Internetcriminelen buiten coronacrisis uit

De huidige gezondheidscrisis is een buitenkans voor oplichters. Vooral op het internet. Sinds begin maart zien we dat talrijke websites meesurfen op de Covid-19-golf. Ze spelen in op de massale vraag van burgers naar maskers, handschoenen en desinfecterende handgel.

Helaas zitten daar heel wat websites tussen waar pure oplichterij achter schuilgaat.

Talrijke meldingen

Sinds de lancering van ons meldpunt voor misbruik rond het coronavirus hebben veel consumenten hun twijfels geuit en potentiële wanpraktijken gemeld. Zo kregen we al meer dan 20 meldingen van vermoedelijk valse webshops alleen al. Elke klacht wordt door onze experts onderzocht. Om mogelijk misbruik tegen te gaan brengen we ook de autoriteiten op de hoogte van de problemen die we tegenkomen.

Op basis van onze analyse hebben we een aantal elementen geïdentificeerd waarmee je rekening moet houden wanneer je coronavirus-gerelateerde producten wilt bestellen. Sommige sites zijn ondertussen niet meer online, maar elke dag duiken er wel nieuwe verdachte webshops op.

Waarop kun je letten?

• Is de webshop zeer recent actief (sinds maart-april dit jaar), dan kan dit een eerste indicatie van oplichterij zijn. Een van de gemelde websites beweerde bijvoorbeeld al 20 jaar ervaring te hebben in de medische sector, terwijl die pas sinds 9 april 2020 in het webarchief verschijnt. Een andere website bleek nog maar recent actief, maar had al wel duizenden volgers op zijn Facebookpagina, verdacht.

• Dat alle aangeboden producten systematisch in promotie of niet op voorraad zijn, is ook een slecht teken.

• Sommige websites beginnen producten aan te bieden (bijvoorbeeld mondmaskers) die niets te maken hebben met hun gebruikelijke activiteiten. Dit hoeft niet automatisch oplichterij te zijn, maar het roept wel vragen op.

• De vraag om je cookie-instellingen aan te passen, is geen teken van oplichterij, maar een wettelijke vereiste in Europa. Schrijf je jezelf in op de nieuwsbrief, maar krijg je niets? Vreemd. De website kan ook beweren in een deel van de wereld gevestigd te zijn, terwijl de prefix van het telefoonnummer waarop je hen kan contacteren op een totaal andere locatie blijkt te wijzen. Wees op je hoede.

• Op sommige verdachte sites zijn alle beoordelingen 4 en 5 sterren en vind je haast geen negatieve beoordelingen. Soms verschijnen de schrijvers van de review met hun naam, foto en een label van "geverifieerde koper", terwijl je nergens op de site zo'n account kunt aanmaken... Dit is duidelijk gedaan om de website geloofwaardiger te maken.

• Er kan een teller zijn die aangeeft hoeveel internetgebruikers de site bekijken ("er zijn momenteel 37 bezoekers op deze pagina"). We hebben gevallen gevonden waarin de code achter deze teller aangeeft dat deze vals is, dus het weergegeven nummer is puur willekeurig. Ook hier proberen ze je te doen geloven dat het om een oprechte website gaat. Sommigen gaan zelfs zo ver dat ze video's van kopers publiceren, bijvoorbeeld op de Facebookpagina die aan hun website is gekoppeld. Kopers die medeplichtig kunnen zijn, of zelfs... de verkoper zelf.

• Er zijn ook webshops die beweren het product zelf te vervaardigen (bijvoorbeeld coronavirus-testen), terwijl we zien dat de foto van het product gefotoshopt is en ze het originele logo van een ander product gewoon hebben vervangen. Niet echt betrouwbaar of ethisch om producten van andere bedrijven te verkopen alsof het je eigen producten zijn... Andere tests (HIV, malaria) kunnen te koop worden aangeboden om de indruk te wekken dat een bedrijf medische tests verkoopt. Ze zijn echter verrassend genoeg niet beschikbaar, of het bedrijf moet worden gecontacteerd voor meer informatie.

• Je hebt je bestelling netjes betaald, maar ze komt niet aan, je krijgt geen enkele reactie van de webshop op je e-mails of, als je het product dan toch eindelijk ontvangt, blijkt het niet aan de normen te voldoen… Helaas hebben we zo meerdere klachten ontvangen. Vaak vonden we op andere platformen online gelijkaardige klachten over die websites terug.