"Ambachtelijke" producten nog te vaak misleidend
"Op grootmoeders wijze", "Ambachtelijk"..... Achter deze verleidelijke voorstellen gaan nog steeds te vaak aroma's, emulgatoren, conserveringsmiddelen, verdikkingsmiddelen of kleurstoffen schuil die oma nochtans nog nooit heeft gebruikt in haar keuken. Niet iedereen kan zich zo maar de titel “ambachtelijk” toe-eigenen. In 2017 werden, na een klacht van Test Aankoop, richtlijnen uitgevaardigd om deze praktijken in te dijken. Deze houden rekening met drie criteria: kwaliteit van de ingrediënten, productieproces en bedrijfsomvang. Een jaar na de implementatie van deze richtlijnen wilde de consumentenorganisatie weten of er al dan niet een positieve evolutie merkbaar is. Test Aankoop heeft haar aandacht gericht op een aantal producten die zich als “artisanaal” voordoen om na te gaan of ze voldoen aan de richtlijnen. Na analyse van de etiketten is de verbruikersorganisatie tot de conclusie gekomen dat het beter is om dit soort claims (nog?) niet zomaar te vertrouwen. Hoewel er zeker al vooruitgang is geboekt, zijn er nog te veel verpakkingen met misleidende beschrijvingen. Test Aankoop pleit daarom voor een strenger kader.
Te veel niet-gereglementeerde termen
Hoe is het mogelijk dat er nog steeds "madeleines à l’ancienne", samengesteld uit industriële ingrediënten, in het winkelkarretje van de consument zijn te vinden? Regels zijn er wel maar ze beperken zich tot de benamingen "artisanaal" of "ambachtelijk". Benamingen die hetzelfde beeld oproepen zoals “wafels op grootmoeders wijze”, “mosterd à l’ancienne”, “traditioneel vleesbrood” vallen echter niet onder de richtlijnen Hetzelfde geldt voor het gebruik van afbeeldingen en logo’s die als doel hebben de “knowhow’ van vroeger op te roepen. Ook daar zwijgen de guidelines over. Reden voor Test Aankoop om een enquête te houden onder zijn consumentenpanel naar de mening van de consument over deze manier van misleiding. Wat blijkt ? 71% van de respondenten (1093 in totaal) vinden dat de termen, maar ook afbeeldingen, misleidend kunnen zijn indien het een industrieel product betreft. 32% van de ondervraagden is zelfs van mening dat ambachtslui hun producten niet “artisanaal” mogen noemen als ze die via de supermarkt verkopen.
Tot slot heeft het niet-bindende karakter van deze Belgische regelgeving zijn beperkingen, gezien de opzettelijke veronachtzaming door buitenlandse fabrikanten die hun producten op onze Belgische markt brengen.
Verschillende fabrikanten passen hun verpakking aan
Naast een peiling, ging Test Aankoop ook opnieuw op zoek naar verpakkingen met misleidende beweringen. De organisatie confronteerde vervolgens de fabrikanten en verdelers met zijn opmerkingen.
Een aantal onder hen toonde zich bereid om deze informatie recht te zetten. Anderen beloofden om er werk van te maken. Enkele vinden echter dat ze recht in hun schoenen staan en de huidige regels naleven.
Hierbij 4 voorbeelden van producten die door Test Aankoop werden geanalyseerd en bekritiseerd:
 |
McCain, zich reeds bewust van het probleem, paste de verpakking van het product McCain Homefritreeds aan. McCain heeft nu ook de vermelding«artisanale snit» op zijn website verwijderd. |
 |
Na Colruyt te hebben gewezen op de aanwezigheid van de emulgator E464 in zijn kroketten, werd beslist de benaming “Aardappelkroketten met boter op grootmoeders wijze” te herzien.” |
 |
Omwille van de aanwezigheid van een kleurstof in de augurken, besliste Kühne zijn verpakkingen aan te passen en de vermelding “ambachtelijk” niet langer te vermelden bij de nieuwe producten. |
 |
Carrefour bevestigde Test Aankoop dat het schrappen van de vermelding «traditioneel recept» reeds werd gepland nog voor we hen hadden gecontacteerd en dit omwille van de grote hoeveelheid gebruikte industriële ingrediënten: fosfaten, dextrose, glucose, aroma’s, enz. |
De bestaande regelgeving moet een stap verder gaan
65 % van de ondervraagden vindt dat Test Aankoop een betere wetgeving moet eisen en daarom doet de consumentenorganisatie volgende voorstellen :
- De richtlijnen moeten evenzeer van toepassing zijn op afbeeldingen, foto’s en merknamen die suggereren dat het product ambachtelijk is gemaakt (bv. een afbeelding van een kok of een oma) ; dit moet ook gelden voor termen als « op grootmoeders wijze », « à l’ancienne », « traditioneel » of « huisbereid » die doen uitschijnen dat het niet om een industrieel product gaat.
- Het criterium "op kleine schaal" moet duidelijker worden gedefinieerd. Over hoeveel personen gaat het? Welke productiehoeveelheid?
- Een Europese tekst die bindend is en die geldt voor de hele eengemaakte markt, die een duidelijk wettelijk kader schept en sancties oplegt in geval van niet-naleving ervan.
- Er moeten geregeld voldoende strenge controles worden uitgevoerd.Bovendien moet aan drie criteria tegelijk worden voldaan (kwaliteit van de ingrediënten, productieproces en productieschaal).De criteria moeten dus cumulatief zijn.
Toegang pers