In onze aandelenanalyses vindt u regelematig commentaren over bedrijven van de farmasector. We raden u aan om GlaxoSmithKline, Novartis en Teva (meer riskant) aan te kopen. In deze analyses is er van sprake van de pipeline. Farma- en biotechbedrijven spenderen inderdaad een groot deel van hun centen en tijd aan onderzoek naar nieuwe middelen. De ontwikkeling ervan loopt evenwel niet over een pad vol rozen. Velen zijn geroepen maar slechts weinigen uitverkoren. Hierna vindt u een overzicht van de verschillende stadia die een potentieel middel moet doorlopen.

Pijplijn is noodzakelijk

Het proces om een geneesmiddelen te ontwikkelen is lang, vergt heel wat investeringen maar is noodzakelijk wil de farma- of biotechgroep overleven. Zonder pijplijn, waar alle onderzoeksprojecten chronologisch in zijn opgeslagen, heeft het bedrijf in kwestie geen waarde en geen toekomst. Dit geldt nog meer voor biotechbedrijven dan voor (grote) farmaondernemingen. De eerste groep moet het vaak hebben van verwachtingswaarde omdat het nog geen geneesmiddelen op de markt heeft maar enkele veelbelovende projecten. Om een waardering op het bedrijf te plakken, vragen analisten en beleggers zich dan af welk potentieel er in de pijplijn zit.
Voor farmabedrijven die reeds een stevige basis hebben, ligt het anders omdat ze reeds middelen op de markt hebben en een hele organisatie hebben opgebouwd om inkomsten uit te genereren. Maar geneesmiddelen zijn niet eeuwig want het patent vervalt en in sommige gevallen verschijnen betere middelen op de markt. Een farmabedrijf is dus ook verplicht om veel te investeren in nieuwe middelen. Gemiddeld spendeert ze zo’n 20 % van zijn inkomsten aan onderzoek.

Werk van lange adem

Een sterke pijplijn hebben en/of heel wat investeringen in onderzoek en ontwikkeling is geen sleutel tot ongelimiteerd succes want op het pad van het potentiële geneesmiddel liggen veel struikelblokken. Naast de ontwikkelingskost mag ook de onderzoekstijd niet worden onderschat. Van het vinden van interessante moleculen en het preklinisch onderzoeken tot de goedkeuring door de instanties en het effectief op de markt brengen, duurt het zo’n 10 tot 15 jaar en van de 10 000 geteste moleculen bij de start haalt er uiteindelijk één (!) de eindmeet.

Stappenplan

Allereerste stap

Men gaat tussen de ontelbare moleculen op zoek naar deze die potentieel zouden kunnen hebben. Slechts een tiende gaat door naar de preklinische fase. Nog eens 90 % daarvan sneuvelt en slechts 10 van de 100 overblijvers gaan door de klinische fase waar het echte werk begint. In fase I en II wordt het potentiële middel op een kleine groep mensen getest waardoor de kost niet al te hoog oploopt. Als hier iets fout loopt, is dat voor het bedrijf in kwestie geen grote ramp.

Fase I

De helft van de middelen die starten in fase I gaan over naar fase II, een schifting van 50 %.

Fase II

Slechts één vijfde haalt het einde van fase II.

Fase III

Het echte werk, de zwaarste en duurste stap van allemaal. Er moet immers op een grote groep zieken getest worden. Het is een hele onderneming om deze test rond te krijgen. Uiteindelijk wordt de helft van de middelen ook effectief gecommercialiseerd als ze fase III aanvatten. Eenmaal de toestemming gekregen van de autoriteiten komt het middel op de markt en kan fase IV beginnen

Fase IV

In deze fase worden de efficiëntie en nevenwerkingen (en eventueel zwakke punten) opgemeten.