Opnieuw meer plastic rond voeding: tijdelijk of niet?

De laatste jaren zijn we ons algemeen bewust geworden van de nadelen van plastic voor het milieu en voor onze eigen gezondheid. Plastic is overal en vervuilt vaak de bodem, de waterlopen, zeeën en oceanen; kortom heel het ecosysteem.

Gemiddeld belandt er jaarlijks maar liefst 8 miljoen ton plastic afval in de zeeën en oceanen wereldwijd. Dit betekent elke minuut een volledige vrachtwagen met afval. Dit terwijl plastic heel traag afbreekt (het duurt 450 jaar voor een plastic fles in de zee is vergaan) en in het water en het milieu aanwezig blijft in de vorm van minuscule deeltjes en moleculen. Daarom zijn we stelselmatig het gebruik van plastic beginnen te verminderen, vooral dan het wegwerpplastic dat slechts een keer wordt gebruikt. Helaas lijkt de Covid-19-pandemie een rem te zetten op deze evolutie.

Plastic is back

Volgens de plasticindustrie kan plastic voor eenmalig gebruik helpen om de verspreiding van het virus af te remmen. Een ministerieel besluit, over de voorzorgsmaatregel om de verspreiding van Covid-19 te beperken, bevestigt dat de verpakkingsindustrie een rol speelt bij de bescherming van levensmiddelen voor de bevolking en dat ze daarom haar activiteiten kan verderzetten. Momenteel verhoogt de vraag vanuit traiteurs en grote distributieketens, omdat zij weten dat consumenten voeding die in plastic is ingepakt verkiezen boven voeding in bulk, zelfs in het geval van groenten en fruit. En dit zelfs terwijl de Europese autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) aangeeft dat er tot op heden geen bewijs is dat voeding een bron is van het virus of dat het dit doorgeeft.

Zekere voor het onzekere

We weten dat het virus meerdere dagen kan overleven, en dus mogelijk besmettelijk kan zijn, op inerte oppervlaken. Zelfs al lijken virologen niet echt te vrezen voor besmettingen via voeding, toch nemen we best het zekere voor het onzekere. Als je denkt dat voeding, fruit of rauwe groenten is besmet doordat iemand er op heeft gehoest of geniest, dan kun je het schillen, opwarmen of overvloedig spoelen met water en drogen met keukenpapier. Een andere optie is om de betreffende voeding niet onmiddellijk te gebruiken. Sowieso blijft de eerste richtlijn om steeds meteen je handen te wassen nadat je boodschappen hebt gedaan, ingepakt of niet, en om te vermijden om je gezicht (neus, ogen, mond) aan te raken.

Eigen verpakkingen

Plastic wegwerpzakjes zijn verboden in Wallonië en in Brussel, zowel aan de kassa als voor groenten en fruit. In Vlaanderen kun je tegen betaling nog plastic zakjes krijgen aan de kassa krijgen. Ook de zakjes voor groenten en fruit zijn nog niet verboden, ook al zijn heel wat winkels er al uit eigen beweging mee gestopt.

Wat de huidige crisis betreft, heeft het Federaal Voedselagentschap aangegeven dat je nog steeds je eigen verpakkingen, bv. voor losse groenten en fruit, mag gebruiken. Het wordt daarentegen wel afgeraden om met eigen potjes naar de slager, bakker of traiteur te gaan, omdat dit het virus mee kan verspreiden.

Er mogen nog steeds producten in bulk worden verkocht. Als je voedingswaar in bulk hebt aangeraakt, dan wordt je verondersteld het te kopen. Niet-verpakte levensmiddelen die zijn aangeraakt, mogen niet meer aan andere klanten worden verkocht.

Tijdelijke terugval

Laten we hopen dat de stijging van het aantal plastic verpakkingen slechts een tijdelijk fenomeen is, dat niet alle publieke en private initiatieven om het afval te verminderen teniet zal doen. In elk geval blijft het een optie om boodschappen te doen bij korteketen-initiatieven, waar doorgaans minder plastic verpakkingen worden gebruikt.