaarder waardoor ze iets moeilijker te maneuvreren zijn. En natuurlijk kunnen ze maar net zolang scheren als hun batterij het volhoudt. Opladen duurt vaak veel langer dan de tijd dat je ermee kunt werken. Aangezien reservebatterijen zelden worden meegeleverd, riskeer je dus je snoeisessie een poos te moeten onderbreken of zelfs uit te stellen als de batterij leeg is.

Welke machine het meest geschikt is, hangt in de eerste plaats af van welk type van haag je hebt. Voor het snoeien van grove, taaie takken heb je een toestel met krachtige motor nodig en een zaagblad met tanden die voldoende breed uit elkaar staan. Een haag met fijne twijgjes krijg je het mooist geschoren als de zaagtanden dichter bijeengeplaatst zijn. 

De lengte van het zaagblad met de messen kies je het best in functie van de hoogte en breedte van je haag. 

Voor kleine, smalle hagen heb je genoeg aan een heggenschaar met een vrij kort zaagblad, vanaf 30 cm. Die zijn ook perfect handelbaar voor de doorsnee hobbytuinier.

Als je een brede haag hebt, opteer je beter voor een haagschaar met een langer scheervlak, desnoods tot 60 cm. Daarmee kun je de bovenkant van de haag in één beweging mooi gelijk kortwieken en ben je een pak sneller klaar. Nadeel is wel dat de machine iets minder goed te hanteren en in balans te houden is. Meer voor de ervaren tuinier dus.

Heb je een hoge haag, dan komt extra bereik van pas en kan een telescopische heggenschaar een optie zijn. Dat is een haagschaar met een uittrekbare steel waardoor je van op de begane grond de hoge gedeelten van je haag kunt trimmen. Je hebt dus geen ladder of steiger nodig, en je hoeft je ook niet te bukken om de onderkant te snoeien.

Om de toppen van een hoge haag gelijk af te scheren kun je het zaagblad van een telescopische heggenschaar in een hoek draaien.

Een haagschaar met uitschuifbare steel vergt wel wat spierkracht, evenwicht en behendigheid. De meeste telescopische machines hebben op het verlengstuk van de steel een verdikte handgreep, sommige een volwaardig tweede handvat, waarmee je de stang stevig in de hand houdt. Hoe verder je de steel kunt uitschuiven en hoe langer het zaagblad is, hoe moeilijker te hanteren de machine wordt. Het is daarom sterk aanbevolen de machine aan een schouderriem (meestal meegeleverd) te dragen.

Werken met een heggenschaar is niet zonder gevaar. Daarom brengen fabrikanten een aantal veiligheidsvoorzieningen aan op de machines.

• Je moet de haagschaar met twee handen vasthouden en twee schakelaars tegelijk ingedrukt houden om ze in werking te houden. Zodra je een van beide loslaat, bv. om een geklemd stuk tak uit het zaagblad te verwijderen, stopt de motor.
• Alle heggenscharen zijn verplicht uitgerust met een mesrem. Die moet ervoor zorgen dat de messen ogenblikkelijk, d.w.z. in minder dan een seconde, stilvallen zodra de gebruiker een van de schakelaars heeft gelost.
• De voorste hand van de gebruiker wordt met een handbeschermer veilig afgescheiden van de snijdende messen en vallende takken. Bij sommige modellen moet je de handbeschermer wel nog zelf monteren.
• Heggenscharen worden doorgaans geleverd met een koker om het zaagblad van de heggenschaar in te stoppen wanneer je ze wegdraagt en opbergt.

Heggenschaar aangeschaft? Met deze praktische tips verloopt het snoeien vlot en veilig en mag het resultaat gezien worden.

Wanneer snoeien?

• Als je een nieuwe haag hebt geplant, wacht je beter niet met snoeien tot die de gewenste hoogte heeft bereikt. Snoei tijdig om de haag te laten verdikken en de planten goed te laten groeien. Doe dat in de groeiperiode, dus van de lente tot de herfst.
• Om een dichte haag zonder gaten te vormen, moet je onder meer voorkomen dat de top te veel zonlicht en sap afneemt van de rest van de haag, waardoor de haag onderaan bladeren of naalden verliest. Snoei de haag daarom liefst onderaan iets breder. Versmal zo’n 10 cm per meter hoogte.
• Als de dikste stam voldoende hoog is geworden, kort je de top af. Dat zal de groei van de haag afremmen.
• Hoe droger de haag, hoe vlotter je ze scheert. Wacht dus tot het een tijdje niet heeft geregend.

Voorbereidselen

• Draag bedekkende kleding, tuinhandschoenen en stevige schoenen. Om te vermijden dat er bladeren en takjes in je ogen terechtkomen, zet je het best ook een veiligheidsbril op.
• Bedek putten in de grond voor de haag en let op dat er niets in de weg ligt. Struikelen met een haagschaar met snijdende messen in de hand kan heel gevaarlijk zijn.
• Leg een plastic zeil aan de voet van de haag om het snoeisel op te vangen, dan moet je het achteraf niet op het gras bijeenharken.
• Begin je aan de hoge stukken, zorg er dan voor dat je ladder of steiger stabiel staat. Werk je met een telescopische heggenschaar, zorg dan dat je stevig in evenwicht staat.
• Om te voorkomen dat je per ongeluk met het zaagblad in de verlengkabel terechtkomt, kun je het snoer rond je schouder wikkelen en van het stopcontact af werken. Op die manier zit de kabel minder snel in de weg. Neem bij voorkeur een verlengkabel in een opvallende kleur zoals oranje.

Aan de slag

• Begin met het verticale werk. Ga van onder naar boven in één vloeiende beweging over de haag. Zorg dat je stevig in evenwicht staat en blijf ter plekke staan terwijl je een stuk haag scheert, zo krijg je een egaal resultaat en vermijd je struikelgevaar.
• De messen van een heggenschaar snijden het best wanneer je ze lichtjes schuin (maximaal 15°) tegen de haag aan houdt.
• Om je haag bovenaan recht te snoeien is het handig om op de gewenste hoogte een touw te spannen tussen twee palen. Snoei met de heggenschaar net boven of onder het touw.
• Ga je de toppen van een hoge haag snoeien met een telescopische heggenschaar, kantel het zaagblad dan niet in een hoek van 90°, want dan sta je met je neus tegen de haag met de stang loodrecht omhoog en zie je niet wat je daarboven aan het doen bent. Met het zaagblad in hoek breder dan 90° kun je wat afstand nemen van de haag en heb je een beter zicht op je snoeiwerk.