Nieuws

Juridische wirwar rond auteursrechten

10 november 2015
juridische-wirwar-rond-auteursrechten
10 november 2015

De wetgeving over auteursrechten is vaak voor interpretatie vatbaar. Als consument weet u dikwijls niet wat wel en wat niet legaal is. Daarom lieten we tal van Europese overheden en auteursrechtenorganisaties zich uitspreken over vier vaak voorkomende scenario’s uit het dagelijks leven.

Als u tekst, muziek of beelden bewerkt of kopieert, riskeert u de auteurswet te overtreden. In veel gevallen bent u zich daar helemaal niet bewust van omdat het, zoals in de vier onderstaande scenario’s, om erg alledaagse handelingen gaat.

Maar wat is legaal en wat niet? Wij hebben de vraag voorgelegd aan Europese overheden en auteursrechteninstanties in de hoop een duidelijk antwoord te krijgen. In België hebben we SABAM, de FOD Economie en het Vlaams ministerie van Cultuur geraadpleegd. Wat blijkt evenwel? Er is totaal geen eensgezindheid over wat mag en niet mag. Omdat ons onderzoek aantoont dat de huidige regels niet duidelijk en ook niet billijk zijn, vragen we de Europese Commissie om de wetgeving aan te passen.

Zou u zelf weten of deze vier scenario’s legaal zijn?

1. Uw favoriete muziek in een eigen YouTube-filmpje
Guy wil het laatste nieuwe nummer van zijn favoriete groep monteren onder het filmpje dat hij over het vorige kerstfeest heeft gemaakt. De afgewerkte video wil hij delen op YouTube zo­dat zijn vrienden en familie die ook kunnen bekijken.
  • 25 antwoorden uit 10 landen
  • volgens 18 instanties (waaronder de drie Belgische) illegaal
  • volgens 7 instanties juridische schemerzone

Ons advies aan de Europese Commissie: de laatste jaren is het voor de consument steeds gemakkelijker geworden om eigen videomontages te maken, daar muziek onder te monteren en daarna deze filmpjes via YouTube te delen met vrienden en familie. Voor filmpjes met auteursrechtelijk beschermde muziek die verspreid worden zonder commerciële doeleinden zou de Commissie een uitzondering moeten maken en ze niet als illegaal beschouwen.

2. Uw e-book tweedehands doorverkopen
Guy heeft in de loop der jaren een hele collectie e-books gekocht, maar wil er nu een deel van verkopen op eBay.
  • 31 antwoorden uit 9 landen
  • volgens 10 instanties (o.a. het Vlaams ministerie van Cultuur) illegaal
  • volgens 9 instanties (o.a. SABAM) juridische schemerzone
  • volgens 12 instanties (o.a. FOD Economie) legaal

Ons advies aan de Europese Commissie: pas het principe toe waarbij het auteursrecht op digitale bestanden vervalt na de eerste verkoop. Dat lijkt niet alleen logisch, het zou ook verhelderend zijn voor alle betrokken partijen. Zorg ervoor dat er voor de consument geen verschil is tussen de aankoop van een dvd, cd of fysiek boek en de digitale equivalent daarvan.

3. Dvd’s kopiëren voor eigen gebruik
Het dochtertje van Guy gaat iets te wild om met zijn dvd’s en heeft er al een paar beschadigd waardoor ze onbruikbaar zijn geworden. Guy wil zijn dvd’s op een harde schijf kopiëren om zijn filmcollectie veilig te stellen, maar tal van dvd’s blijken onmogelijk te kopiëren wegens DRM (Digital Rights Management). Hij vraagt aan een vriend om hem te helpen.
  • 29 antwoorden uit 11 landen
  • volgens 17 intanties illegaal
  • volgens 2 instanties juridische schemerzone
  • volgens 10 instanties (waaronder de 3 Belgische) legaal

Ons advies aan de Europese Commissie: pas de regelgeving aan zodat kopiëren voor niet-commerciële doeleinden een echte mogelijkheid wordt, zonder dat er beveiligingscodes moeten worden gekraakt of omzeild (want dat maakt het op dit moment illegaal), maar ook zonder de deur open te zetten voor misbruik.

4. Geoblocking omzeilen
Guy woont in Zweden en betaalt een maandelijks abonnement om online films en series te kunnen bekijken. Wanneer hij op vakantie in Griekenland het platform wil openen, krijgt hij geen toegang aangezien het IP-adres van zijn computer nu Grieks is. Is het legaal om een virtueel privénetwerk te gebruiken om de blokkering van het IP-adres te omzeilen en toegang te krijgen tot legaal gekochte of gehuurde inhoud?
  • 28 antwoorden uit 10 landen
  • volgens 7 instanties (o.a. het Vlaams ministerie van Cultuur) illegaal
  • volgens 11 instanties (o.a. SABAM) juridische schemerzone
  • volgens 10 instanties (o.a. FOD Economie) legaal

Ons advies aan de Europese Commissie: ken een “draagbaarheidsrecht” toe aan wettelijk verworven inhoud waardoor de consument de toegang tot het platform waarop hij een abonnement heeft, kan meenemen over de grens. Een andere mogelijkheid is een verbod uitvaardigen op de technologie die wordt gebruikt voor geografische blokkering (geoblocking) van audiovisuele inhoud binnen de EU.