Hoe kies je een fototoestel?

Kies je voor een compact basismodel of een meer geavanceerd toestel met alle toeters en bellen? Wij helpen je met de juiste vragen het geknipte model te vinden.

Jaarlijks testen wij verschillende types van fototoestellen. Al onze testresultaten vind je terug in onze koopwijzer, met de scores van de nieuwste modellen en de toestellen die wij aanbevelen.

Soorten camera’s met hun kenmerken

Grofweg kunnen we zes soorten camera’s onderscheiden. Je keuze hangt natuurlijk af van het gebruik dat je voor ogen hebt. Daarom geven wij de belangrijkste kenmerken, de voor- en nadelen en het gebruikersprofiel van elk type.

Standaard compactcamera

Een eenvoudige compactcamera heeft een zoom en een kleine sensor, maar meestal geen zoeker. Van alle soorten fototoestellen is hij in de meeste gevallen de goedkoopste en met de minste franjes. Dankzij de simpele basisfuncties kan iedereen met dit type toestel overweg. Sinds de opgang van smartphones is het marktaandeel van compactcamera's sterk afgenomen, maar hij behoudt wel een groot voordeel: de mogelijkheid om een sterke optische zoom te gebruiken voor betere resultaten.

Voordelen

• Je kunt hem in grote mate automatiseren wat hem gebruiksvriendelijke maakt
• Licht en gemakkelijk mee te nemen in een jaszak of handtas
• Perfect om snel gelegenheidskiekjes te schieten
• Goedkoop

Nadelen

• Weinig nut als je al een goede smartphonecamera hebt
• Vaak kleine knoppen
• De meeste modellen hebben geen zoeker
• De kwaliteit van foto’s bij weinig licht of van bewegende objecten laat vaak te wensen over
• In sommige omstandigheden is het vervelend dat het toestel volledig automatisch werkt, al heeft het gewoonlijk wel een aantal voorgeprogrammeerde modi.

Voor wie?

Voor wie geen hoge eisen stelt op het vlak van fotografie, snel en eenvoudig gelegenheidskiekjes wil maken of over een beperkt budget beschikt en niet wil investeren in een duurdere smartphone.

Er bestaat nu ook een nieuw segment, dat van de "geavanceerde" compactcamera’s. Die hebben net als andere compactcamera’s een compacte body en niet-verwisselbare lens. Ze beschikken echter over een grotere 1 inch tot full frame sensor (24 x 36 mm), een elektronische zoeker, geavanceerde mogelijkheden (zoals RAW-opnames) evenals extra verbindingsmogelijkheden (wifi, NFC). Hun fotokwaliteit is vaak nagenoeg vergelijkbaar met die van een reflexcamera. Geavanceerde compactcamera’s vormen dus het beste compromis tussen de compactheid en de fotokwaliteit. Hun prijs is echter navenant, want ze zijn duurder dan de reflexcamera’s en hybride camera’s uit het basissegment.

 

Superzoomcamera

Dit zijn vrij compacte camera’s met een 20x zoom of meer. Net als standaard compactcamera’s hebben ze een vaste lens, een kleine sensor en soms een elektronische zoeker. Je kunt met één toestel zowel foto's nemen met een brede hoek zoals voor landschappen of groepsfoto's en ook inzoomen op kleine details of een dier dat zich in de verte bevindt.

Voordelen

• Net als gewone compactcamera’s zijn ze volautomatisch en eenvoudig in gebruik
• Dankzij de sterkere zoom kunt u ook op grote afstand gedetailleerde foto’s maken
• De veelzijdige lens kan de meeste soorten opnames maken, van groothoek- tot macro-opnames

Nadelen

• Duurder dan gewone compactcamera’s
• Behalve de zoom hebben deze toestellen weinig functies en instellingsmogelijkheden
• Soms zwaar en groot

Voor wie? Voor wie veel reist, geregeld op een afstand wil fotograferen en graag de automatische modus gebruikt zonder allerlei ingewikkelde functies en instellingen.

 

Avontuurlijke compactcamera

Deze robuuste toestellen zijn in de eerste plaats bedoeld om tijdens het sporten of buitenactiviteiten te fotograferen. Net als gewone compactcamera’s hebben ze een vaste lens, een kleine sensor en geen zoeker. 

Voordelen

• Gemakkelijk in gebruik
• Sommige zijn stofdicht, schokbestendig, bestand tegen vriestemperaturen en/of waterdicht tot op enkele tientallen meters diepte
• Gewoonlijk beschikken ze over een gps-functie

Nadelen

• Weinig functies en instellingsmogelijkheden, zeker met betrekking tot de zoom
• Duurder dan gewone compactcamera’s

Voor wie? Voor wie gemakkelijk wil kunnen fotograferen tijdens buitenactiviteiten, onder water, in de regen of op het strand (zonder last te hebben van het zand).

 

Bridgecamera

Met hun krachtige vaste lens, kleine of grote sensor en geavanceerde instellingen zijn deze toestellen een kruising tussen een gewone compactcamera en een reflexcamera. Het assortiment bridge camera's is vrij uitgebreid omdat ze de ruimte opvult tussen compactcamera's en reflexcamera's. De lenzen zijn in het algemeen van betere kwaliteit dan degene op camera's met een vaste lens. Wil je selectief kunnen scherpstellen, dan moet je ook rekening houden met de grootte van het diafragma: voor panorama's of portretten kies je bij voorkeur een toestel waarvan de lens een diafragma aankan dat kleiner is dan F/4, tot zelfs F/2.8.

Voordelen

•  Nagenoeg evenveel mogelijkheden als een reflexcamera, zoals de belichting en de witbalans regelen en opnames maken in RAW-formaat, wat meer bewerkingsmogelijkheden biedt
• Betere optiek dan compactcamera’s
• Voorzien van een zoeker, die bij fel licht handiger is dan het schermpje, want bij compactcamera’s wordt dat dan al gauw onzichtbaar
• Ergonomische body

Nadelen

• Groter dan een compactcamera (maar lichter dan een reflexcamera)
• Afhankelijk van de grootte van de sensor is de beeldkwaliteit niet altijd beter dan die van een compactcamera

Voor wie? Voor (beginnende) fotografieliefhebbers die hun fotografietechnieken willen verbeteren, maar geen al te hoog bedrag willen uitgeven aan een geavanceerd toestel met verwisselbare lenzen.

 

Hybride camera

Dit zijn fototoestellen met verwisselbare lenzen zoals bij een relfexcamera, maar ze hebben geen optische maar een elektronische zoeker. Net als bij andere digitale fotocamera's kun je de opname bekijken op het scherm achteraan het toestel of door de digitale zoeker. Het voordeel is dat de fotograaf zo een beter idee heeft van de foto die hij gaat maken. 

Gedurende jaren werden hybride camera's beschouwd als inferieur aan reflexcamera's en puristen keken er op neer. Vandaag is dat niet meer het geval. Er bestaan hybride camera's die ook door beroepsfotografen worden gebruikt. Er bestaan hybride camera's in grote en kleine maten. De kleine zijn soms zelfs kleiner dan de lens die je erop monteert en de grote zijn vergelijkbaar met reflexcamera's. De prijs varieert ook sterk. De duurste modellen kosten enkele duizenden euro's, maar de goedkoopste modellen liggen binnen het bereid van liefhebbers die geen groot budget hebben.

Voordelen

• Bijna even goede of zelfs betere fotokwaliteit als bij reflexcamera’s
• Dankzij de verwisselbare lenzen kunt u bijvoorbeeld perfect zoomen op lange afstanden
• Kleiner en goedkoper dan een reflexcamera

Nadelen

• Sommige modellen zijn toch vrij groot en log
• Enkel bruikbaar met accessoires en lenzen van hetzelfde merk als de camerabody
• Niet alle lenzen passen op alle camerabody’s van hetzelfde merk

Voor wie? Voor wie enige fotografiekennis heeft en betere opnames wil kunnen maken tegen een betaalbare prijs.

 

Reflexcamera

Reflexcamera’s zijn te herkennen aan twee essentiële onderdelen:

• de mogelijkheid om er een lens naar keuze op te monteren;
• ze zijn uitgerust met een optische zoeker die toelaat de opname te zien zoals ze door de lens wordt vastgelegd. Dat is een van de redenen waarom zowel liefhebbers als beroepsfotografen gedurende lange tijd de voorkeur gaven aan reflexcamera's.

Het zijn camera's die redelijk zwaar zijn en niet altijd handig onderweg. De prijzen variëren sterk en je kunt er voor elk budget wel een vinden, zelfs voor beginners die niet te veel willen uitgeven.

Voordelen

• Grote digitale sensor, waardoor de foto’s zeer gedetailleerd zijn en opnames bij weinig licht mogelijk zijn zonder flitser
• Snelle scherpstelling, zodat u ook zeer gemakkelijk bewegende objecten kunt fotograferen
• Diverse accessoires verkrijgbaar, zoals externe flitsers en filters
• Net als met een hybride camera kunt u met deze toestellen verschillende beeldhoeken en zoomafstanden verkrijgen door het gebruik van verschillende lenzen, zoals een standaardlens met een brandpuntsafstand van 35-85mm, een groothoeklens van minstens 28 mm of een zoomlens van minstens 100-300 mm
• Deze toestellen hebben vaak een veel langere batterijduur dan hybride camera’s
• Door de automatische programma’s uit te zetten, kunt u volledig manueel en dus ook creatiever fotograferen

Nadelen

• Groot en zwaar (door de afzonderlijke autofocus, spiegel en prisma voor de optische zoeker)
• Vrij duur, zeker als u de body en lenzen apart koopt
• Enkel bruikbaar met accessoires en lenzen van het merk van de camerabody

Voor wie? Voor de meer ervaren amateurfotograaf (al zijn er ook nog altijd automatische modi) en voor wie foto’s van zeer hoge kwaliteit wenst.

Waar moet je op letten?

Om de fotocamera te vinden dat aan jouw eisen en verwachtingen voldoet, moet je rekening houden met verschillende kenmerken en onderdelen van het toestel.

Gebruik

Bedenk eerst en vooral wat je met de camera wilt doen. Wil je vooral gelegenheidskiekjes maken, bijvoorbeeld op feestjes en op vakantie, dan blijft je smartphone of een compactcamera nog steeds het handigst en eenvoudigst. Maar als je meer creatieve mogelijkheden of een betere fotokwaliteit wenst, kies je beter voor een camera met verwisselbare lenzen.

 

Stevigheid

Sommige camera’s in zakformaat zijn ultralicht, maar ook heel kwetsbaar. Kies dus een toestel met een metalen of stevige plastic behuizing en degelijke knoppen.

 

Sensorgrootte

De sensor vormt het hart van de camera. Hoe groter, hoe meer licht hij opvangt en hoe beter de fotokwaliteit. Een grote sensor is vooral handig voor opnames bij weinig licht. Je verkrijgt er niet alleen scherpere en meer gedetailleerde foto’s mee, maar kunt ze ook uitvergroten zonder kwaliteitsverlies.

Meer hierover in het hoofdstuk Sensorgrootte, resolutie en formaten.

 

Megapixels

De resolutie van de sensor wordt uitgedrukt in megapixels (MP of Mpx). Fabrikanten gebruiken deze vaak als verkoopargument. Maar in feite biedt een 4 megapixel-sensor een voldoende hoge kwaliteit voor fotoafdrukken tot A3-formaat. De meeste goedkope camera’s hebben al een resolutie van minstens 14 MP.

Meer hierover in het hoofdstuk Sensorgrootte, resolutie en formaten.

 

ISO-waarde

De ISO-waarde staat voor de lichtgevoeligheid van de sensor. Hoe hoger de ISO-waarde, hoe beter het toestel foto’s kan maken bij weinig licht. Vergeet echter niet dat met elke verhoging van de ISO-waarde de beeldkwaliteit afneemt.

 

Beeldstabilisator

Kies voor een fototoestel (en lenzen) met een ingebouwde beeldstabilisator. Die vermindert het risico op wazige beelden door bewegingen of trillende handen terwijl je een foto maakt.

 

Zoom

Met de zoom kun je het beeld uitvergroten. Verwar de optische zoom echter niet met de digitale.
De optische is een echte zoom, die fysiek op het fototoestel aanwezig is. De standaard brandpuntsafstand varieert van 35 tot 200 mm, wat overeenkomt met ongeveer 6x zoom. Dat is voldoende voor foto’s van dagelijkse taferelen en vakantiekiekjes. Maar als je echt op de details van een beeld wilt inzoomen, kies je beter voor een minstens 10x optische zoom.

De digitale zoom zorgt louter voor de herkadrering en uitvergroting van het beeld op slechts een deel van de sensor. Het gebruik van de digitale zoom gaat dan ook steevast ten koste van de beeldkwaliteit.

Wanneer je de zoomsterkte van verschillende fototoestellen vergelijkt, houd je dus beter alleen rekening met de optische zoom.

 

Superzoom

De optische zoom van sommige toestellen wordt onnodig krachtig. Zo kunnen bepaalde modellen al meer dan 80x inzoomen. Daarmee kun je de kraters op de maan zien, de letters van vliegtuigen op 10 000 m hoogte lezen en mensen herkennen op enkele kilometers afstand. Allemaal leuk en aardig, maar zo’n sterke zoom gebruik je natuurlijk niet courant, zeker niet voor portret- en landschapsfoto’s. Maximaal ingezoomde foto’s zijn trouwens van slechte kwaliteit en vereisen een driepoot om trillingen te onderdrukken.

 

Groothoek

Als je vaak landschappen, gebouwen of groepen van mensen fotografeert, heb je baat bij een model met een groothoeklens van minstens 28 mm. Anders krijg je brede onderwerpen mogelijk niet volledig in beeld.

 

Zoeker

Bij spiegelreflexcamera’s kijk je op de klassieke wijze door een optische zoeker, die qua scherpte onovertroffen is. Bij bridgecamera’s, hybride camera’s en geavanceerde compactcamera’s zie je het beeld door een elektronische zoeker. Bij de meeste standaard compactcamera’s ben je echter aangewezen op het lcd-scherm om het beeld te beoordelen en scherp te stellen, wat niet altijd eenvoudig is bij fel zonlicht.

 

Gezichtsherkenning

Toestellen met deze functie herkennen gezichten in een groter beeld en focussen automatisch op die personen. De betere toestellen zijn daar zelfs toe in staat bij weinig licht.

 

Verbindingsmogelijkheden

Behalve de basisaansluitingen, zoals USB en HDMI, bieden bepaalde toestellen ook wifi om je foto’s rechtstreeks over te brengen naar je gsm of tablet. Sommige modellen zijn dan weer voorzien van NFC of van Bluetooth, waardoor je ze deels op afstand kunt bedienen.

 

Filmen

Met eender welk digitaal fototoestel kun je minstens in HD-kwaliteit filmen. De meeste modellen kunnen Full HD- of 4K-opnames maken. In de filmmodus beschikken echter niet alle modellen over een autofocus. Let hoe dan ook op de grootte van je videobestanden, want die kunnen veel ruimte innemen, zodat je geheugenkaart snel vol is.

 

Batterij

Standaard compactcamera’s en bridgecamera’s werken met een Li-ion-batterij. Hybride en reflexcamera’s maken heel vaak gebruik van een Li-ion-batterij met een hogere capaciteit. Maar een hybride camera heeft vaak een minder lange batterijduur dan een reflexcamera. Koop dus eventueel een tweede batterij voor het geval dat je ze geen tijdje kunt missen om ze op te laden.

Sensorgrootte, resolutie en formaten

De digitale sensor in een fototoestel vangt het licht op en speelt dus de rol van de oude 35 mm-filmpjes voor analoge fototoestellen. De grootte van de sensor kan sterk verschillen en wordt gewoonlijk uitgedrukt in inch (Engels voor duim).

Standaard en avontuurlijke compactcamera’s, superzoomcamera’s en sommige bridgecamera’s zijn uitgerust met een kleine sensor van 1/2.3 inch (6,2 x 4,6 mm) of 1/1,7 inch (7,5 x 5,5 mm). Daarna zijn er de middelgrote tot grote sensoren van 1 inch (13,2 x 8,8mm) of 4/3 inch (17,3 x 13 mm). Reflex- en hybridecamera’s zijn tot slot uitgerust met een nog grotere APS-C-sensor (met een oppervlakte van ongeveer 23,6 x 15,7 mm, afhankelijk van het merk) of een full frame sensor van 36 x 24 mm (even groot als de traditionele 35 mm-film). Hoe groter de sensor, hoe beter de foto’s gewoonlijk zijn, zeker bij weinig licht. Maar de prijs is vaak navenant.

Voorbeelden van illustraties van de sensorgrootte:

Al deze sensoren bestaan uit miljoenen pixels. Daarom spreekt men van megapixels (MP). Pixels zijn lichtgevoelige puntjes, die bij een opname allemaal een deeltje van het licht opvangen en een minuscuul puntje op de foto vormen. Kleine sensoren van 1/2,3 inch, 1/1,7 inch, 1 inch of 4/3 inch bestaan gemiddeld uit 12 tot 20 MP. De grotere APS-C- en full frame sensoren bevatten 16 tot 24 MP, en enkele modellen zelfs meer dan 50 MP.

Meer megapixels niet per definitie beter

Sinds 2010 voeren camerafabrikanten een “megapixelrace”. Dit is in de eerste plaats een verkooptechniek, gebaseerd op het simpele argument dat een 15 MP-toestel meer gedetailleerde foto’s maakt dan een 10 MP-toestel. Als een sensor echter meer pixels bevat dan een andere sensor van dezelfde grootte, is het logisch dat de pixels kleiner zijn. Hoe kleiner de pixels (of lichtgevoelige cellen) zijn, hoe minder licht ze opvangen en hoe minder licht de sensor in zijn geheel opvangt. Bij de beeldvorming moet het signaal van elke pixel dus worden versterkt. Die versterking zorgt voor ruis, met andere woorden pixels in afwijkende kleuren, waardoor de fotokwaliteit aanzienlijk afneemt. Hoe meer de signalen worden versterkt (wat wel degelijk noodzakelijk is bij heel kleine pixels), hoe meer ruis er ontstaat. Een tiental jaren geleden boden sommige goedkope compactcamera’s met een kleine sensor en een resolutie tot soms 20 MP dan ook een minder goede fotokwaliteit dan hun voorganger. De beeldkwaliteit was dus blijkbaar ondergeschikt aan de verkoopcijfers …

Vandaag wordt dit verkoopargument nog altijd gebruikt door smartphonefabrikanten. Door de toename van het aantal pixels op de sensor van een smartphone – die per definitie al heel klein is – worden die pixels zo klein dat ze nog weinig licht opvangen. Het signaal van de pixels moet dus enorm worden versterkt, wat vaak slechte foto’s met veel ruis oplevert. Om een goede foto te verkrijgen, is dan ook een geavanceerde beeldverwerking nodig. Dat vergt een krachtige processor, zoals bij de duurdere smartphones.

Digitale sensoren bestaan niet alleen in verschillende groottes en resoluties (MP), maar ook in verschillende formaten. De huidige toestellen maken gebruik van het 4:3 of 3:2 formaat.

• 4:3 is de beeldverhouding van de 4/3 inch-sensoren in hybride camera’s van Panasonic en Olympus, maar ook van de 1 inch-sensoren van de meeste geavanceerde compactcamera’s en de kleine 1/1.7 inch- en 1/2.3 inch-sensoren van de meeste compact- en superzoomcamera’s. Die hebben dus allemaal een hoogte-breedteverhouding van 1,33.
• 3:2 is de beeldverhouding van het oude analoge filmformaat, met een beeldgrootte van 24x36 mm. Full frame sensoren zijn exact even groot. Maar ook de APS-C-sensoren van reflexcamera’s en van de hybride camera’s van Fujifilm, Canon en Sony hebben een beeldverhouding van 3:2, ofwel een hoogte-breedteverhouding van 1,5.

Het formaat heeft een rechtstreekse invloed op uw fotoafdrukken. Met een 4:3-sensor maakt u het best afdrukken van 10x13 cm, met een 3:2-sensor kiest u beter voor 10x15 cm.

Afhankelijk van het merk en model kunt u ook foto’s maken in andere formaten, zoals panorama (16:9) of vierkant (1:1). Omdat die echter niet overeenstemmen met het formaat van de sensor, wordt het beeld op de sensor zelf geherkadreerd. Voor een opname in 16:9-formaat wordt bijgevolg niet de volledig sensoroppervlakte gebruikt, waardoor de beeldresolutie lager is. Er worden dus minder pixels voor de foto gebruikt dan er in totaal op de sensor aanwezig zijn.

Het aantal megapixels dat de fabrikant vermeldt, geldt dan ook maar voor één beeldformaat, namelijk het formaat waarbij de volledige sensor wordt gebruikt. Een beeld dat geherkadreerd is (bijvoorbeeld naar 16:9-formaat), bestaat dus uit minder megapixels, waardoor de foto minder gedetailleerd zal zijn. De beschikbare beeldformaten hangen af van uw toestel en kunt u kiezen in de instellingen.

Veelgestelde vragen

Terug naar boven