Uw apotheker : meer een gewone verkoper dan een zorgverlener ?
Met zijn recentste onderzoek, wilde Test Aankoop de kwaliteit van de dienstverlening van apotheken in België evalueren. Hiertoe organiseerde de consumentenorganisatie een mystery shopping bij 96 apotheken. Volgens het scenario werden mensen naar de apotheek gestuurd met de vraag een geneesmiddel te kopen waarvoor zij in de media reclame hadden gezien. Uit het resultaat bleek dat slechts 2 van de 96 apotheken voldoende vragen stelden om vast te stellen of dit geneesmiddel daadwerkelijk geschikt was voor de persoon die het vroeg. Test Aankoop waarschuwt dat het beroep steeds meer op dat van een verkoper gaat lijken in plaats van een zorgverlener. De organisatie heeft de minister van Volksgezondheid en de apothekersvereniging in kennis gesteld van haar bevindingen.
Mystery shopping
De mystery shoppers van Test Aankoop ging voor het onderzoek langs bij 96 apotheken. Twee scenario’s werden hierbij toegepast: in het ene geval vraagt een dame met hoofdpijn, die echter ook een maagzweer heeft, naar Nurofen 400 mg Fastcaps, in de andere simulatie, heeft een vrouw last van een droge prikkelende hoest, een bijwerking van haar medicijnen tegen hoge bloeddruk en vraagt naar Bronchosedal Mucus. In beide gevallen zeggen de mystery shoppers dat zij deze geneesmiddelen willen nadat zij ze in advertenties hebben gezien. Het is niet zonder reden dat de geneesmiddelen niet direct toegankelijk zijn in de rekken van de apotheek en achter de toonbank worden bewaard. De apotheker blijft immers een zorgverlener die patiënten moet waarschuwen voor risico's zoals bijwerkingen, interacties met andere geneesmiddelen en contra-indicaties. Hiertoe dient de apotheker eerst een aantal vragen te stellen: "Hoe lang hebt u de symptomen al?", "Wat hebt u al gedaan?" en "Gebruikt u nog andere geneesmiddelen of lijdt u aan een andere aandoening?
Slechts 2 van de 96 bezochte apotheken stellen voldoende vragen
De conclusie is pijnlijk: slechts 2 van de 96 bezochte apotheken stelden 3 vragen. Hierdoor konden zij vaststellen dat het gevraagde geneesmiddel niet werd aanbevolen omwille van hun medische toestand. In het geval van het eerste scenario, verstrekten slechts 2 apotheken het meest geschikte geneesmiddel (paracetamol 500 mg), 5 apotheken gaven geen sterkere dosering (1 g). Wat het tweede scenario betreft, merkt slechts 1 apotheker op dat de droge hoest een bijwerking is van het middel tegen hoge bloeddruk dat de dame ook neemt (Lisinopril 20 mg) en verwijst de patiënte naar haar arts. Alle anderen geven ofwel de gevraagde siroop mee, die eigenlijk is bedoeld voor een vette hoest met slijm (16) terwijl de patiënte last heeft van een droge hoest, of opteren voor een ander hoestremmend middel (26) of voor voedingssupplementen (3).
Verkoper of zorgverlener?
"Het resultaat van ons onderzoek toont het nefaste effect aan van geneesmiddelenreclame, dat bovendien nog wordt verergerd door het gebrekkige advies van de apotheker. Wij pleiten al lang voor een reclameverbod voor geneesmiddelen zonder voorschrift, die geen toegevoegde waarde hebben voor patiënten maar enkel de belangen van farmaceutische bedrijven dienen", aldus Simon November, woordvoerder van Test Aankoop. "Apothekers, die zelf regelmatig hun toegevoegde waarde benadrukken in vergelijking met gewone verkopers in de strijd tegen "geneesmiddelensupermarkten" of om de verkoop van bepaalde producten voor zichzelf te reserveren - moeten hun rol echt serieus nemen", benadrukt hij.
In het verleden heeft het lobbywerk van Test Aankoop heeft weliswaar geleid tot een verplichte bijscholing voor apothekers, maar moet verder worden uitgediept en versterkt, in het bijzonder voor wat betreft het inschatten van de gezondheidstoestand van de patiënt door het stellen van de juiste vragen. Ook herhaalt de consumentenorganisatie haar verzoek aan de overheid om kwaliteitsindicatoren in te voeren, zodat de zorgkwaliteit van apotheken in de praktijk kan worden gemeten, zoals in Nederland het geval is. Zij heeft de minister van Volksgezondheid hierover aangeschreven.
Toegang pers