De (vertrouwelijke) documenten achter de aankoop van vaccins eindelijk openbaar gemaakt, dankzij Test Aankoop
Test Aankoop klaagt al maanden het gebrek aan transparantie aan bij het sluiten van contracten voor de aankoop van vaccins tegen covid. Aangezien het de burgers zijn die de ontwikkeling, productie en aankoop van deze vaccins financieren en mede mogelijk maken, hebben zij het recht te weten wat er in hun naam is onderhandeld.
In september heeft Test Aankoop de toenmalige minister van Volksgezondheid, Maggie De Block, en het Geneesmiddelenagentschap (FAGG) om meer informatie gevraagd, met een beroep op het grondbeginsel van openbaarheid van bestuur. De organisatie heeft toegang gevraagd tot de aankoopcontracten voor vaccins waarover de Europese Commissie heeft onderhandeld, alsook tot het advies van het speciale comité binnen het FAGG dat België adviseert over het al dan niet aankopen van een bepaald vaccin. Hetzelfde verzoek werd gedaan aan minister Vandenbroucke. Het verzoek van Test Aankoop werd door het FAGG geweigerd omdat openbaarmaking van de gevraagde documenten de internationale betrekkingen van België zou schaden. Minister Vandenbroucke gaf nooit antwoord op de verzuchtingen van de consumentenorganisatie.
Om die reden heeft Test Aankoop de zaak voorgelegd aan de Federale Commissie voor de toegang tot bestuursdocumenten, die garant staat voor het in de Belgische grondwet verankerde beginsel van openbaarheid van bestuur. Een advies volgde in januari jongstleden. In dit advies is de Commissie van oordeel dat de weigering van het FAGG om Test Aankoop toegang te verlenen tot de gevraagde documenten niet voldoende is gemotiveerd en dat het belang van de burgers bij openbaarmaking in deze zaak "zeer aanwezig" is.
Naar aanleiding van dit advies heeft Test Aankoop zijn verzoek opnieuw ingediend, opnieuw bij het FAGG en bij minister Vandenbroucke, maar ook bij de regionale ministers. Na de negatieve antwoorden gaf de organisatie niet op en deed het een beroep op de regionale commissies voor toegang tot administratieve documenten.
De niet-aflatende strijd van Test Aankoop voor meer transparantie heeft nu eindelijk vruchten afgeworpen, zoals blijkt uit de notulen van een vergadering op 31 maart van de Interministeriële Conferentie Volksgezondheid, die onder meer heeft besloten de gevraagde adviezen openbaar te maken, evenals de samenstelling van het speciale comité dat de ministers van Volksgezondheid moet adviseren over de aanschaf van vaccins bekend te maken (zie bijlage).
Sinds 27 april is deze informatie eindelijk openbaar gemaakt, ook al zijn verschillende passages in de uitgebrachte adviezen gedeeltelijk gecensureerd. Intussen zijn de contracten voor Pfizer/BioNTech, AstraZeneca/OxfordUniversity en Moderna uitgelekt en in een ongecensureerde versie online beschikbaar. De contracten van CureVac en van Sanofi/GSK zijn gepubliceerd met veel gecensureerde passages, maar over het contract van Johnson&Johnson is nog niets te vinden. Vreemd genoeg zijn de notulen van de vergadering van 31 maart, waar op verzoek van Test Aankoop werd besloten deze informatie openbaar te maken, niet op de site gepubliceerd.
Test Aankoop zal de nu openbare documenten analyseren en moedigt alle maatschappelijke organisaties aan dit te doen en zal zich blijven inzetten voor meer transparantie.
Toegang pers